مهدی داوری

هدف پژوهش حاضر ارائه مدلی برای شناسایی بهتر الگوی اثرات نرخ ارز بر بازار سرمایه و پیش بینی یک و دو سال آینده بازار سرمایه ایران بر اساس رژیم های ارزی است. در این راستا با استفاده از 4 معیار تشخیصی حداکثردرستنمایی، آکائیک، شوارتز و حنان کوئین، میزان تناسب مدلهای دو و سه رژیمی انتقال مارکوف با نوسانات نرخ ارز و رابطه نوسانات نرخ ارز و بازار سرمایه مقایسه شده و در ادامه با استفاده از ویژگی های مدل مارکوف به پیش بینی بازار سرمایه پرداخته می شود. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مدل سه رژیمی از مدل دو رژیمی در تشخیص الگوی اثرات نرخ ارز بر بازار سرمایه بسیار بهتر عمل می کند. بر اساس یافته های پژوهش اگر بازار ارز دچار نوسان شدید باشد افزایش نرخ ارز حتما باعث افزایش بازده بازار سرمایه می شود اما در شرایط ثبات بازار ارز، اثر این متغیر بر بازار سرمایه می تواند مثبت یا منفی باشد. با توجه به احتمال های برآورد شده انتظار می رود در سال های آینده شاهد اثر مثبت نرخ ارز بر بازار سرمایه در فضایی کم نوسان باشیم.

قرآن کریم اصلی ترین منبع دین اسلام است و برای پیروان خود راهنمایی های بسیاری در حوزه های فردی و اجتماعی ارائه داده است. این کتاب وجود طبقات متفاوت در جامعه را پذیرفته است؛ ازاین رو شاهدیم که در برخی از آیات، گروه های مختلفی مخاطب قرار می گیرند یا عتاب می شوند. طبقه اشراف یکی از مهم ترین طبقات در هر جامعه است؛ زیرا با توجه به نحوه رفتار خود می تواند اثرگذاری مثبت یا منفی داشته باشد. قرآن کریم 28 مرتبه به واژه «ملأ»، به عنوان یکی از مهم ترین مفاهیم اشرافی گری، اشاره کرده است. این پژوهش در پی آن است تا با رویکردی توصیفی و از طریق مطالعه کتابخانه ای و پس از بررسی لغوی ماده «ملأ»، دریابد قرآن کریم برخورد این گروه با دعوت پیامبران را چگونه روایت می کند و قرآن پژوهان در طول تاریخ از این روایت چه برداشتی داشته اند؟ از یافته های پژوهش می توان به نقش کلیدی راغب اصفهانی در ترویج معنای مشهور اصطلاح «ملأ» در میان مفسران و دیگر لغویان اشاره کرد؛ همچنین با بررسی آیات قرآن می توان با جایگاه اجتماعی این گروه و برخی ویژگی های رفتاری ایشان و نیز صفت هایی که قرآن به آن ها نسبت داده است، آشنا شد.

عقل که وجه تمایز انسان از حیوان است، چیزی زیانبارتر از شراب برای آن بیان نشده است که نتیجه استفاده از آن، سقوط آدمی به جایگاه حیوانیت است. بر این اساس، خمر در ادیان آسمانی پیوسته حرام بوده است؛ ولی زمان و چگونگی اعلام حرمت آن در اسلام، به تقابل دو دیدگاه در تحریم دفعی با سکر نوم در معنای سکاری در آیه 43 نساء و تحریم تدریجی با سکر خمر منجر گردیده است. یافته های پژوهش با مطالعه کتابخانه ای و روش تحلیلی توصیفی، بیانگر صحت نظریه حرمت دفعی با دلایل قرآنی، روایی و مؤیدات عقلی و شواهد تاریخی، در اعلام حرمت خمر در آیات مکی در اوایل بعثت و تأکیدی بودن آن در آیه 90 مائده است. در مقابل، عدم صحت نظریه حرمت تدریجی شراب به جهت تناقض محتوایی و مخالفت آن با قرآن ثابت گردید؛ چرا که از طرفی جهت توجیه نظریه تدریجی با قانون عقلی تدریج، تصریح می نمایند که در آغازین مرحله، شراب در وقت نماز با نزول آیه 43 نساء، ششمین سوره مدنی حرام گردید، ولی از طرفی دیگر با نقض قانون تدریج، با اعلام اینکه سوره بقره به اجماع از اولین سور مدنی است که بعد از هجرت نازل شده است، به حرمت مطلق شراب در آیه 219 آن و نیز در برخی آیات مکی تصریح می نمایند. در نتیجه با نفی سکر خمر در معنای سکاری در نظریه تدریجی، شأنِ نزول ها در تفاسیر عامه به انگیزه دفاع از شرب خمر برخی، و نسبت ناروا به برخی دیگر با توجیه ناصواب عدم حرمت شراب تا نزول آیه 43 نساء در مدینه، خروج موضوعی از این آیه دارند. بنابراین تفکیک بین اعلام حکم حرمت شراب در مکه در اوایل بعثت و تأخیر چندین ساله اجرای حد شرب خمر در مدینه در نظریه دفعی، اضافه بر ایجاد انگیزه قوی در ترک و نیز اتمام حجت شرعی، نوعی روش مدارای تربیتی اسلام نیز بوده است. در حالی که اعلام همزمانی حرمت مطلق شراب با اجرای حد آن با نزول آیه 90 مائده از آخرین سور مدنی در نظریه تدریجی، خلاف مدارای تربیتی مورد انتظار آنان است. از جمله آثار مترتب بر اثبات نظریه حرمت دفعی شراب، اضافه بر دستیابی به نظریه صائب قرآنی، عدم توجیه پذیری شرابخواری برخی صحابه در مدینه تا نزول آیه تحریم است.

شناسایی درست الگوی تغییرات نرخ ارز، پیش بینی بحران های ارزی را آسان تر کرده و می تواند به جلوگیری یا کاهش تبعات زیان بار آن ها کمک کند. پژوهش حاضر در پی ارائه مدلی برای شناسایی بهتر الگوی تغییرات نرخ ارز و همچنین پیش بینی احتمال وقوع بحران ارزی در یک و دو سال آینده ایران است. میزان دخالت دولت ها در بازار ارز بر نحوه نوسانات این متغیر اثرگذار است؛ بنابراین نوسانات نرخ ارز در ایران (دارای نظام ارزی شناور مدیریت شده) نمی تواند شبیه به نوسانات نرخ ارز در کشور های پیشرفته (دارای نظام ارزی شناور آزاد) باشد. با وجود اختلاف فراوان در نحوه نوسانات نرخ ارز ایران و کشورهای پیشرفته، محققان داخلی برای شناسایی الگوی تغییرات ریال، از مدل دو رژیمی مارکوف استفاده کرده اند. در پژوهش حاضر با استفاده از 3 معیار تشخیصی حداکثر درست نمایی، آکائیک، و حنان کوئین نشان داده می شود که مدل سه رژیمی مارکوف از مدل دو رژیمی در تشخیص الگوی تغییرات ریال بهتر عمل می کند و بنابراین برای پیش بینی بحران ارزی در ایران باید به جای مدل دو رژیمی از مدل سه رژیمی انتقال رژیم مارکوف استفاده کرد. همچنین نتایج حاکی از تناسب بهتر مدل دو رژیمی مارکوف با نوسانات ارزهای یورو و پوند نسبت به مدل سه رژیمی دارد. پس از اعتبارسنجی مدل برازش شده به پیش بینی احتمال حضور ایران در رژیم بحران ارزی پرداخته شد. پیش بینی ها نشان می دهد که احتمال حضور در رژیم بحران ارزی در یک و دو سال آینده روندی نزولی و احتمال حضور در رژیم ثبات نسبی روندی صعودی دارد. بنابراین پیش بینی می شود که در سال های آینده، ایران وارد دوره جدیدی از ثبات نسبی شود. پژوهش حاضر از نظر ماهیت داده ها، روش شناسی، و هدف به ترتیب، جزو پژوهش های کمی، استقرایی و کاربردی بوده و در بازه زمانی 1387 تا 1400 صورت پذیرفته است.

پژوهش حاضر در سال 1397 و ابتدای سال 1398 با هدف بررسی تاثیر بازاریابی عصبی بر رفتار خرید ناگهانی خریداران برندهای ورزشی با توجه به نقش میانجی اشتیاق به برند و ارائه مدل انجام شده است . جامعه آماری این پژوهش کلیه خریداران فروشگاههای برندهای ورزشی در استان خراسان رضوی، که تعداد آنها بسیار زیاد و نامشخص می باشند. می باشند، با شیوه شیوه نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای، تعداد 20 فروشگاه بزرگ در شهر مشهدخیابان امام خمینی و مرکز اصلی توزیع در مشهد و 10 فروشگاه در 10 شهر استان بطور تصادفی انتخاب انتخاب و 384 پرسشنامه بین خریداران توزیع شد. در این تحقیق محقق از سه پرسشنامه بازاریابی عصبی ایزر و همکارانش (2011)، رفتارخرید ناگهانی مصرف کنندگان بسوش (2016) و اشتیاق به برند زایچکوسکی (1985) استفاده گردید.. بازاریابی عصبی بر رفتارخرید ناگهانی خریداران برندهای ورزشی از طریق اشتیاق به برند تاثیر غیر مستقیم دارد. ارتباط بین ایجاد هویت برتر محصولات ورزشى در ذهن مشتریان نشان دهنده آن است که، شخصیت نام تجارى قدرتمند و معتبر برند محصولات مى تواند مشتریان را به سمت مصرف سوق دهد زیرا مشترى این حس ذهنی را دارد که شخصیت نام تجارى بازتاب دهنده و تداعى کننده شخصیت خود اوست

نوسان نرخ ارز به منزله یکی از منابع عدم اطمینان، سرمایه گذار را در معرض ریسک قرار می دهد. انتظار می رود سرمایه گذاران برای تحمل ریسک نوسان نرخ ارز، بازده بالاتری طلب کنند؛ اما برخی شواهد تجربی نشان دهنده عدم قیمت گذاری ریسک نوسان نرخ ارز است. تأییدنشدن رابطه ریسک نوسان نرخ ارز و بازده موردانتظار نشان دهنده نوعی خلاف قاعده با عنوان «معمای ریسک ارز» است. برخی شواهد تجربی نشان می دهد دلیل عدم قیمت گذاری ریسک نوسان نرخ ارز آن است که از تغییرات همزمان نرخ ارز استفاده شده است؛ اما اگر از تغییرات پایدار نرخ ارز (که متغیر حالت و ریسک درماندگی مالی است) استفاده شود، ریسک نوسان نرخ ارز قیمت گذاری می شود. هدف پژوهش حاضر، آزمون تغییرات پایدار نرخ ارز به منزله متغیر حالت و ریسک درماندگی مالی در بورس اوراق بهادار تهران برای توضیح معمای ریسک نوسان نرخ ارز است. در این پژوهش صرف ریسک تغییرات پایدار نرخ ارز با استفاده از رویکرد سبد ردیاب، محاسبه و قیمت گذاری آن آزمون شده است. برای این منظور، نمونه ای متشکل از حدود 160 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1384 تا 1394 بررسی شده است. برای آزمون قیمت گذاری ریسک نوسان نرخ ارز بر مبنای تغییرات پایدار نرخ ارز از روش رگرسیون سری زمانی استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد ریسک نوسان نرخ ارز در بورس اوراق بهادار تهران براساس تغییرات پایدار سالانه قیمت گذاری شده است؛ بنابراین، معمای ریسک نوسان نرخ ارز با درنظرگرفتن تغییرات پایدار به جای تغییرات همزمان توضیح داده شده است.

در سال های اخیر، مطالعاتی در رابطه با کاربرد برخی روش های تحلیلی برای کشف بازده غیرعادی پیرامون تاریخ اعلان سود حسابداری انجام شده است؛ دو رویکرد از مهم ترین رویکردهای تحلیلی که در این رابطه مورد توجه هستند تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال می باشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی قدرت پیش بینی محتوای اطلاعاتی اعلان سود حسابداری، توسط سیگنال های تحلیل تکنیکال در بورس اوراق بهادار تهران بوده که در این راستا از معیارهای میانگین متحرک و اندیکاتور حجم معاملات به عنوان استراتژی معامله در تحلیل تکنیکال استفاده می شود. این پژوهش در حوزه پژوهش های کاربری و توصیفی قرار دارد که با مطالعه 50 شرکت فعال تر بورس اوراق بهادار تهران بین سال های 1390 تا 1394 انجام شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که معیارهای معاملاتی انتخاب شده در تحلیل تکنیکال می تواند بازده تعدیل شده بر اساس هزینه معاملات و بازده غیرعادی مثبت ایجاد کند. بنابراین استراتژی تحلیل تکنیکال در بورس اوراق بهادار تهران، قادر به پیش بینی محتوای اطلاعاتی اعلان سود  شرکت ها می باشد.

چکیده برند یکی از ارزشمندترین دارایی های نامشهود هر شرکت است که مدیریت مناسب آن می تواند راه را برای رسیدن به سهم بیش تر بازار و سودآوری بیش تر در هر صنعتی هموار سازد. از آنجاکه ارزش برند می تواند یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار بر فروش و متعاقب آن سودآوری شرکت باشد؛ بنابراین در این پژوهش رابطه سودآوری با ارزش برند شرکت بررسی شده است. ارزش برند از دو منظر بازاریابی و مالی قابل بررسی است که در این پژوهش با استفاده از معیار کیو-توبین (یکی از سنجه های محاسبه ارزش برند از دیدگاه مالی) برآورد شده است. نمونه مورد بررسی در این تحقیق شرکت های صنایع دارویی، مواد غذایی، فلزات، پتروشیمی و صنعت سیمان در بین سال های 1384تا 1393 را شامل می شود. جهت آزمون فرضیه ها در قالب داده های تابلویی از نرم افزار EVIEWS استفاده شده است و نتایج خروجی نرم افزار نشان می دهد که ارزش برند تاثیر مثبت و معناداری بر سودآوری شرکت های صنعت مواد غذایی و دارویی (صنایع B2C) داشته است؛ ولی بر صنایع پتروشیمی، فلزات و سیمان (صنایع B2B) تاثیر معناداری ندارد.

مفهوم بهره وری سرمایه به اندازه گیری توان مدیریت در استفاده بهینه از سرمایه به عنوان یکی از منابع مهم و محدود شرکت ها می پردازد. کوچ ارزشی رشدی به تغییر موقعیت یک سهم از موقعیت ارزشی به موقعیت رشدی اشاره دارد که در این پژوهش به جای استفاده از نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار () به عنوان عامل کوچ ارزشی- رشدی، از معیار  استفاده شده است. هدف این پژوهش، بررسی رابطه کوچ ارزشی-رشدی و بهره وری سرمایه شرکت بوده و برای بررسی این رابطه از روش رگرسیونی فاما و مکبث استفاده شده است. جامعه آماری شامل شرکت هایی است که در سال های 1388 تا 1393 حداقل یک بار جزء 50 شرکت فعال تر منتشر شده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار بوده اند که در نهایت با تعدیلات لازم به 80 شرکت در هر سال بسنده شد. نتایج نشان می دهد که کوچ ارزشی-رشدی با بهره وری سرمایه رابطه معنادار دارد.

برند به عنوان یکی از مهم ترین دارایی های ناملموس شرکت، نقش مهمی در ارزش کلی شرکت ایفا می کند. ارزش برند، تأثیر مهمی بر فروش و درنهایت بر سودآوری شرکت دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان توضیح دهندگی تأثیر ارزش برند بر بازدهی غیرنرمال سهام است. اثر تعدیل گری دو متغیر نسبت خالص جریان نقدی و حاشیه سود خالص بر رابطه بین ارزش برند و بازده غیرعادی سهام نیز بررسی می شود. معیار کیو-توبین برای محاسبه ارزش برند استفاده به کار رفت. نمونه پژوهش را شرکت های تولیدی کاشی و سرامیک عضو سازمان «بورس و اوراق بهادار ایران» بین سال های 1381 تا 1393 تشکیل می دهد. برای آزمون فرضیه ها در قالب داده های تابلویی از نرم افزار EVIEWS استفاده شد. نتایج نشان دهنده تأثیر مثبت و معنادار تغییر ارزش برند بر بازده غیرعادی سهام است. تغییر ارزش برند برای شرکت هایی با نسبت خالص جریان نقدی بیشتر و حاشیه سود خالص کمتر، اثر قوی تری بر بازده غیرعادی سهام دارد. اثر همزمان دو متغیر تبدیل گر پژوهش، اثر ضعیفی بر تأثیر تغییر ارزش برند بر بازده غیرعادی سهام دارد.