رجاء أبوعلی

رجاء أبوعلی

پست الکترونیکی: Abualir٤٤@gmail.com

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۳ مورد از کل ۳ مورد.
۱.

سیمیوطیقا التوتر فی روایه طوق الحمام لرجاء عالم علی ضوء منهج جاک فونتانی وکلود زلبربیرج(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سیمیوطیقا التوتر طوق الحمام رجاء عالم جاک فونتانی کلود زلبربیرج ما بعد الکولونیالیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۱ تعداد دانلود : ۴۲۹
السیمیوطیقا عباره عن نظریه عامه للأدله وسیرها داخل الفکر، ویعد الهدف الأساسی من المنهج السیمیوطیقی اقتحام النصّ الأدبی مثل الروایه، والاطلاع علی خفایاه وتمییز خصائصه؛ لیستخرج السیمیوزیس منها أسس النقد التحلیلی وأرکانه. وبهذا تعتمد سیمیوطیقا التوتر علی فصل الرغبه عن الإمکان والتحقق، وهو قائم علی جدلیه القوه والمدی، هذا من ناحیه ومن ناحیه أخری، التوتر یمثل مکاناً تخییلیّاً أنتجه تفاعل حالات الذات والوجدان مع عالم الأشیاء فی امتداده الزمانی والمکانی والکمی. اعتمدت هذه الدراسه علی المنهج الوصفی التحلیلی ونحن هنا بصدد  دراسه روایه طوق الحمام ونقدها علی ضوء منهج سیمیوطیقا التوتّر مع دراسه أهمّ العناصرالسیمیوطیقیه التی نراها فی الروایه وبین شخصیات المجتمع المکی فی عصر ما بعد الکولونیالیه. توصّل البحث إلی أنّ هذه الدراسه فی سیمیوطیقا التوتّر أدّت إلی ظهور التوتّر الموجود بین شخصیات وحوادث الروایه بحیث قد یصل التوتّر إلی حدّ لا یفهم المتلقی معه الحوادث الموجوده فی الروایه وکلام الشخصیات فیها، أو قد یفهم معنی آخر یختلف عن قصد الکاتبه. ویتعیّن من البحث أنّ التصورات النظریه فی الروایه حسب سیمیوطیقا التوتر قد یؤدی إلی تحدید بعض القیم الأساسیه  فی توتر الثقافه والحضاره لتحدید الشده والمدی بهما. واستنتجنا أنّ الأبعاد الأساسیه والمنظور الداخلی والخارجی والزمان والمکان والقیم الکونیه والمجرده من شخصیات وحوادث الروایه خاصه الأبعاد الفرعیه والذات المدرکه والمتلفظه قد أسهمت کثیراً فی توتر الثقافه والحضاره المکیتین. 
۲.

الرؤیه العالمیه للقرآن الکریم ضمن الأسالیب المتشکله ترکیزا على نظام الحقل الدلالی للمعرفه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: الرؤیه العالمیه الأسلوب الحقل المعرفی القرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۱ تعداد دانلود : ۱۱۶
اللغه نظام کلی یتشکل من الأسالیب التی تؤثر على فهم کیفیه وجهه نظر صاحبها. من هذا المنطلق، من مجموعه الأسالیب المتشکله فی النظام اللغوی، یتکون الهیکل الرئیس الذی تنبثق منه الرؤیه العالمیه. القرآن الکریم کنظام لغوی یحتوی على مجموعه من الأسالیب المختلفه والمتشابهه، فکل أسلوب متشابه یؤدی إلى تشکیل حقل دلالی متحد فی المعنى. هذه فکره اتخذت من مبادئ النظریه النسبیه اللغویه التی تتمیز بنسختین: النسخه القویه شکل متطرف أن اللغه تحدد الرؤیه العالمیه وتشکّل الثقافه؛ أما النسخه الضعیفه فتجعل للغه دورا منفعلا، أنها تعبر عن وجهه نظر الکاتب وقد تؤثر على تشکیل الأفکار والثقافه. نظرا لأهمیه کیفیه تکوّن الهیکل الرئیس من الأسالیب والرؤیه العالمیه المنبثقه منها، یعالج هذا المقال نظام الحقل المعرفی المتشکل من الکلمات "شکّ، وزعم، وظنّ، وحسب، وعقل، وفکر، وتدبّر، وعرف، وبصر، وشعر، وفقه وعلم"، فی القرآن فیتمسک بنسخه ضعیفه من هذه النظریه کالفرضیه الأساسیه للبحث. تطرق هذا المقال، معتمدا على المنهج الوصفی التحلیلی ووفقا للأسلوبیه الإحصائیه، إلى توظیف هذه النظریه فی نظام الحقل المعرفی للقرآن الکریم. والهدف من هذا هو إلقاء الضوء على هذه النظریه واستخراج الرؤیه العالمیه ضمن الهیکل الرئیس من الأسالیب المتشکله. ومن أهم النتائج التی یمکن أن یشار إلیها أن الهیکل الرئیس للحقل المعرفی یعتمد على تشکل الحلقات الأربعه: حلقه التصور، وحلقه التعقل، وحلقه الإدراک وحلقه العلم. الرؤیه العالمیه للقرآن الکریم تدل على العلاقه الوثیقه والمتشابکه، وهی کون حلقه العقل کمصدر نهر یصب منه الإدراک وتنتهی هذه العملیه إلى بحر المعرفه الحقیقه والتامه التی تمثلها حلقه العلم.
۳.

سیمیائیة المکان فی روایة البئر لإبراهیم الکونی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: السیمیائیة (بیرس) المکان البئر إبراهیم الکونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۱ تعداد دانلود : ۷۶۰
تطرق هذا البحث إلى سیمیائیة المکان فی روایة البئر لإبراهیم الکونی، وهو کاتب وروائی وصحفی ولد فی غدامس بلیبیا. اهتم فی کثیر من روایاته بالمکان ودلالاته النفسیة والاجتماعیة والسیاسیة، کما اهتم بالمکان فی روایاته خاصة البئر إذ عالج قضایا تتعلق بأبناء صحراء لیبیا الکبیرة عامة وقبیلته المسماة بالطوارق خاصة. تمت هذه المقالة فی محورین: المحور النظری والمحور التطبیقی وفقا للمنهج الوصفی والتحلیلی. فبدایة تطرق إلى تعریف السیمیائیة والمکان وتبیین أهمیتهما، ثم فی القسم التطبیقی قامت المقالة بدراسة المکان وکشف دلالاته الاجتماعیة والسیاسیة والنفسیة المختلفة حسب منهج بیرس السیمیائیة الذی ینطوی على: الرمز، والمؤشر، والأیقونة. وفی نهایة المطاف توصلت المقالة إلى النتائج التالیة: اضطلع المکان بدور مهم فی روایة البئر فلم یکن مجرد دیکور خشبی لکی تتمسرح علیه سائر عناصر الروایة السردیة، وإنما احتوى على معان نفسیة، واجتماعیة، وسیاسیة متعددة. انقسم المکان حسب تأثره من شخصیات الروایة إلى أنواع مختلفة، منها: المکان اللامحدود، والمکان الألیف، ومکان الاتصال، والمکان العالی، والمکان المشکلی، والمکان الذاکراتی، والمکان الحربی، والمکان الاجتماعی.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان