مسلم نیلچی

اهداف: رفتار بلندمدت بازارهای سهام به دلیل ارتباط مستقیم با ارزش گذاری قیمت اوراق بهادار برای مدیران دارایی و کارشناسان مالی از اهمیت درخورتوجهی برخوردار است. پایداری تلاطم تأثیر درخور توجهی بر بازده قیمت های اوراق بهادار دارد. با این حال اگر تلاطم پایدار نباشد، هیچ اثر معنادار واقعی از تلاطم فعلی بر قیمت ها و بازده اوراق بهادار آتی وجود نخواهد داشت. پی آیند دوران هایی که پایداری تلاطمی در بازار سهام افزایش می یابد، کاهش شدید در قیمت های سهام است؛ بنابراین می توان ارتباط بین سقوط های سنگین در بازار سهام را با پدیده پایداری زیاد تلاطم مرتبط دانست.روش: در پژوهش حاضر با استفاده از آزمون ریشه واحد بیزی، پایداری تلاطم بازار سهام تهران در چارچوب SV و SVJ  بررسی شده است. این دو روش در لحاظ کردن پرش در قیمت دارایی با یکدیگر تفاوت دارند که موضوع اساسی در بازارهای مالی جهان است.یافته ها: آزمون پایداری تلاطم با استفاده از فاکتور بیزی در هر دو الگوی SV و SVJ نشان می دهد هرچند در بازه زمانی 1398-1400 فرضیه وجود ریشه واحد در تلاطم قیمت های بازار سهام تهران رد می شود، اما پایداری تلاطمی بسیار زیاد بوده است. افزایش معامله گران غیرمنطقی در این بازه زمانی از دلایل افزایش پایداری تلاطمی بازار بوده است. یافته ها نشان دهنده آن است که جریان اطلاعات در بازار سهام تهران و جذب اطلاعات در قیمت های آن به کندی صورت می گیرد. ویژگی پایداری تلاطمی زیاد در این بازار، نتیجه ساختار بسته آن و تمرکز وزن بازار روی چند گروه اصلی است؛ درنتیجه انتشار منظم صورت های مالی، آموزش معامله گران و استفاده از تحلیل های کارشناسی همراه تنوع بخشی سرمایه گذاران و تمرکزنکردن بر گرو های خاص در تشکیل سبد به کاهش پایداری تلاطمی کمک خواهد کرد.نوآوری: در پژوهش حاضر تحولات در شاخص کل بازار بورس تهران درنتیجه وجود یا نبود ریشه واحد در تلاطم بازده بررسی شده است. با توجه به اینکه بازار سهام تهران، بازاری در حال توسعه از یک اقتصاد درمعرض تحریم های سنگین اقتصادی است و ویژگی های آن کمتر شناخته شده، بررسی آن با استفاده از روش های اقتصادسنجی مالی، کمکی در پیشبرد علم مالی است. از سوی دیگر، این نخستین پژوهشی است که فرضیه سقوط شاخص سهام بورس اوراق بهادار تهران را درنتیجه وجود ریشه واحد در تلاطم شرطی بازده با حضور پرش در بازده بررسی می کند. از آنجاکه پرش در قیمت های سهام پدیده ای رایج در بازار است و می تواند فرآیند پویایی تلاطم را تحریف کند و بیش از حد تخمین بزند، این موضوع شایان اهمیت است.

هدف: تلاطم و سنجه ریسک، پارامترهای ضروری در برنامه های مدیریت ریسک هستند که بر فعالیت های اقتصادی و اعتماد عمومی در بازار سهام تأثیر می گذارند. همچنین این دو، پارامترهای کلیدی در مطالعاتی هستند که ارتباط بین بازار سهام، رشد اقتصادی و سایر متغیرهای مالی را بررسی می کنند. بی ثباتی در بورس اوراق بهادار تهران در سالیان اخیر، کنترل اثرهای منفی ناشی از تلاطم قیمت های سهام، پیش بینی و مدل سازی پویایی های قیمت و اندازه گیری ریسک را برای مشارکت کنندگان در این بازار ضروری کرده است. روش: در پژوهش حاضر، از کلاس مدل های پارامترمحور تلاطم تصادفی برای پیش بینی تلاطم قیمت های سهام و محاسبه ریسک بورس اوراق بهادار تهران استفاده شده است. برای بررسی جامع، مدل ها به گونه ای انتخاب شده است که ویژگی های خوشه ای بودن تلاطم، عدم تقارن در تلاطم (اثر اهرمی) و دُم سنگین بودن توزیع بازده قیمت سهام (با توزیع t و نرمال چوله) را دربرگیرند. یافته ها: بر اساس فاکتور بیزی، مدل تلاطم تصادفی با توزیع نرمال چوله (SNSV) در پیش بینی تلاطم بازار سهام، از سایر مدل ها کاراتر است؛ بنابراین به منظور تجزیه وتحلیل ریسک های بازار سهام با استفاده از مدل های تلاطم تصادفی، به لحاظ کردن اثر اهرمی در فضای حالت معادله تلاطم این مدل ها نیازی نیست. نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن است که مدل SNSV برآورد مناسبی از تلاطم ارائه می دهد و پیش بینی ها با استفاده از آن، شفافیت بازار و مدیریت ریسک را بهبود می بخشد. همچنین پس آزمون های ارزیابی ریسک بازار VaR و CVaR با استفاده از آزمون کوپیک و DQ، شواهدی از برآورد بیش ازحد یا کمترازحد ریسک را نشان نمی دهد.

به نظر می رسد، تحریم های سنگین اقتصادی منشا بی ثباتی بازار غیررسمی ارز در دو دهه اخیر بوده است. این بی ثباتی می تواند نتیجه مقاومت بالای شوک های تلاطمی در جهت میرا شدن به سمت میانگین بلندمدت نرخ ارز باشد که پایداری بالای تلاطمی فرآیند را نشان می دهد. چنین پایداری در تلاطم های بازار غیررسمی ارز می تواند ناشی از تغییرات گسترده در واریانس بلندمدت به علت شکست های ساختاری یا وجود حافظه طولانی در بازده نرخ ارز باشد. پژوهش حاضر به دنبال ارائه چشم اندازی از این دو حالت و بررسی تأثیر جوانب مختلف آنها بر تلاطم ارز غیررسمی است. بدین منظور پایداری تلاطم نرخ ارز غیررسمی در سه حالت؛ داده های اصلی، داده های اصلی با شکست های ساختاری و داده های پالایش شده از پرش های جمعی و با شکست ساختاری در ترکیب با توابع خودهمبستگی نمایی (مدل GARCH و IGARCH) و هایپربولیک (مدل های FIGARCH)، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که بازار غیررسمی ارز ایران تحت تأثیر پرش های جمعی و تغییرات ناگهانی در واریانس بازده می باشد. همچنین براساس معیارهای اطلاعاتی، مدل سازگار با داده ها، مدل (FIGARCH(1,d,1 با داده های اصلی و در معرض شکست های ساختاری دوگانه در واریانس است که بیانگر ناپایداری شدید بازار غیررسمی ارز ایران بوده و تأثیر شکست های ساختاری ناشی از تحریم ها به طور عمده متوجه تلاطم بلندمدت یا تلاطم غیرشرطی می باشد. نتایج این مدل نشان دهنده آن است که پس از خروج یک جانبه آمریکا از برجام و بازگشت تحریم های اقتصادی پس از سال 2018، عدم قطعیت در بازار ارز غیررسمی نسبت به سال 2011 تشدید شده است. طبقه بندی JEL : F31، F51، C58

هدف از این پژوهش بررسی اثر گرایش های احساسی سرمایه گذاران بر معیارهای کیفیت حسابرسی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این پژوهش، برای بررسی معیارهای کیفیت حسابرسی از پنج معیار شامل گزارش تعدیل شده حسابرس، حق الزحمه حسابرس و تخصص حسابرس، تداوم انتخاب حسابرس و کیفیت اقلام تعهدی استفاده شده است. برای این منظور فرضیه هایی تدوین و اطلاعات مربوط به شرکت های عضو بورس اوراق بهادار برای دوره زمانی بین سال های 1387 تا 1396 مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش با توجه به شرایط در نظر گرفته به منظور انتخاب نمونه، برای متغیر گزارش تعدیل شده حسابرسی، تداوم انتخاب حسابرس و تخصص حسابرس شامل  169 شرکت، برای متغیر کیفیت اقلام تعهدی شامل 164 شرکت و برای متغیر حق الزحمه حسابرس شامل 61 شرکت به روش حذف سیستماتیک انتخاب شد. الگوی رگرسیون پژوهش با استفاده از روش داده های تابلویی با رویکرد اثرات ثابت و روش رگرسیون لوجستیک بررسی و آزمون شد. نتایج پژوهش نشان داد که گرایش احساسی سرمایه گذاران تاثیر مثبت و معناداری بر دوره تصدی حسابرس و اقلام تعهدی اختیاری به عنوان معیارهای کاهنده کیفیت حسابرسی دارد. همچنین، نتایج موید آن است که گرایش احساسی سرمایه گذاران تاثیر منفی معناداری بر گزارش تعدیل شده حسابرس به عنوان معیارهای افزاینده کیفیت حسابرسی داشته است. افزون براین، نتایج بیانگر آن است که گرایش احساسی سرمایه گذاران تاثیر معناداری بر حق الزحمه حسابرس و تخصص حسابرس ندارد.

نفت خام منبع اصلی انرژی است و تقریباً یک سوم تولید جهانی انرژی را تشکیل می دهد. تلاطم در این بازار پیامدهای اقتصادی و مالی گسترده ای در پی خواهد داشت. به این دلیل، سرمایه گذاران هنگام سرمایه گذاری مالی در بازارهای نفت خام به منظور پوشش ریسک و تنوع پرتفوی، اهمیت زیادی برای پیش بینی تلاطم قائل هستند. استراتژی های سرمایه گذاری آن ها اغلب به شدت تحت تأثیر رژیم های تلاطمی قرار می گیرد. زیرا، در دوره های زمانی مختلف بازارهای نفت خام، تلاطم های شدید و ملایم وجود دارد که به حرکت چرخه های اقتصادی نسبت داده می شود. پژوهش حاضر به مقایسه توانایی های پیش بینی مدل های تغییر رژیم مارکفی و مارکفی پنهان تلاطمی با مدل نامتقارن جی ژی آر گارچ در بازارهای نفت خام وست تگزاس اینترمیدیت و برنت پرداخته است. نتایج نشان می دهد که مدل جی ژی آرگارچ تغییر رژیم مارکوفی از مدل جی ژی آر- گارچ مارکوفی پنهان در پیش بینی تلاطم در هر دو بازار بهتر عمل کرده است. درنتیجه، براساس مدل منتخب با استفاده دو معیار ارزش در معرض ریسک و کسری مورد انتظار به پیش بینی حداقل زیان و زیان مورد انتظار ماه دسامبر سال 2021 پرداخته شده است که نتایج نشان داده است، زیان مورد انتظار حاصل از سرمایه گذاری در بازار وست تگزاس اینترمیدیت بیشتر از بازار نفت برنت است.

یکی از عوامل مهم تاثیرگذار بر مشارکت سرمایه گذاران در بازار سهام، وجود اطلاعات در مورد روند و تحولات تلاطم قیمت های این بازار است. در سال های گذشته تحریم های اقتصادی و شیوع همه گیری کووید-19، بازار سهام ایران را دستخوش تلاطم نموده است. کاهش مداوم شاخص کل بازار سهام یکی از پیامدهای پایداری امواج تلاطمی ناشی از این وقایع است. برخی از تئوری های مالی نشان داده اند که کاهش قیمت های سهام می تواند ناشی از وجود ریشه واحد در تلاطم بازده قیمت های این بازار باشد.  در پژوهش حاضر، فرضیه افت قیمت های سهام به دلیل وجود ریشه واحد در تلاطم، با داده های شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در بازه ی 5 مهر 1395 تا 28 اسفند 1400 و با استفاده از مدل تلاطم تصادفی معرفی شده توسط سو و لی (1999) مورد بررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش حاضر حاکی از آن است تخمین پسین ضریب پایداری در مدل تلاطم تصادفی برابر با یک می باشد. بنابراین، نمی توان عملکرد نامناسب بازار و فرضیه سقوط شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران را به دلیل پایداری تلاطم رد کرد. 

ریسک عملیاتی عاملی مهم در ورشکستگی شرکت ها محسوب می شود. بسیاری از شرکت ها علاوه بر صنعت تخصصی خود، برای ورود به سایر صنایع نیز تمایل نشان می دهند.  این امر تنوع درآمد های شرکت را افزایش داده و در صورت ایجاد مشکل برای یک صنعت خاص درآمد کلی شرکت دچار کاهش شدید نخواهد شد. بنابراین انتظار می رود تنوع بخشی به درآمد های شرکت می تواند اثر معناداری بر سودآوری شرکت داشته باشد. بعلاوه چگونگی تامین مالی شرکت ها نیز می تواند متاثر ازمیزان اطمینان از درآمد های باثبات آتی شرکت باشد. بنابراین انتظار می رود میزان تنوع درآمدها  بر ساختار سرمایه شرکت نیز اثرگذار باشد.  هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط تنوع بخشی درآمدها با ساختار سرمایه و سودآوری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. نمونه این پژوهش شامل 140 شرکت طی سال های(1390-1396) است. فرضیه های پژوهش با استفاده از تکنیک آماری اتورگرسیو برداری داده های تابلویی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. توابع عکس العمل آنی نشان دهنده یک ارتباط پویای قابل توجهی در بخش مالی است. نتایج پژوهش حاکی از آن است هنگامی که تنوع بخشی درآمدها و ساختار سرمایه به طور هم زمان افزایش یابد، سودآوری شرکت ها در بالاترین حد ممکن قرار خواهد گرفت. همچنین همزمان با افزایش سودآوری، تنوع بخشی درآمدها و ساختار سرمایه افزایش می یابد. با افزایش تنوع بخشی درآمدی، سودآوری افزایش و ساختار سرمایه کاهش و در صورت افزایش ساختار سرمایه، میزان سودآوری افزایش و میزان تنوع بخشی درآمدهای شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران کاهش خواهد یافت. 

یکی از مهمترین چالش ها در بررسی رفتار سرمایه گذاران در بازارهای مالی اندازه گیری تلاطم دارایی های مالی است. علت این موضوع آن است که تلاطم بازده سهام یک متغیر غیرقابل مشاهده می باشد. دو رویکرد اساسی برای مدل سازی تلاطم در اقتصاد مالی وجود دارد که تفاوت آنها در ساختار احتمالاتی آنهاست. در رویکرد اول تلاطم با استفاده از شوک های وارد آمده بر بازده سهام مدل سازی می شود و در رویکرد دوم تلاطم براساس یک فرآیند تصادفی که می تواند مستقل از دینامیک بازده سهام در طول زمان باشد تحول یابد. مدل های ارائه شده در رویکرد اول کلاس GARCH و در رویکرد دوم کلاس تلاطم تصادفی و تغییر وضعیت مارکفی را تشکیل می دهند. با وجود برتری ساختار احتمالاتی این دسته از مدل ها محاسبه پارامترهای مدل و پیش بینی تلاطم بسیار پیچیده می باشد که استفاده از روش های بیزی و شبیه سازی MCMC را ناگزیر می سازد. نتایج این پژوهش حاکی از این است که در بازه زمانی پژوهش، وجود اثر اهرمی با استفاده از الگوی CSV در بازار سهام تهران تایید نمی شود و روش MSGJR-GARCH با توزیع t در پیش بینی تلاطم بازده پنجاه شرکت فعال بورس اوراق بهادار براساس معیار انحراف اطلاعاتی بیزی کاراتر عمل می کند. در نهایت برمبنای مدل کاراتر ارزش در معرض ریسک هفت روز اول خارج از داده ها محاسبه گردید.

هدف پژوهش حاضر مقایسه عملکرد روشی ترکیبی نوآورانه با عملکرد بهینهسازی سبد سهام، به روش معمول مارکوییتز است. بدین منظور، ابتدا با استفاده از یک شبکه یادگیری عمیقDNN، و متغیرهای تکنیکی سهام برای بازه 2/4/1397 تا 2/6/1397، به پیشبینی قیمت آتی سهام پرداخته شد. سپس بر اساس قیمتهای آتی سهام، بازده و ریسک سهام محاسبه و سود پرتفو با قید ریسک، و با روش الگوریتم گرانشی حداکثر شد. این عمل منجر به ایجاد پرتفویهای ریسک گریز تا ریسکپذیر روی مرز کارای پارتو میشود. پس از آن بازدهی آتی پرتفوها برای دو ماه آینده محاسبه و فرایند ذکر شده برای 30 هفته به شکل پنجره غلطان و با گامهای یک هفتهای تکرار شد. این نتایج با نتایج حاصل از روش عادی مارکوییتز و با بهینه سازی از طریق الگوریتم جستجوی گرانشی مبتنی بر شاخصهای تکنیکی برای 30 دوره مقایسه شد. نتایج نشان داد که روش مبتنی بر پیشبینی قیمت سهام با استفاده از شاخصهای تکنیکی، و همچنین روش مارکویتز تنها در پرتفوی ریسک گریز عملکرد بهتری نبست به میانگین شاخص بازار ارائه می دهد.

تغییرات سیستمیک مالی، تأثیرات گوناگونی بر عناصر یک نظام مالی دارد. روش ها و نظریه های ریسک سیستمیک، ناظر به مدل بندی و تحلیل همین تغییرات هستند؛ از این رو اندازه گیری میزان ناپایداری یک سیستم مالی به عنوان متغیری پراهمیت در ریسک سیستمیک، هدف اصلی این پژوهش به شمار می رود. روش انتخابی برای این اندازه گیری به مفهوم دندروگرام ها (شاخه نگارها) متکی است. شاخه نگارها، اصلی ترین ابزار نگاره سازی در خوشه بندی های سلسله مراتبی هستند؛ بنابراین مقایسه شاخه نگارها متضمن مقایسه خوشه بندی های متناظر با آن ها است. در این پژوهش، داده های روزانه 26 شاخص «بورس اوراق بهادار تهران» در 241 روز از تاریخ 05/01/1396 تا 05/01/1397 به عنوان قلمرو پژوهش در نظر گرفته شده است. خوشه بندی های سلسله مراتبی ماهانه به روش وارد تدوین و با شاخص بیکر و شاخص ضریب همبستگی همسانی ها با یکدیگر مقایسه شد. از مقایسه شاخه نگارهای پیش از تحلیل PCA و پس از آن، میزان ناپایداری سیستم اندازه گیری شد. بر اساس داده های موجود و مطابق با نتایج، میزان درهم تنیدگی خوشه بندی ها قبل و بعد از PCA، 43 درصد است. این نتیجه نشان می دهد که 43 درصد از سیستم در قلمرو یادشده، ناپایدار و بنابراین میزان ثبات سیستم 57 درصد بوده است.

در دهه اخیر توسعه صنعت بانکداری اسلامی در سطح بین المللی با رشد چشمگیری مواجه بوده است و انواع مختلفی از موسسات مالی اسلامی (شامل بانک های اسلامی) در کشورهای مختلف اسلامی و غیراسلامی تشکیل و به فعالیت مشغولند. بانک های اسلامی در کشورهای گوناگون اسلامی توانسته اند در فضایی رقابتی، قابلیت های خود را در «واسطه گری مالی منطبق با شریعت» به منظور رفع نیازهای بانکی مشتریان مسلمان (و حتی مشتریان غیرمسلمان علاقه مند به بانکداری اسلامی) به خوبی نشان دهند. در این مطالعه تلاش می شود به بررسی تجارب و شیوه اجرای بانکداری اسلامی در نمونه ای از کشورها پرداخته شود. نتیجه پژوش گویای آن است که توسعه ی بانکداری اسلامی از کارایی حمایت می کند.

مطالعه حاضر به بررسی اثر ماه های رمضان و محرم بر ریسک و بازدهی صندوق های سرمایه گذاری مشترک و فعال در بازار سرمایه ایران می پردازد. این بررسی با استفاده از تجزیه و تحلیل رگرسیون چند متغیره، آزمون های خود همبستگی و مدل گارچ در بازه زمانی 25/5/1388 تا 25/5/1394 صورت پذیرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد، اگرچه برخی روابط مثبت و منفی در بازده و ریسک تعدادی از صندوق های سرمایه گذاری مشترک دیده می شود، نمی توان آن را به صورت یک قاعده یا رفتار کلی به تمام صندوق های سرمایه گذاری مشترک نسبت داد. به بیان دیگر، روند غیرعادی در بازدهی و ریسک صندوق های سرمایه گذاری مشترک طی ماه های رمضان و محرم دیده نمی شود. با توجه به نتایج پژوهش می توان گفت که در تمام صندوق های سرمایه گذاری مشترک مورد مطالعه، بازدهی غیرمعقولی که دارای تأثیر معناداری باشد، مشاهده نمی شود و تفکر عام مبنی بر وقوع رکود و کاهش در بازدهی صندوق های سرمایه گذاری مشترک در ماه های رمضان و محرم به تأیید نمی رسد.

با نگاهی به تعریف اقتصادی کارایی به معنای مصرف بهینه منابع برای تولید حداکثر خروجی ممکن می توان اهمیت این مفهوم را در نظام های مدیریتی درک نمود. مدیران اصولاً تلاش دارند با بهره برداری بهینه از منابع خود در راستای تولید خروجی ها، رضایت تمامی ذینفعان خود را برآورده سازند. این نکته در صنعت بانکداری ایران از اهمیت مضاعفی برخوردار است که به هزینه های بالای نگهداری پول باز می گردد. در مقاله حاضر با نگاهی به ساختار فعالیت بانک ها در ایران، مدلی متشکل از پنج بخش مختلف ارائه شده که جریان امور را در بانک ها به تصویر می کشد. بر این اساس یک مدل ریاضی مبتنی بر تحلیل پوششی داده ها برای ارزیابی کارایی این ساختار پنج بخشی ارائه و با بهره گیری از رویکرد فازی، روشی برای حل آن پیشنهاد شده است. کاربرد مدل پیشنهادی در 032 شعبه یکی از بانک های کشور گویای آن است که با وجود کارایی نسبتاً قابل قبول در زمینه جذب منابع و مدیریت، کارایی بخش های خدمات، تخصیص منابع و سودآوری با مشکل جدی مواجه است

مالی رفتاری یکی از شاخه های نوین مالی است که دیدگاه های ارزشمندی بر مباحث مالی افزوده است. از جمله می توان به تاثیرگذاری ایام و مناسبات ویژه بر شاخص های بازارهای مالی اشاره کرد. در این راستا، بررسی اثرات ماه های مذهبی در ایران- محرم و رمضان- اهمیت ویژه ای دارد و دارای نتایج درخور توجهی است. در این پژوهش، اثر ماه های رمضان و محرم بر بازده و نوسان پذیری بازده صنعت سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران بررسی شده است. برای این منظور، از مدل های گارچ و داده های مربوط به بازه زمانی 31/05/1388 تا 30/05/1394 استفاده شده است. طبق یافته های تحقیق، درصورت درنظرنگرفتن اثر روند زمانی، نوسان پذیری بازده در ماه های محرم و رمضان کاهش می یابد؛ اما درنظرگرفتن اثر روند زمانی موجب می شود که بازده و نوسان پذیری بازده با شروع ماه رمضان افزایش یابد و به تدریج این اثر در طول ماه کاهش می یابد. این روند در ماه محرم فقط برای نوسان پذیری بازده وجود دارد.

رتبه بندی گزینه های سرمایه گذاری همواره از دغدغه های مهم مدیران شرکت و تحلیل گران بازار سرمایه می باشد. همچنین به دلیل عدم آشنایی افراد مذکور با ابزارهای نوین رتبه بندی، اغلب رتبه بندی شرکت ها با مفروضاتی صورت می گیرد که دقیق نیستند و نمی توان به آنها اطمینان کرد. به همین منظور، در این مقاله با جمع آوری داده های مورد نیاز با استفاده از ابزارهای مراجعه به اسناد و مصاحبه با کارشناسان و پرسشنامه، دو تکنیک تصمیم گیری چند شاخصه( فرآیند تحلیل سلسله مراتبی [1]و تکنیک اولویت بندی گزینه ها با کمترین فاصله به راه حل ایده آل [2]) برای اولویت بندی گزینه های مطرح استفاده شده است. براساس داده های مالی سال های 1391-1388، کاربرد مدل مذکور مشخص کرد که از10 شرکت فعال در صنعت مواد غذایی و آشامیدنی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، شرکت های مواد غذایی و آشامیدنی صنعتی بهشهر، بهنوش و پگاه اصفهان به ترتیب رتبه های برتر را به خود اختصاص داده اند. 2. Analytic Hierarchy process 3. Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution