احسان طوفانی نژاد

استفاده از فناوری های نوین مانند شبکه های اجتماعی مجازی در محیط های یادگیری علاوه بر تأثیر بر یادگیری، باعث ارائه راهکارهایی گردیده که تا قبل از آن به سختی قابل اجرا بود. این مهم در حوزه افراد با نیازهای ویژه از اهمیت دوچندانی برخوردار است. این تحقیق باهدف بررسی اثر شبکه های اجتماعی مجازی به عنوان یک رسانه غنی ساز در مهارت های ارتباطی دانش آموزان با آسیب شنوایی و همچنین معرفی تکنیک تحلیل شبکه های اجتماعی انجام شد. روش تحقیق نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون و جامعه آماری تمام دانش آموزان با آسیب شنوایی پایه نهم در شهر تهران در سال تحصیلی 97-1396 که در مدارس دانش آموزان با آسیب شنوایی ثبت نام کردند، بود. ابزار جمع آوری داده پرسشنامه مولد نام با روایی و پایایی تأییدشده بود و از روش تحلیل شبکه های اجتماعی جهت تحلیل و بررسی داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد میزان ارتباط تحصیلی دانش آموزان با آسیب شنوایی بعد از حضور و فعالیت آموزشی در شبکه های اجتماعی مجازی تفاوت معنی داری دارد (65/5 =t، 05/0>P). لذا شبکه های اجتماعی مجازی می توانند تأثیر مثبتی برافزایش تعامل و ارتباط تحصیلی دانش آموزان با آسیب شنوایی داشته باشند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر طراحی آموزشی مبتنی بر نظریه حداقلی بر یادگیری و یادداری در درس فناوری اطلاعات بود. روش پژوهش شبه آزمایشی از نوع پیشآزمون و پسآزمون با گروه کنترل و جامعه آماری دانشجویان مقطع کارشناسی در رشته روانشناسی که در دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی در سال تحصیلی 97-1396 مشغول به تحصیل بود که با روش نمونهگیری در دسترس دو گروه 20 نفری آزمایش و کنترل انتخاب شدند. گروه آزمایش، به مدت 6 جلسه ۲ ساعته آموزش را بر اساس طرح درس مبتنی بر نظریه حداقلی گذراندند و گروه کنترل آموزش را به روش رایج دیدند. ابزار اندازهگیری یادگیری و یادداری دو آزمون محققساخته بود. بهمنظور تحلیل دادهها از آزمون آماری تی گروههای مستقل به همراه آزمون لوین برای همسانی و ناهمسانی واریانسها استفاده شد. نتایج نشان داد که روشهای طراحیشده مبتنی بر رویکرد حداقلی بر کیزان یادگیری و یادداری دانشجویان تأثیر مثبت و معناداری دارد (۰۵/۰< p).

اصلاحات در آموزش عالی به دلیل ظهور فناوری های جدید نیازمند تغییر در آموزش سنتی است. رویکرد کلاس معکوس می تواند راه حلی برای چنین تغییرات آموزشی جهت ایجاد محیط یادگیری فردی دانشجومحور باشد. این رویکرد که یک نوع از یادگیری تلفیقی است، آموزش سنتی و برخط را با استفاده از هر دو محیط داخل و خارج از کلاس حضوری به گونه ای مؤثر تلفیق کرده است. هدف تحقیق حاضر بررسی شیوه استفاده از رویکرد کلاس معکوس در آموزش عالی و مزایا و معایب به کارگیری و میزان تأثیر آن بر جنبه های مختلف آموزشی از جمله یادگیری است. این تحقیق یافته هایی را که از مرور نظام مند تحقیقات درباره استفاده از رویکرد کلاس معکوس در آموزش عالی به دست آمده است را ارائه می دهد. جستجوی نظام مند با توجه به کلمات کلیدی به 548 تحقیق رسید که درنهایت 31 تحقیق منطبق با معیارها جهت تحلیل عمیق تعیین گردید. تحلیل تحقیق های انتخاب شده نشان داد که رویکرد کلاس معکوس تأثیر مثبتی بر یادگیری، کاهش بار شناختی، درگیر شدن، دقت، انگیزه، نگرش و رضایت از دوره و خودکارآمدی در آموزش عالی دارد و از مهم ترین چالش های کلاس معکوس نیز به عدم آشنایی و سازگاری مناسب دانشجویان با روش معکوس سازی، افزایش بارکاری مدرسان و مشکلات یادگیری از ویدئو بودند. با توجه به تحلیل یافته های تحقیق های انتخاب شده نتیجه گرفته می شود که نظام آموزش عالی کشور می تواند به طور مؤثر از این روش استفاده کند.

هدف این پژوهش شناسایی مولفه ها و چارچوب الگوی آموزشیمحیط یادگیری غنی شده با شبکه های اجتماعی مجازی برای دانش آموزان با آسیب شنوایی و اعتباریابی درونی آن است. روش این پژوهش آمیخته، از نوع طرح اکتشافی است. در بخش کیفی برای به دست آوردن الگوی طراحی آموزشی، از تحلیل محتوای استقرایی و در بخش کمی برای اعتباریابی درونی از نظر متخصصان به روش پیمایشی پرسشنامه ای استفاده شد. جامعه آماری در بخش کیفی متخصصین مرتبط با موضوع، اسناد و منابع مکتوب و الکترونیکی از پایگاه های داخلی و خارجی، و در بخش کمی متخصصین در حوزه تکنولوژی آموزشی و آموزش ویژه بود. انتخاب نمونه ها در هر دو بخش به صورت هدفمند و در بخش کیفی جهت مصاحبه 39 نفر از متخصصین و کارشناسان و در بخش کمی 34 نفر از متخصصین در دانشگاه های و موسسات مختلف کشور ایران، استرالیا و آمریکا بودند.جمع آوری داده ها در بخش کیفی با استفاده مصاحبه نیمه ساختار یافته و تحلیل محتوا از اسناد و پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی، و در بخش کمی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته انجام گرفته است. تجزیه و تحلیل داده های حاصل از مصاحبه کیفی نیز با استفاده از روش تحلیل محتوای استقراییو در بخش کمی با استفاده روش های آماری توصیفی و استنباطی انجام شده است. طبق تحلیل محتوای انجام شده، هفت طبقه درگیر شدن، تعامل، بازخورد، محتوا، منابع، ارزشیابی و پشتیبانی به دست آمد. همچنین 24 زیر مؤلفه برای طبقه های اصلی استخراج شدند. پس از تحلیل محتوا و استخراج کدها، مؤلفه ها و زیر مؤلفه ها در قالب الگو ارائه گردید. نتایج حاصله از اعتباریابی درونی بر اساس نظر متخصصان نشان داده است که الگوی آموزشی ارائه شده از اعتبار درونی بالایی برخوردار است و اثربخشی لازم را برای آموزش به دانش آموزان با آسیب شنوایی دارد

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر چندرسانه ای تعاملی بر سواد قرآنی و انگیزش تحصیلی در درس قرآن صورت گرفته است. روش پژوهش شبه آزمایشی، با طرح پژوهش پیش آزمون-پس آزمون دوگروهی بود. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان پسر سوم متوسطه شهر ایلام در سال تحصیل 94-1393 بودند و از این جامعه با روش تصادفی خوشه ای چندمرحله ای تعداد دو کلاس 30 نفره انتخاب و یک کلاس به عنوان گروه آزمایش و کلاس دیگر به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شد. در این پژوهش گروه آزمایش با چندرسانه ای تعاملی محقق ساخته و گروه کنترل با روش سنتی همراه با نوار صوتی آموزش دیدند. به منظور سنجش آزمودنی ها، آزمون سواد قرآنی محقق ساخته با ضریب پایایی 81/0 و پرسشنامه انگیزش تحصیلی هارتر با ضریب پایایی 77/0 مورداستفاده قرار گرفت. روایی صوری و محتوایی ابزارها نیز توسط متخصصین حوزه علوم قرآنی و علوم تربیتی تأیید گردید. پس از جمع آوری داده ها، در تجزیه وتحلیل آن ها از شاخص های آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد)، آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس، تحلیل واریانس چند متغیری) استفاده شد. نتایج نشان داد نمرات درکِ معانی و تدبرِ قرآن در گروه آزمایش افزایش داشته و تفاوت دو گروه معنادار بود، ولی تفاوتی در نمرات روخوانی قرآن دانش آموزان دو گروه دیده نشد. همچنین یافته ها نشان داد که میزان انگیزش تحصیلی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل به طور معناداری افزایش داشته است.

هدف پژوهش حاضر تأثیر آموزش تلفیقی (حضوری و الکترونیکی) بر میزان یادگیری دانشآموزان در درس ریاضی و مقایسه آن با روش حضوری بود. این پژوهش شبه آزمایشی و از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری کلیه دانش آموزان پایه سوم مقطع ابتدایی در منطقه 3 آموزش و پرورش شهر تهران بودند. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس دانش آموزان پایه سوم دبستان روزبه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش تحت آموزش تلفیقی قرار گرفت و گروه کنترل به روش حضوری آموزش داده شد. ابزار اندازه گیری پیش آزمون و پس آزمون متخصص ساخته در درس ریاضی بوده است. پایایی پیش آزمون و پس آزمون با آلفای کرونباخ به ترتیب 79/0 و 81/0 بود که بزرگ تر از ملاک 60/0 است. روایی صوری و محتوای آن نیز مورد تایید اساتید متخصص و چند تن از معلمان ریاضی قرار گرفت. پس از جمع آوری داده ها، در تجزیه و تحلیل آنها از شاخص های آمار توصیفی(میانگین و انحراف استاندارد)، آمار استنباطی(تی مستقل) استفاده شد. نتیجه تحقیق نشان داد که میزان یادگیری دانش آموزان گروه آزمایش پس از شرکت در دوره آموزش تلفیقی در مقایسه با گروه کنترل به طور معناداری افزایش یافته است. بنابراین تأثیر بیشتر آموزش تلفیقی بر میزان یادگیری دانشآموزان در درس ریاضی در مقایسه با روش آموزش حضوری تأیید شد که این امر نشانگر آن است که دورههای یادگیری تلفیقی بر فرآیند یادگیری تأثیر مثبتی دارند و میتوان آن ها را در جهت بهبود و غنیسازی فرآیند یادگیری دانش آموزان بکار برد.

هدف این پژوهش ارزیابی شناخت از درس پژوهی و تبیین رابطه آن با توانمند سازی روانشناختی و عملکرد شغلی در معلمان دوره ابتدایی شهرستان ثلاث باباجانی در سال تحصیلی 95-1394 بود. روش انجام پژوهش توصیفی همبستگی و جامعه آماری آن تمام معلمان دوره ابتدایی شهرستان ثلاث باباجانی بود که 165 نفر(140 مرد و 25 زن) از آنان بر اساس روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای جمع آوری داده از پرسشنامه های محقق ساخته درس پژوهی(شهلایی، 1393)، توانمند سازی روانشناختی(اسپریتزر، 1995) و عملکرد شغلی(پاترسون، 1992) استفاده شده است. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه ها مورد تایید اساتید صاحب نظر قرار گرفت و پایایی آنها به ترتیب 76/0، 82/0 و 88/0 بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده از آمار توصیفی(میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی(تی تک نمونه ایی، همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس یک راهه و تی مستقل) استفاده شد. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد شناخت معلمان از درس پژوهی مطلوب نمی باشد. همچنین بین شناخت از درس پژوهی با توانمند سازی روانشناختی و عملکرد شغلی آنها رابطه همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج تکمیلی نیز بیانگر آن است بین معلمان با مدارک تحصیلی کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد در متغیر شناخت از درس پژوهی تفاوت معناداری وجود ندارد. همچنین وضعیت معلمان زن در میزان شناخت از درس پژوهی و عملکرد شغلی بهتر از معلمان مرد می باشد، ولی تفاوت دو گروه در متغیر توانمند سازی روانشناختی معنادار نمی باشد.

یادگیری در چند سال گذشته کانون توجه محققان تعلیم و تربیت بوده است و پژوهش های زیادی در مورد آن به انجام رسیده که منجر به شکل گیری شیوه های متنوعی از یادگیری شده است؛ یادگیری تلفیقی یکی از این موارد است. هدف از مقاله حاضر، بررسی ابعاد، اصول و مزایای یادگیری تلفیقی به عنوان رویکردی جدید در نظام آموزشی است. این مقاله، در چهار بخش تنظیم شده است: در بخش نخست آن، مفهوم یادگیری تلفیقی، انواع، اهداف، اصول و مواد آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است؛ در بخش دوم، الگو و سناریو پیشنهادی برای یادگیری تلفیقی ارائه گردیده است، در بخش سوم، مزایا و معایب و نکات کاربردی این نوع یادگیری تشریح شده است و در بخش چهارم نتیجه تحقیقات انجام گرفته در مورد یادگیری تلفیقی ارائه شده است.