مصطفی حاتمی

نظریه های تربیتی، دیدگاه هایی هستند دربارهٔ تعلیم و تربیت که بر اساس آن ها فرآیند یاددهی و یادگیری انجام می شود. نظریه های تربیتی کارکردهای گوناگونی دارند که کارکرد راهنمایی و اثرگذاری آن ها بر فرآیند یاددهی و یادگیری، اهمیّت ویژه ای دارد؛ زیرا این کارکرد مبنای تصمیم گیری ها، برنامه ریزی ها و نیز مبنای عمل در کلاس درس است و اصول، اهداف، روش های تدریس، انتخاب محتوا و روش های ارزشیابی بر اساس آنها شکل می گیرد. در این پژوهش، دیدگاه نظریهٔ تربیتی اسلام دربارهٔ هر کدام از عناصر بالا بررسی می شود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین جوّ دانشگاه و ابعاد آن با انگیزش تحصیلی دانشجویان دانشگاه اصفهان انجام شده است. روش: شیوه گردآوری داده ها توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری این پیمایش 13281 نفر از دانشجویان دانشگاه اصفهان است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی و فرمول حجم نمونه کوکران، تعداد 373 نفر از آنها به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد شده و محقق ساخته استفاده و سپس روایی محتوایی پرسشنامه محقق ساخته توسط کارشناسان مربوط تأیید و پایایی کل پرسشنامه نیز به روش آلفای کرونباخ 87/0 محاسبه شد. برای تحلیل داده ها نیز از نرم افزار SPSS20 استفاده شد. یافته ها: به طور کلی بین جوّ دانشگاه و انگیزش تحصیلی دانشجویان رابطه مثبت وجود دارد. همچنین در بررسی ارتباط بین مؤلفه های جوّ دانشگاه با انگیزش تحصیلی دانشجویان، نتایج حاکی از وجود رابطه مستقیم است. نتیجه گیری: هرچه جوّ ارتباطی، مشارکتی، دانشجومحوری و معنوی دانشگاه بالا باشد، انگیزش تحصیلی دانشجویان بالاتر خواهد رفت.

هدف این پژوهش، بررسی نقش مؤلفه های تفکر انتقادی در پیش بینی خودکارآمدی (تلاش، خودتنظیمی و پشتکار) در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها، توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری این پیمایش  6089 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است که با روش نمونه گیری تصادفی و با استفاده از فرمول حجم نمونه کوکران تعداد 361 نفر از آنها برای نمونه پژوهش انتخاب شد و برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استانداردشده و محقق ساخته استفاده  شده است. روایی محتوایی پرسشنامه محقق ساخته در این پژوهش نیز ازطریق بازبینی کارشناسان این حوزه تأیید شده و سپس پایایی کل پرسشنامه به روش آلفای کرونباخ 90/0 محاسبه شده است. برای تحلیل داده ها، نرم افزار آماریSPSS 20  به کار گرفته شده است. نتایج به دست آمده با توجه به فرضیات پژوهش نشان می دهد مؤلفه های بلوغ شناختی و درگیری ذهنی از ابعاد گرایش به تفکر انتقادی، روی تلاش دانشجویان تأثیرگذار است؛ اما مؤلفه خلاقیت نتوانست تلاش دانشجویان را پیش بینی کند. مؤلفه های خلاقیت و درگیری ذهنی نیز توانست خودتنظیمی دانشجویان را پیش بینی کند؛ اما بلوغ شناختی روی خودتنظیمی دانشجویان تأثیرگذار نبود و درنهایت، ابعاد گرایش به تفکر انتقادی (خلاقیت، بلوغ شناختی و درگیری ذهنی) پشتکار دانشجویان را پیش بینی کرد؛ به عبارت دیگر، ابعاد تفکر انتقادی بر پشتکار دانشجویان تأثیرگذار بود. به طور کلی، مؤلفه های تفکر انتقادی به جز در چند مؤلفه بر خودکارآمدی دانشجویان تأثیرگذار است و آن را  پیش بینی می کند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین جوّ دانشگاه و ابعاد آن با خودکارآمدی دانشجویان دانشگاه اصفهان انجام شده است. روش: شیوه گردآوری داده ها توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری این پیمایش 13281 نفر از دانشجویان دانشگاه اصفهان است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی و فرمول حجم نمونه کوکران، تعداد 373 نفر از آنها به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد شده و محقق ساخته استفاده و سپس روایی محتوایی پرسشنامه محقق ساخته توسط کارشناسان مربوط تأیید و پایایی کل پرسشنامه نیز به روش آلفای کرونباخ 90/0 محاسبه شد. برای تحلیل داده ها نیز از نرم افزار SPSS20 استفاده شد. یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد که در کلیت امر بین جو دانشگاه و خودکارآمدی دانشجویان و ابعاد آن (تلاش، خودتنظیمی و پشتکار) رابطه مثبت و مستقیم وجود دارد. همچنین در بررسی ارتباط بین مولفه های جو دانشگاه با خودکارآمدی دانشجویان نتایج حاکی از آن شد، بین هر یک از مولفه های جو دانشگاه (جو ارتباطی، جو مشارکتی، جو دانشجو محوری و جو معنوی) با خود کارآمدی دانشجویان رابطه برقرار است. لذا در بررسی ارتباط بین مولفه های جو و مولفه های خودکارآمدی به غیر از جو مشارکتی، دانشجو محوری و معنوی با مولفه پشتکار، در مابقی مولفه ها رابطه مستقیم و مثبت وجود داشت. نتیجه گیری: بنابراین می توان نتیجه گرفت جو ارتباطی، مشارکتی، دانشجو محوری و معنوی دانشگاه هرچقدر بالا باشد خودکارآمدی دانشجویان بالاتر خواهد رفت.