نقد و بررسی روش های تاریخ گذاری قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات قرآنی سال پنجم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۸
27 - 45
حوزه های تخصصی:
در تاریخ گذاری آیه ها و سوره های قرآن کریم روش های نقلی، تاریخی، موضوعی، سیاق و اسلوب، آماری، روان شناختی و ذوقی و سلیقه ای متداول است که هر یک با نقدهای جدّی مواجه است؛ برخی از روش ها، نظیر روان شناختی و ذوقی و سلیقه ای در تاریخ گذاری قرآن جایگاهی ندارند و برخی دیگر نظیر نقلی، تاریخی، موضوعی، سیاق و اسلوب و آماری به تنهایی کارآیی کافی را ندارند، در این امر بهتر است روشی فراگیر در پیش گرفت که آمیخته ای از نقل و اجتهاد است. در این روش نخست روایات ترتیب نزول سوره ها، به اعتبار سند و متن مورد بررسی قرار می گیرد و مکی یا مدنی بودن هر سوره به دست می آید، آنگاه با توجه به روایت های سبب نزول و مباحث تاریخی و نقد و بررسی آن ها، محدوده زمانی هر سوره ای مشخص می شود؛ سپس با در نظر گرفتن ضوابط و خصائص اسلوبی و موضوعی سوره ها در دو دوره مکی و مدنی و حتی داده های آماری، تاریخ گذاری تقویت می شود.