فاطمه فضلی

منطقة خراسان یکی از مهم ترین کانون های بحران در دورة صفوی بود. این منطقه به سبب موقعیت حساس و مهمی که داشت، همواره، مورد توجه همسایگان ایران، به ویژه ازبکان، قرار می گرفت. ازبکان به عنوان وارثان چنگیز و سپس تیموریان، خراسان را سرزمین موروثی خود می انگاشتند. در مقابل، صفویان نیز به عنوان جانشینان حکومت های رسمی ایران، این سرزمین را جزیی از قلمرو خود می شمردند. این عامل، در کنار عوامل مذهبی، زمینه های برخورد های طولانی مدت صفویان با ازبکان را فراهم کرد. تقریباً یک دهه پس از ایجاد دولت صفوی، مناسبات این دو به صورت منازعات سیاسی و مذهبی بروز یافت. این منازعات در همة ادوار دولت صفوی تداوم داشت و از رهگذر آن، منطقة خراسان متحمل آسیب های جدی شد. حیات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و مذهبی منطقة خراسان، که تا پیش از یورش های ازبکان طریق اعتلا می پیمود، بر اثر تهاجمات پیوستة آنها دچار رکود و رخوت شد.پرسش محوری این پژوهش بر این اصل استوار است که تهاجمات ازبکان چه تاثیراتی بر ساختار سیاسی و شرایط اجتماعی، اقتصادی و مذهبی منطقة خراسان داشته است؟نتایج این تحقیق نشان می دهد که یورش های پیوسته ازبکان به مناطق آباد خراسان تمامی ابعاد حیات انسانی در این منطقه را تحت تاثیر خود قرار داد و روند رشد و ارتقای فضای کلی خراسان را متوقف کرد و یا کاهش داد.

تسهیم دانش به عنوان ابزاری برای ایجاد مزایای رقابتی، یکی از مهمترین نگران یهای مدیریتی سازما نهاست. به منظور ایجاد قابلی تهای تسهیم دانش، سازما نها باید عوامل جامعی را تدوین کنند که بتوانند جریان دانش و ارتباطات را تسهیل کنند. بر این اساس هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل بازدارنده و پی شبرنده بر تسهیم دانش در سازمان دولتی است. این پژوهش از نگاه هدف، کاربردی، از نگاه چگونگی گردآوری داد هها توصیفی-همبستگی، از جنبه زمانی، مقطعی و از نگاه نوع داد هها کمی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را مدیران و کارکنان یک سازمان دولتی تشکیل م یدهند که در سال 1392 تعداد آنها 150 نفر بوده است. ابزار گر دآوری داد هها شامل پرسشنامه عوامل موثر بر تسهیم دانش و پرسشنامه عوامل بازدارنده است. در پژوهش حاضر، روایی پرس شهای مربوط به متغیرهای پرسشنامه از طریق روش تعیین اعتبار محتوایی )صوری( انجام شده است و پایایی پرس شهای پرسشنامه نیز بر اساس آزمون ضریب آلفای کرونباخ 98 / 0 به دست آمده است. نتایج نشان م یدهد تمام ی عوامل مورد بررسی-فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی، فناوری اطلاعات، حمایت و تعهد مدیریت ارشد و عوامل فردی- بر تسهیم دانش در سازمان دولتی موثر هستند. همچنین یافت هها مبین آن است که یک مانع فردی، چهار مانع سازمانی و دو مانع فناورانه، از جمله مهم ترین موانع موجود بر سر راه تسهیم دانش در سازمان دولتی هستند.

این پژوهش به مطالعه جامعه پذیری جنسیتی در دو کتاب درسی «مدیریت خانواده و سبک زندگی» ویژه دختران و پسران پایه دوازدهم و ارزیابی خوانش دانش آموزان دختر از محتوای جنسیتی کتاب ویژه دختران می پردازد. هدف این پژوهش تحلیل محتوای این کتب به عنوان ابزار جامعه پذیری رسمی، با تأکید بر بازنمایی ارزش ها، نقش ها، و روابط قدرت جنسیتی است و مطالعه و تیپ شناسی واکنش غالب دانش آموزان دختر به عنوان گروه هدف نسبت به محتوای کتاب است.روش پژوهش حاضر تحلیل محتوای کیفی استقرایی و مصاحبه عمیق با ده نفر از دانش آموزان است و داده ها با استفاده از نرم افزار MaxQDA کدگذاری و تحلیل شده اند.یافته ها نشان می دهد ساختار معنایی کتب مبتنی بر نگاه ذات گرایانه به جنسیت است که به بازتولید نقش های سنتی جنسیتی منتهی می شود. خوانش دانش آموزان دختر از کتاب ویژه دختران منطبق بر نتایج تحلیل محتوای کتاب است. آن ها معتقدند هدف کتاب بازتولید معنای زنانگی و مردانگی منطبق بر نظام جنسیتی سنتی و به حاشیه راندن کنشگری اجتماعی فعال زنان است. از این رو نسبت به محتوای کتاب واکنش های انتقادی، اعتراضی و مقاومت آمیز نشان داده اند که شکاف ارزشی میان گفتمان رسمی مدرسه و زیست جهان آنان را برجسته می کند.این پژوهش نشان می دهد که بازنگری در محتوای آموزشی جنسیتی برای همخوانی با تحولات فرهنگی اجتماعی و حفظ تأثیرگذاری برنامه درسی آشکار در فرآیند جامعه پذیری جنسیتی ضروری است.