سمیه رجب زاده

تحلیل هم استنادی یکی از روش هایی است که در مطالعات علم سنجی و ترسیم ساختار علمی حوزه های گوناگون کاربرد فراوانی دارد. هدف پژوهش حاضر ترسیم ساختار حوزه آموزش از راه دور بر اساس تحلیل هم استنادی و روش آن تحلیل محتوایی با استفاده از تحلیل هم استنادی است. جامعه پژوهش مدارکی است که در حوزه مطالعات آموزش از راه دور در پایگاه اطلاعاتی وب آو ساینس در بازه زمانی 1985 تا 2016 نمایه شده اند و تعداد آن 31607 رکورد است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای «یو سی آی نت» و «بایب اکسل» و نیز ماتریس متقارن و روش تحلیل خوشه ها استفاده شد. ساختار حوزه آموزش از راه دور بر اساس تحلیل هم استنادی از هشت خوشه به شرح زیر تشکیل شده است: «یادگیری ماشینی»، «زیرساخت های آموزش الکترونیکی»، «الگوهای یادگیری سیار»، «تکنولوژی آموزشی و هوش مصنوعی»، «متفرقه»، «تئوری های یادگیری و مدل های فهمیدن»، «آموزش در فضای مجازی» و «روش های آموزش از راه دور». با توجه به خوشه های شکل گرفته، اصلی ترین و رایج ترین موضوع در پژوهش های این حوزه «یادگیری الکترونیکی» است. نتایج حاصل از تحلیل خوشه ها و نمودار راهبردی نشان داد که مفاهیم نوظهور حوزه آموزش از راه دور عبارت از هوش مصنوعی در آموزش، مهندسی آموزشی، محیط یادگیری هوشمند، طراحی آموزشی، مدیریت انگیزشی، بازآموزی، تاکسونومی، هوش محاسباتی، چند رسانه ای ها، اشتراک اطلاعات و مدل های ادراک مفاهیم است. سیاستگذارن پژوهشی باید اولویت های پژوهشی این حوزه را به سوی این مفاهیم سوق دهند.

اذان و اقامه، به عنوان شناسه اعتقادی و سرود ایمان مسلمانان فقط ندایی برای اعلام وقت حضور در محضر حقّ نیست، بلکه دارای مضامین بلند ایمانی و عرفانی است و آثار عبادی و معنوی بسیاری در آن نهفته است. در این نوشتار سعی بر آن است که علاوه بر ارائه یک مفهوم شناسی کلی و بیان ارزش و اعتبار وحیانی و عبادی آن، پرده دیگری از برکات عرفانی و معنوی این آوای خوش رحمانی پیش چشم آویزیم. بر این اساس، پس از اشاره به منشأ آسمانی و وحیانی اذان و فلسفه تشریع آن، به ارزش و اهمیت عبادی آن در سیمای احادیث پرداختیم، فرازهای اذان و اقامه را از دیدگاه مذاهب مختلف برشمردیم و گفتیم که اختلاف ایشان در تعابیر اذان از چه روست و چون است و در ادامه و در بخش دوم که هسته اصلی این نوشتار است سعی کردیم گوشه های کمتر شناخته شده این صلای عشق را مورد بازشناسی قرار دهیم و لطایف ذوقی و مضامین عرفانی فرازهای بلند آن را در ستیغ نظر نشانیم تا بشناسیم و بدانیم که این آوای ربّانی نه فقط دربردارنده اصول ایمان و پایه های اعتقادی بلکه همه واژگان آن ذکر الهی است، اقرار و استشهاد به رسالت و ولایت حقّ است و ترکیب و ترتیب اذکار آن حاوی یک سیر از الله به الله و سلوک معنوی از افق قلب تا اعلاعلیّین است. در فرجام سخن به برخی آثار معنوی اذکار اذان اشاره نمودیم و برآمد این مطالعه را در معرض ملاحظه طالبان معارف دینی گذاردیم.

سازمان های دولتی، به عنوان یکی از ارکان مهم در تأمین خدمات عمومی و اساسی مورد نیاز شهروندان و به عنوان تدوین کنندگان و مجریان قوانین و خط مشی های عمومی، در اقتصاد خدمات محور امروزی، در هر جامعه ای از جمله ایران نقش مهمی ایفا می کنند؛ ایفای چنین نقشی، مستلزم رویکرد نوآورانه در خدمات عمومی و به کارگیری راهبردهای مناسب در تحقق این امر است. پژوهش حاضر، تأثیر توانمندسازی نیروی انسانی به عنوان یکی از راهبردهای مهم سازمانی در حوزه مدیریت منابع انسانی را بر نوآوری در خدمات عمومی، با نقش تعدیل کننده تعلق خاطر کاری بررسی می کند. در این پژوهش، برای تبیین مفهوم توانمندسازی کارکنان، از مدل اسپریترز (1995) و برای بررسی تعلق خاطر، از مدل شاوفی و باکر (2002) استفاده شده است. از سوی دیگر، ابعاد مدنظر درمورد نوآوری در خدمات عمومی، شامل نوآوری در ارائه خدمات، نوآوری در فرایند و فرهنگ نوآوری است. جامعه آماری در این پژوهش، شامل سازمان های برتر تهران در جشنواره شهید رجایی در سال 1392 است. نمونه گیری به روش تصادفی انجام گرفته و برای تجزیه و تحلیل آماری، از مدل معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل استفاده شده است. نتایج نشان می دهد چهار بعد توانمندسازی کارکنان (احساس شایستگی، احساس معناداربودن شغل، احساس مؤثربودن و احساس اعتماد) با نوآوری در خدمات عمومی، رابطه معنادار دارند. همچنین تعلق خاطر کاری، ارتباط بین توانمندسازی و نوآوری در خدمات عمومی را تعدیل می سازد.

هدف از پژوهش حاضر تحلیل پاسخنامه های آزمون پایان ترم چهارگزینه ای ژیمناستیک 2 دانشگاه پیام نور از طریق تعیین روایی و درجه دشواری هریک از ماده های این آزمون بود. در این مطالعه در دانشگاه پیام نور آزمون ژیمناستیک 2 عملی دارای 24 ماده 4 گزینه ای است که روی 487 نفر در سطح کشور اجرا گردیده و با استفاده از مدل کلاسیک مورد ارزیابی قرار گرفت. محاسبه درجه دشواری و قدرت تشخیص هر سؤال نشان داد که تعداد 4 ماده از آزمون ژیمناستیک 2 عملی (ماده های 8، 13،19 و 24) از روایی کافی برخوردار نبوده و لازم است از مجموعه سؤال های آزمون ژیمناستیک 2 عملی حذف شود. در این آزمون فقط یک سؤال خیلی آسان وجود داشت؛ اما سؤال خیلی سخت مشاهده نشد. لازم به توضیح است قبل از حذف سؤال های ناروا 73/92 درصد آزمودنی ها ریزش داشتند و پس از حذف سؤال های ناروا ریزش آزمودنی ها به 69/10 درصد تقلیل یافت و به این ترتیب از ریزش تعداد 24 نفر جلوگیری می شود.

مطالعة حاضر با عنوان «برآورد پارامترهای سؤال های چندگزینه ای در ارزشیابی نظام های آموزشی مجازی» روی آزمون های ریزشی برای ممانعت از تکرار آزمون انجام پذیرفت. برای برآورد پارامترهای سؤال ها، پاسخ نامه های 49 آزمون نهایی دانشجویان ریزشی یک نیمسال تحصیلی بررسی گردید. در مدل کلاسیک، درجه دشواری هر سؤال (p) نسبت پاسخ های درست به کل آزمودنی ها و قدرت تشخیص (Rpbis) ضریب همبستگی دو رشته ای نقطه ای با کل آزمون در نظر گرفته می شود، محاسبات نشان داد: 1- در 7/89% آزمون ها حتی یک سؤال خیلی آسان و روا مشاهده نگردید. 2- در 26/63% آزمون ها حتی یک سؤال خیلی سخت و روان مشاهده نگردید. 3- فقط 04/2% آزمون ها بدون سؤال ناروا است. پس از حذف سؤال های ناروا، دوباره نمرة دانشجویان تعیین و حدود 11/15% افراد از کمند ریزش جستند. به این ترتیب با حذف ماده های ناروا، درصد آزمون های ریزشی به شدت کاهش می یابد، از اتلاف منابع جلوگیری می شود، ملاک پیشرفت تحصیلی دانشجویان واقعی تر و مبنای تصمیم گیری های بهتر را برای دانشگاه فراهم می آورد.

پژوهش حاضر، با هدف ارتقای شایستگی های مدیران از طریق تعیین عوامل سازنده شایستگی های آنان انجام شده است. برای پاسخ به پرسش پژوهش –شایستگی مدیران ازچه عواملی اشباع می شود - پرسشنامه دست ساز دارای 137 ماده بر پایه مقیاس چهار درجه ای میزان ضرورت بسیار کم، نسبتاً کم، نسبتاً زیاد و بسیار زیاد به ترتیب با ارزش 4،3،2،1 تنظیم شد و 251 نفر از مدیران پایه استان خراسان رضوی آن را تکمیل کردند. در برونداد نهایی، شانزده عامل استخراج شده با روش PC و شیوه واریماکس دوران داده شده، نشان داد که دترمینان ماتریس همبستگی00007/0 عددی غیرصفر، و مقدار KMO برابر با 897/0، و نتیجه آزمون کرویت بارتلت 971/27272 است که به لحاظ آماری در سطح کمتر از 00001/0 معنادار است. در نهایت، شانزده عامل استخراج گردید که 2/60 درصد از کل واریانس شایستگی مدیران را تبیین می کنند. مجموعه ماده هایی که با یک عامل همبسته مشترک بوده و یک پاره تست را تشکیل داده اند، به شرح زیر نامگذاری گردید: 1- درک تفاوت های فردی، 2- مدیریت تغییر، 3- مدیریت مالی، 4- تشکیل گروه ، 5- مدیریت بحران، 6- درک مأموریت سازمان،7- شناخت واقعیت های سازمان، 8- یادگیری مستمر، 9- مدیریت منابع انسانی، 10- برنامه ریزی، 11- مشارکت جویی، 12- مشتری محوری، 13- مهارت فنی، 14- ثابت قدمی، 15- توجه به منافع سازمان، 16- توجه به اهداف چالشی. عوامل مذکور، 2/60 درصد از کل واریانس شایستگی مدیران را تبیین می کند.