الناز ملحی

خودانتقادی به عنوان هسته اصلی آسیب شناسی بسیاری از اختلالات روانی و یکی از راهبردهای ناسازگارانه تنظیم هیجان معرفی شده است. مطالعات متعددی بر اهمیت خودانتقادی به عنوان سازه ای فراتشخیصی صحه گذاشته اند. درگذشته خودانتقادی با شرم و کمال گرایی یکسان در نظر گرفته می شد، اما خودانتقادی در مقایسه با کمال گرایی تعریف محدودتری دارد. همچنین، خودانتقادی با شرم درونی نیز مرتبط است. یکی از عوامل مرتبط برای بهبود خودانتقادی خودشفقت ورزی است که به عنوان پادزهر اصلی خودانتقادی منجر به کاهش آثار منفی آن بر سلامت روان می شود. این پژوهش به شکل توصیفی تحلیلی با هدف تبیین آسیب های خودانتقادی بر سلامت روان و راهبردهای مبتنی بر شفقت در بهبود خودانتقادی انجام شده است. امید است با توجه بیشتر به مفهوم خودشفقت ورزی زمینه پژوهش های بیشتر در حوزه درمان خودانتقادی فراهم آید

افسردگی و اضطراب جزء رایج ترین اختلالات روانشناختی هستند که علاوه بر تحمیل هزینه های گزاف بر فرد و جامعه با بسیاری از اختلالات روانشناختی نیز همپوشانی دلرند. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای طرحواره های هیجانی در رابطه بین سبک های دلبستگی و پریشانی روان شناختی بود. تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری شامل دانشجویانی بود که در سال تحصیلی 99-1398 در دانشکده های علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه های تهران و شهید بهشتی تحصیل می کردند و از این تعداد، 154 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. همه افراد به پرسشنامه های سبک های دلبستگی کالینز و ریدز (کالینز و رید، 1990)، مقیاس افسردگی اضطراب استرس (لاویباند و لاویباند، 1995) و پرسش نامه طرحواره های هیجانی (لیهی، 2002) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها و تعیین اثر غیرمستقیم از آزمون میانجی گری سوبل استفاده شد. نتایج نشان داد که طرحواره های هیجانی سازگار در رابطه بین سبک های دلبستگی ایمن و ناایمن و پریشانی روانشناختی نقش واسطه ای ایفا می کنند (05/0 p≤ ). میان سبک های دلبستگی و پریشانی روانشناختی با درنظر گرفتن طرحواره های هیجانی به عنوان عامل واسطه ای رابطه غیرمستقیم وجود دارد. با توجه به نتایج پژوهش حاضر می توان پیشنهاد نمود که برای درمان افسردگی و اضطراب به طور همزمان به ترمیم و بهبود سبک های دلبستگی و طرحواره های هیجانی پرداخته شود.

بدون شناخت رویکرد وجودی- انسان گرا نمی توان فرانکل، تحلیل وجود و معنادرمانی را شناخت. لذا در این نوشتار که از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و پس از مطالعه چندین کتاب و مقاله نوشته شد، با مرور مختصر امواج سه گانه روانشناسی، یعنی روانکاوی، رفتارگرایی و انسان گرایی، به معرفی نظریه "خودشکوفایی آبراهام مازلو" و نظریه "مراجع محوری کارل راجرز" به عنوان دو نظریه عمده انسان گرایی، هم در مقام یک جنبش اجتماعی و هم در جایگاه نیروی سوم روانشناسی پرداخته شد. سپس به تفصیل مفاهیم نظریه "تحلیل وجود" فرانکل و شیوه درمانی او تحت عنوان "معنادرمانی"، و همچنین نقاط قوت و ضعف آن شرح داده شد. و در پایان نگاهی مقایسه ای به این سه نظریه، در بعد مفهومی و درمانی ارائه شد. در نهایت می توان چنین نتیجه گرفت، نظریه های خودشکوفایی مزلو و نظریه مراجع محوری کارل راجرز و نیز نظریه فرانکل هریک به نوبه خود تلاش کردند روح تعالی جویی، آزادی، قدرت انتخاب و مسئولیت پذیری را به انسان دربند تعارضات درونی فرویدی یا اسیر محرکات بیرونی رفتارگرایی بازگردانند.

نظریه صفات، یکی از نظریه های مطرح در روان شناسی شخصیت است که توصیف آن به خلاصه کردن، پیش بینی و تبیین رفتار می انجامد و توسعه ی آن حاصل تلاش های دو گروه از روان شناسان است: گروه اول با روش بالینی به نظریه پردازی درباره صفات پرداخته اند و گروه دیگر روش آزمایشی و آماری را اساس دستیابی به صفات دانسته اند. هدف از این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی و نیز پس از مطالعه کتاب ها و مقالات متعدد صورت گرفته است، معرفی و مقایسه ی این رویکرد ها است که با تأکید بر آرای سه روا ن شناس بزرگ، آلپورت، آیزنک و کتل، و الگوی پنج عاملی صفات شخصیت، به عنوان نظریه ای که در دو دهه گذشته بیش از سایر نظریه ها مورد توجه و حمایت پژوهشگران قرار گرفته است، انجام می شود. با وجود جنبه های کاربردی بالینی و پژوهشی این نظریه، محدودیت ها و نقدهایی نیز در مورد آن مطرح شده است. بنابراین، استفاده از این رویکرد در تبیین تحولی شخصیت علاوه بر نکات مثبت، نیازمند در نظر گرفتن محدودیت ها و نقدهای وارد شده بر آن است

هدف این پژوهش بـررسی رابـطه ی کیفیت دلبستگی بـه مادر و پدر و نشانه های مرضی درونی سازی شده و برونی سازی شده در دوره ی میانی نوجوانی و مقایسه ی نقش مادران و پدران در آسیب شناسی روانی احـتمالی در نوجوانان و تعیین تـفاوت میان رابطه پدر- نوجوان و مادر- نوجوان بـه عنوان یک پیش بینی کننده ی مهم مشکلات رفتاری- هیجانی بود. شرکت-کنندگان، شامل 337 دانش آموز دختر و پسر که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند، پرسشنامه ی دلبستگی به والدین و پرسشنامه ی خودگزارش دهی جوانان (نظام سنجش مبتنی بر تجربه آخنباخ) را تکمیل نمودند. نتایج نشان داد که دلبستگی بیشتر به والدین رابطه ی منفی با نشانه های مرضی درونی سازی شده و برونی سازی شده دارد. همچنین رابطه ی مثبت میان والدین و نوجوانان، شامل اعتماد و ارتباط، رابطه ی منفی معنادار و بیگانگی از والدین، رابطه ی مثبت معناداری با نشانه های درونی سازی شده و برونی سازی شده داشت. به طور خاص تر، اعتماد به مادر در پسران و دلبستگی به پدر در دختران نیرومندترین پیش بینی-کننده ی نشانـه های مرضی درونی سازی شـده و بیگانگی از پـدر، در هـر دو جنس، مهم ترین پیش بینی کننده ی نشانه های مرضی برونی سازی شده بود. به طور کلی با توجه به یافته های پژوهش به نظر می رسد که نقش پدران در بـروز مشکلات رفـتاری و هیجانی نوجوانان، بویژه در زمینه ی نشانه های مرضی برونی سازی شده مهم بوده و بررسی های بیشتر در خصوص مکانیزم های زیربنایی این تأثیر لازم است.

هدف پژوهش حاضر تعیین جهت و شدت حرمت خود جمعی و احساس هویت ملی است. روش پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه اراک بود. 225 دختر و 195 پسر دانشجوی کارشناسی دانشگاه اراک به روش نمونه گیری خوشه ای از 4 دانشکده انتخاب شدند و به پرسشنامه های مقیاس حرمت خود جمعی لاهتانن و کراکر(19992) و پرسشنامه هویت ملی و نفی هویت ملی (1374)پاسخ دادند یافته ها نشان داد رابطه میان نفی هویت ملی و حرمت خود جمعی مثبت و معنادار است. افزون بر این ،رابطه هویت ملی باخرده مقیاس حرمت خود خصوصی نیز مثبت و معنادار و رابطه میان نفی هویت ملی و خرده مقیاس حرمت خود خصوصی و هویت منفی و معنادار بود. با افزایش هویت ملی، می توان حرمت خود جمعی و در نتیجه احساس بهزیستی روان شناختی را افزایش داد.

هدف پژوهش تعیین نقش ابعاد سازش یافته و سازش نایافته کمالگرایی در پیشبینی کیفیت روابط بین فردی دردانشجویان بود. روش: روش پژوهش از نوع همبستگی بود و 381 دانشجو به روش نمونه گیری در دسترس از دانشگاه شهید بهشتی انتخاب شدند و مقیاس های کمال گرایی چند بعدی فراست، مارتن،لاهارت و روزنبلت(1990) و روابط مثبت با دیگران ریف (1989)را تکمیل نمودند. یافته ها: یافته ها نشان داد بطور کلی کمالگرایی با روابط مثبت رابطه معناداری دارد.با این وجود ابعاد سازش یافته آن همچون تمایل به نظم و سازماندهی و معیارهای فردی دارای رابطه مثبت و ابعاد سازش نایافته آن همچون تردید درمورد کارها، نگرانی در مورد اشتباهات و انتقادگری والدین دارای رابط منفی با روابط مثبت بین فردی است. نتیجه گیری : بطورکلی نمی توان کمال گرایی را به عنوان یک عامل منفی در پیش بینی روابط مثبت با دیگران قلمداد کرد و باید در روابط بین فردی به ابعاد سازش یافته و سازش نایافته آن به طور همزمان توجه نمود.