حمیده پاک مهر

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی فضای اخلاقی در رابطه رضایت شغلی و رفتار شهروندی سازمانی معلمان دوره ابتدایی انجام شد. روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه معلمان مشغول به تدریس مقطع ابتدایی شهرستان بافق بود. با استفاده از جدول مورگان نمونه ای به حجم 155 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و پرسشنامه های رضایت شغلی ویتل و دیویس، فضای اخلاقی ویکتور و کالن و رفتار سازمانی شهروندی را به صورت الکترونیکی تکمیل کردند. داده های حاصل با شاخص های آمار توصیفی، ضریب همبستگی و تحلیل مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین رضایت شغلی و ادراک فضای اخلاقی و همچنین رفتار شهروندی سازمانی معلمان رابطه معنادار مثبتی وجود داشته و مدل ساختاری فضای اخلاقی در رابطه رضایت شغلی و رفتار شهروندی سازمانی از برازش مناسبی برخودار است با توجه به این یافته ها، توجه به فضای اخلاقی سازمان و آموزش آن در راستای ارتقای رفتارهای شهروندی سازمانی و رضایت شغلی معلمان توصیه می گردد.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی تاب آوری شغلی در رابطه جو عاطفی خانواده با پیامدهای روان شناختی معلمان دانش آموزان با نیازهای ویژه در اپیدمی کرونا بود. این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی و جامعه را تمامی معلمان دانش آموزان با نیازهای ویژه در سال تحصیلی 1401-1400 استان یزد تشکیل داد که از بین آن ها تعداد 200 نفر به صورت در دسترس انتخاب و مقیاس افسردگی، استرس و تنیدگی، پرسشنامه تاب آوری شغلی و پرسشنامه جو عاطفی خانواده را به صورت اینترنتی تکمیل کردند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و روش تحلیل مسیر در نرم افزار SPSS-26 و ایموس 24 انجام شد. نتایج نشان داد ارتباط مثبت و معنی داری بین جو عاطفی خانواده با استرس، اضطراب و افسردگی وجود دارد، همچنین رابطه منفی و معنی داری بین تاب آوری شغلی با جو عاطفی خانواده و استرس، اضطراب و افسردگی وجود داشت.. بر اساس یافته های به دست آمده می توان گفت که تاب آوری شغلی و جو عاطفی خانواده اثرات معنی داری بر پیامدهای روان شناختی معلمان دانش آموزان با نیازهای ویژه دارند.

مطالعه حاضر با هدف ارزشیابی از برنامه درسی درس انقلاب اسلامی صورت گرفت. روش مطالعه توصیفی-پیمایشی و جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه های پیام نور، آزاد اسلامی و علمی-کاربردی واحد بافق بودند که درس انقلاب اسلامی را انتخاب واحد نموده و در کلاس این درس حضور داشته اند (مجموعاً 151 نفر). تمامی دانشجویان مذکور به صورت سرشماری در پژوهش شرکت و پرسش نامه مربوطه را قبل از برگزاری جلسه امتحان پایان ترم تکمیل نمودند. به منظور ارزیابی دانشجویان از برنامه درسی انقلاب اسلامی، پرسش نامه محقق ساخته با 5 مؤلفه تدوین شد. روایی با استفاده از نظر متخصصان احراز و پایایی با ضریب آلفای کرونباخ برای مولفه ها و کل پرسش نامه بین 73/0 تا 88/0 محاسبه گردید. یافته ها نشان داد برنامه درسی انقلاب اسلامی از منظر دانشجویان در هیچ یک از مؤلفه های هدف، محتوای کتاب درسی، تدریس و فعالیت های یادگیری، منبع و شیوه ارزشیابی در حد مورد انتظاری قرار ندارد (05/0p>). به علاوه بین نظرات دانشجویان به تفکیک دانشگاه (231/0p=) و جنسیت (247/0p=) در خصوص برنامه درسی انقلاب اسلامی تفاوت معناداری وجود نداشت. با توجه به نقش غیرقابل انکار برنامه درسی انقلاب اسلامی به عنوان انتقال دهنده ارزش ها و آرمان های انقلاب و فراهم کننده زمینه ای در راستای آگاه سازی دانشجویان با مشکلات پیش روی نظام جمهوری اسلامی ایران، توسل جستن به رویکرد گفتمان سازانه به جهت گذر از وضع ناکام فعلی توصیه می گردد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی ویژگی های برنامه درسی مبتنی بر آموزش الکترونیکی آموزش عالی، از منظر متخصصان برنامه درسی و فناوری اطلاعات صورت گرفت. جامعه آماری شامل 22 نفر از متخصصان برنامه درسی و 25 نفر از متخصصان فناوری اطلاعات دانشگاه های ایران بود که به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و دیدگاه آنان در باره ویژگی های عناصر برنامه درسی آموزش الکترونیکی (اهداف، محتوا، فعالیت های یادگیری، راهبرد های تدریس، گروه بندی، مواد و منابع، زمان، مکان و ارزشیابی) مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها بر اساس پرسشنامه محقق ساخته با روایی و پایایی احراز شده، گردآوری شد. یافته ها نشان داد که متخصصان برنامه درسی ویژگی های مؤلفه های فعالیت های یادگیری، راهبرد های تدریس، گروه بندی، زمان، مکان و ارزشیابی برنامه درسی آموزش الکترونیکی را در مقایسه با آموزش حضوری دارای اهمیت بیشتر تلقی کردند، در حالی که متخصصان فناوری اطلاعات، عناصر زمان و مکان را، دارای اهمیت بیشتر نسبت به آموزش حضوری دانستند. همچنین، بین میزان اهمیت مولفه های اهداف، محتوا، فعالیت های یادگیری، راهبرد های تدریس، گروه بندی، مواد و منابع و ارزشیابی بین این دو گروه تفاوت وجود داشت. به علاوه در مؤلفه های زمان و مکان، هر دو گروه اهمیت یکسانی را در برنامه درسی آموزش الکترونیکی قائل بودند.

پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه علّی سبک های فرزندپروری و جهت گیری مذهبی با میانجی گری سبک های تفکر به روش غیرآزمایشی از نوع همبستگی انجام شد. جامعه آماری شامل تمام دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه فردوسی مشهد بود که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعداد 250 نفر از ایشان برای گروه نمونه انتخاب شدند. اطلاعات پژوهش بااستفاده از پرسش نامه های سبک های فرزندپروری بامریند، جهت گیری مذهبی آلپورت و فیگن و سبک های تفکر استرنبرگ و واگنر جمع آوری شد. نتایج نشان دهنده برازش مناسب آزمون مدل باتوجه به شاخص های برازندگی بود و نتایج آزمون بوت استراپ برای مسیر سبک فرزندپروری مقتدرانه به مذهب درونی از طریق میانجی گری سبک تفکر قضایی معنی دار بود. همچنین نتایج نشان داد که سبک فرزندپروری مقتدرانه بر سبک تفکر قضایی و سبک تفکر اجرایی دارای اثر مثبت و معنی دار است. همچنین سبک فرزندپروری سهل گیرانه اثر منفی بر سبک تفکر اجرایی داشت و سبک فرزندپروری مستبدانه درای اثر مثبت بر سبک تفکر اجرایی است؛ سبک فرزندپروری سهل گیرانه دارای اثر مثبتی بر مذهب بیرونی است، سبک تفکر قانون گذارانه بر مذهب درونی دارای اثر منفی و سبک تفکر قضایی اثر مثبتی بر مذهب درونی داشت. براین اساس، می توان گفت که سبک تربیتی مقتدرانه بر انتخاب سبک تفکر فرزندان تأثیر دارد و سبب درونی سازی ارزش ها و معارف دینی می شود.

پژوهش حاضر با هدف نقش واسطه ای ادراک از جو آموزشی خلاق و اهمال کاری تحصیلی در رابطه میان فشارزاهای تحصیلی و فرسودگی تحصیلی صورت پذیرفت. طرح پژوهش، همبستگی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان متوسطه دوم شهر سنندج در سال تحصیلی 99-1398 بود. 250 دانش آموز متوسطه دوم به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به پرسش نامه های ادراک از جو آموزشی خلاق، اهمال کاری تحصیلی، فرسودگی تحصیلی و فشارزاهای تحصیلی پاسخ دادند. داده ها به روش مدل یابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS-22 و AMOS-24  تحلیل شد. بر اساس نتایج، مدل پژوهش از برازش مطلوب برخورداراست. نتایج آزمون مدل نشان داد اهمال کاری تحصیلی دارای اثر مستقیم مثبت و معنی دار بر فرسودگی تحصیلی بود. اما فشارزاهای تحصیلی و جو آموزشی خلاق دارای اثر معنی داری بر فرسودگی تحصیلی نبودند. جو آموزشی خلاق دارای اثر مستقیم منفی و معنی دار بر اهمال کاری تحصیلی بود. اما فشارزاهای تحصیلی اثر مستقیم و معنی داری بر اهمال کاری تحصیلی نداشت. همچنین فشارزاهای تحصیلی دارای اثر مستقیم منفی و معنی دار بر جو آموزشی خلاق بود. نتایج اثرات غیرمستقیم مدل نشان داد فشارزاهای تحصیلی از طریق میانجی گری جو آموزشی خلاق و اهمال کاری تحصیلی اثر غیرمستقیم بر فرسودگی تحصیلی دارد. اما فشارزاهای تحصیلی از طریق میانجی گری جو آموزشی خلاق اثر غیرمستقیم بر اهمال کاری تحصیلی نشان نداد. همچنین، جو آموزشی خلاق از طریق میانجی گری اهمال کاری تحصیلی اثر غیرمستقیم بر فرسودگی تحصیلی داشت. با توجه به نتایج به دست آمده، از طریق کاهش فشارزاهای تحصیلی و ایجاد جو آموزشی خلاق، می توان اهمال کاری را بهبود و از شدت فرسودگی تحصیلی در دانش آموزان کاست.

هدف: پژوهش حاضر باهدف هنجاریابی و اعتباریابی فرم کوتاه نگرش به آموزش فراگیر کودکان با نیازهای ویژه انجام شد. روش: در یک طرح توصیفی-پیمایشی، 354 دانشجوی کارشناسی تربیت معلم دانشگاه فرهنگیان یزد و خراسان رضوی از 4 پردیس در این مطالعه شرکت کردند. یافته ها: شاخص های برازندگی بیانگر این بود که الگوی تأییدی از برازش خوبی برخوردار است x2/df = 2.87; GFI =0.98; RFI =0.96; SRMR =0.04; CFI =0.98; RMSEA =0.05).). نتایج بارهای عاملی تحلیل عاملی تأییدی نیز نشان داد که توزیع سؤالات در یک عامل با آزمون اصلی مطابقت دارد. جهت احراز روایی همگرا و واگرای مقیاس TAIS-IR از پرسشنامه سبک تدریس ترجیحی استفاده و ضرایب همبستگی بین نمره مقیاس نگرش به فراگیر سازی کودکان با نیازهای ویژه با سبک تدریس دانش آموز محور مثبت و معنادار بود (001/0,p<49/0r=) که بیانگر روایی همگرای این مقیاس است. همچنین نمره مقیاس نگرش به فراگیر سازی کودکان با نیازهای ویژه با سبک تدریس معلم محور رابطه منفی و معنادار داشت (001/0,p<55/0-r=) که بیانگر روایی واگرای این مقیاس است. ضرایب آلفای کرونباخ نیز نشان داد که مقیاس TAIS-IR از همسانی درونی رضایت بخشی برخوردار است. در انتها به منظور مقایسه نتایج پژوهش های آتی با گروه هنجار در فرهنگ ایرانی، میانگین و انحراف معیار نمرات مقیاس برای کل نمونه و به تفکیک جنسیت ارائه شد. نتیجه گیری: نتایج حاکی از این بود که نسخه اقتباسی نهایی مقیاس (TAIS- IR) خصوصیات روان سنجی مناسبی داشته و قابل کاربرد در جامعه ایرانی است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای اهمال کاری تحصیلی در رابطه بین طرحواره های ناسازگار اولیه و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در دانش آموزان دوره اول متوسطه شهرستان بافق انجام گرفت. این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود که جامعه آماری آن را را تمامی دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه شهرستان بافق به تعداد 773 نفر در سال تحصیلی 1400-1399 تشکیل داد که از بین آن ها تعداد 240 نفر به صورت در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه شبکه های اجتماعی مجازی عیدی زاده و احمدی بلوکی (1396)، فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره یانگ و براون (2003) و پرسشنامه اهمال کاری تحصیلی تاکمن (2006) به صورت الکترونیکی پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و روش تحلیل مسیر در نرم افزار SPSS-24 و ایموس 24 انجام شد. نتایج نشان داد که ارتباط مثبت و معنی داری بین همه مولفه های طرحواره های ناسازگار اولیه و اهمال کاری تحصیلی با میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی وجود دارد (01/ 0p<). مدل با تصحیحاتی برازش مناسبی پیدا کرد و اهمال کاری تحصیلی نقش واسطه ای در رابطه بین مولفه های بریدگی و طرد، دیگر جهت مندی، گوش به زنگی بیش از حد و بازداری و محدودیت های مختل با میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی آزمودنی ها داشت. براساس یافته های به دست آمده لازم است با آموزش های مناسب، طرحواره های ناسازگار اولیه و اهمال کاری را در دانش آموزان کاهش داد تا پیامدهای مثبتی در میزان استفاده مناسب از شبکه های اجتماعی مجازی دانش آموزان داشته باشد.

هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی شیوه ایفای نقش و قصه گویی بر مهارت های زندگی مستقل و  ابراز وجود حرفه آموزان کم توان ذهنی (پژوهش تک آزمودنی) بود. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش، جز تحقیقات تجربی با طرح تک آزمودنی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه حرفه آموزان کم توان ذهنی شهرستان بافق در سال 1401 تشکیل داد که از بین آن ها به روش نمونه گیری در دسترس تعداد 6 نفر انتخاب شد که در گروه ایفای نقش (2نفر) و قصه گویی (2 نفر) و کنترل (2 نفر) قرار گرفتند، افراد گروه های آزمایش طی 10 جلسه 1 ساعته آموزش ایفای نقش و قصه گویی را دریافت کردند. همه این شش نفر در زمان خط پایه، جلسه سوم، ششم و هشتم (جلسه آخر مداخله) پرسشنامه مهارت های زندگی مستقل کودکان کم توان ذهنی بهراد (1384) و پرسشنامه ابراز وجود شرینگ (1980) را تکمیل کردند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از شاخص درصد بهبودی و بازبینی گرافیکی شکل ها انجام شد. نتایج نشان داد که آزمودنی های گروه های آزمایش از مرحله خط پایه تا آخر درمان درصد بهبود متوسط و معنی داری در مهارت های زندگی مستقل و ابراز وجود تجربه کردند. در حالی که آزمودنی های گروه کنترل طی این مدت افزایش یا کاهش نمره قابل ملاحظه ای نداشتند. همچنین مقایسه اثربخشی دو درمان نشان داد که که آزمودنی های گروه ایفای نقش اثربخشی بیشتری در مقایسه با گروه قصه درمانی در مهارت های زندگی مستقل و ابراز وجود داشتند.  بر مبنای نتایج پژوهش حاضر می توان دریافت که آموزش ایفای نقش و قصه گویی بر مهارت های زندگی مستقل و  ابراز وجود حرفه آموزان کم توان ذهنی موثر می باشد و باید در برنامه های بازتوانی مورد توجه مشاوران و روانشناسان قرار گیرد.

پژوهش حاضر با هدف ارزشیابی کیفیت عنصر فضا و خدمات آموزشی برنامه های درسی فراگیر در آموزش و پرورش استثنایی کشور بر اساس استانداردهای مدرسه الگو انجام شد. از حیث روش، پژوهش ارزیابانه با رویکرد آمیخته کمی- کیفی و جامعه آماری مشتمل بر کلیه مدارس پذیرا، مدیران پشتیبان، مدیران پذیرا و والدین فراگیر در سه دوره ابتدایی، متوسطه اول و متوسطه دوم کل کشور بود. با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای پنج استان خوزستان، کرمان، تهران، آذربایجان شرقی و خراسان رضوی و از هر استان مرکز استان و چهار شهرستان انتخاب شدند. سپس در هر استان با پیشنهاد مدیران استانی سه مدرسه پشتیبان و برای هر مدرسه پشتیبان پنج مدرسه پذیرای تحت پوشش از هر سه دوره آموزشی به عنوان خوشه انتخاب گردید. حجم نمونه با مقیاس مدرسه ای در مجموع پنج استان معرف، 75 مدرسه پذیرا بود. ابزار اندازه گیری نیز شامل مصاحبه نیمه ساختاریافته و سیاهه مشاهده بر اساس استانداردهای سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور شامل 170 گویه با 17 مؤلفه بود. نتایج نشان داد به طورکلی، وضعیت درون داد فیزیکی مدارس در کلیه استان های مورد بررسی از درجه مطلوبیت دور است. همچنین، به جز موارد «نور» و «تجهیزات ایمنی» که در تمام مقاطع مورد تایید قرار گرفت، وضعیت در سایر مؤلفه ها نامطلوب بود. درحالی که تحلیل داده های حاصل از مصاحبه حاکی از آن بود که کیفیت ایمن سازی فضا و مناسب سازی محیط فیزیکی و تسهیل دسترسی های مدارس فراگیر از وضعیت مطلوبی برخوردار است که این نتیجه می تواند از یک سو حاکی از آرمانی بودن استانداردهای مدرسه الگو آموزشی از طرفی ناظر بر نیاز به حمایت های مالی از سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور در فرایند مناسب سازی فضاهای آموزشی در فراگیر سازی باشد.

 پژوهش حاضر با هدف بررسی و اعتبار یابی مقیاس اخلاق پژوهش در دانشجویان تحصیلات تکمیلی مهندسی صورت پذیرفت. روش پژوهش، توصیفی_ پیمایشی و جامعه آماری شامل تمام دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته های فنی_مهندسی دانشگاه های دولتی تهران، هرمزگان، فردوسی مشهد و گیلان در نیمسال اول سال تحصیلی 1399-1400 بود. با توجه به گستردگی جامعه آماری و ماهیت پژوهش، نمونه ای به حجم 402 نفر در پژوهش شرکت و مقیاس اخلاق پژوهش سیلور (1997) را به صورت الکترونیکی تکمیل نمودند. تحلیل آماری داده ها با نرم افزارهای Spss24 و Lisrel8.5 انجام شد. روایی مقیاس اخلاق پژوهش از دو جنبه محتوایی و سازه مورد قرار گرفت و شاخص های برازش تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که الگوی تأییدی از برازش قابل قبولی برخوردار می باشد  (2843/52 =χ2، 09/0 =RSMEA، 92/0=RFI، 74/0=GFI، 96/0=CFI). در فرایند بررسی اعتبار نیز از روش همسانی درونی و همبستگی هر خرده مقیاس با نمره کل استفاده شد. جهت احراز همسانی درونی، ضرایب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 95/0 و برای چهار خرده مقیاس صداقت شخصی، روش شناسی، تحلیل داده و انتشار به ترتیب 84/0، 74/0، 76/0 و 90/0 به دست آمد. همچنین، ماتریس ضرایب همبستگی بین خرده مقیاس ها با نمره کل اخلاق پژوهش حاکی از روابط درونی قوی و همبستگی مثبت معنادار بود (P< 0/001).