مهرداد کریمی

مسئله زنان، در رسانه های متنوع و فراگیر امروزی، اهمیت فراوانی دارد و بخش قابل توجهی از مطالب آنها را در بر می گیرد. توجه رسانه های برون مرزی همچون بی بی سی فارسی نیز، به ویژه طی چند سال اخیر، به مسائل گوناگون مطرح در حوزه زنان و به خصوص زنان ایرانی، بیشتر شده است. پرسش اصلی این است که تأثیر گرایش های فمینیستی در متون رسانه ای بی بی سی فارسی درباره زنان ایرانی چگونه است؟ روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی با رویکرد نشانه شناسی لایه ای بوده است. حجم نمونه، شامل متن های منتشر شده در تارنمای اینترنتی بی بی سی فارسی در بازه زمانی 01/01/1397 (21 مارس 2018) تا 31/06/1399 (21 سپتامبر 2020) است که «زنان ایرانی» بحث اصلی و پررنگ در آنها بوده است. تعداد این متون که به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند، 65 مورد است. نتیجه نهایی تحلیل ها نشان می دهد که این متون علی رغم گوناگونی موضوع، مانند لایه هایی به هم پیوسته، هم متنی شامل کلید واژه ها و نشانه های اصلی را شکل داده اند. بی بی سی فارسی با مفصل بندی این موضوع ها به یکدیگر در چارچوب 4 رویکرد اصلی فمینیسم (لیبرال، مارکسیست، سوسیالیست و رادیکال) سعی می کند تصویری غیرواقعی و یکپارچه از فضای مردسالارانه ایران امروزی و شرایط نامساعد زنان ایرانی در آن را بازنمایی و القاء کند.

منظر شهری در واقع اولین سطح برخورد و ارتباط شهروندان با محیط شهری است که از آن طریق شهر را درک می کنند. ارتقای عوامل بصری و ادراکی منظر شهری زمانی می تواند تحقق یابد که اولویت سنجی مسائل شهری موجود، مبتنی بر نظریات شهروندان و استفاده کنندگان از فضاها باشد. ازآنجا که نظرات و آرای مختلفی در سطح شهر و پیرامون مسائل منظر شهری و اولویت های آن وجود دارد و اتخاذ تصمیمات نیز باید همگرا و در راستای پوشش همه جانبه اولویت ها باشد. این پژوهش با هدف کاربردی و در راستای ارتقای کیفی منظر فضاهای شهری در پی پاسخ دادن به این سوال است که: اولویت گزینه ها، معیارها و شاخص های مؤثر بر کیفیت منظر خیابان های شهری همدان از دیدگاه شهروندان و استفاده کنندگان از فضا به چه ترتیبی است؟ در این راستا در پژوهش حاظر سعی شده است با استفاده از روش فرایند تحلیل شبکه (ANP) وبا به کارگیری نرم افزار Super Decisions در تجزیه و تحلیل داده ها به ارزیابی و رتبه بندی مؤلفه ها و گزینه ها پرداخته شود. نتایج نهایی تحقیق نشان می دهد میزان خوانش شهروندان از منظر خیابان های شهری تابع عوامل مهمی از قبیل تجارب، خاطره و ارزش های فرهنگی، اجتماعی و زیباشناختی محیط می باشد. بر این اساس طبق یافته های تحقیق بیشترین اولویت های خوانش مردم از لحاظ مکانی به ترتیب شامل، خیابان بوعلی سینا (246/0)، خیابان شریعتی (188/0)، خیابان اکباتان (180/0)، خیابان باباطاهر (160/0)، خیابان تختی (124/0) و در رتبه آخر خیابان شهداء با امتیاز نرمال شده (099/0) از نظر شهروندان می باشند. همچنین بالاترین اولویت منظر مکان های ذکر شده از دیدگاه شهروندان مربوط به شاخص های «حضور پذیری اقشار مختلف اجتماعی» در خیابان بوعلی سینا، «وحدت وروابط هماهنگ بین اجزاء» در خیابان شریعتی، «خاطره ذهنی مؤثر وقوی» در خیابان اکباتان و «نمادها و نشانه های شهری» در خیابان باباطاهر می باشد.

هدف: هستی شناسی ابزاری برای نمایش رسمی و به اشتراک گذاری دانش حوزه ای خاص از طریق مدل سازی و ایجاد چارچوبی از مفاهیم و روابط معنایی بین آنهاست. هستی شناسی ها در حوزه پزشکی کاربرد زیادی دارند و سیستمهای بالینی پشتیبانی تصمیم، سیستمهای خبره پزشکی و پایگاه های اطلاعاتی متون زیست پزشکی هر کدام به نوعی به هستی شناسی ها وابسته اند. در این پژوهش، به منظور پیشنهاد روشی برای ساخت هستی شناسی های پزشکی فارسی، به ایجاد نمونه اولیه از هستی شناسی گیاهان دارویی ایران بر مبنای نظام زبان واحد پزشکی اقدام شد. روش شناسی: این پژوهش، توصیفی است. جامعه پژوهش، گیاهان دارویی ایران و نمونه شامل هشت گیاه آنقوزه، آویشن شیرازی، اسپند، بابونه شیرازی، ترنجبین، خاکشیر و گل گاوزبان است. انتخاب نمونه ها به روش نمونه گیری تئوریک انجام شد. برای استخراج مفاهیم و روابط نیز از 8 کتاب از متون بومی گیاهان دارویی استفاده شد. همچنین، مبنای روش به کار گرفته شده در استخراج مفاهیم و روابط معنایی، راهکار مهندسی دانش و مبنای روش به کار رفته در ایجاد هستی شناسی، روشهای مورد استفاده در پژوهشهای «نوی و مک گینس» و «دامونتیر و ویلانیواروسالس» بود. همچنین، از نرم افزار پروتژه نسخه 4.2.beta برای ساخت هستی شناسی استفاده شد. یافته ها: در این پژوهش هفت مرحله برای ایجاد هستی شناسی های پزشکی فارسی بر اساس نظام زبان واحد پزشکی پیشنهاد شد. تعیین دامنه و پوشش هستی شناسی، استفاده از یو.ام.ال.اس به عنوان هستی شناسی پایه، تعیین جفت های مفهومی و ترسیم آنها در ساختار یو.ام.ال.اس، تعیین رده ها، توصیف ویژگیها، تعریف چهریزه ها و ایجاد نمونه ها؛ این مراحل را تشکیل می دهند. نتایج: با توجه به یافته های این پژوهش، روش ارائه شده در این پژوهش می تواند در ایجاد سایر هستی شناسی های حوزهپزشکی در زبان فارسی نیز مفید واقع شود.