صمد خبازباویل

شفافیت در سازمان های دولتی بیانگر آشکار بودن مبانی تصمیم گیری و سازوکارهای حاکم بر عملکرد نظام اداری دولت است و به عنوان مؤثرترین ابزار مبارزه با فساد اداری برای استقرار دولتی کارآمد و اثربخش و ایجاد جامعه ای پایدار به کار می رود. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدفارائه الگوی عوامل مؤثر بر شفاف سازی عملکرد سازمان های دولتی انجام شده است. ابتدا در این پژوهش عواملمؤثر بر شفاف سازی عملکرد سازمان های دولتی به کمک مطالعات کتابخانه ای احصا شده و سپسبا استفادهاز نظرات خبرگان دانشگاهی دارای تحصیلات مرتبط در کشور و بهره گیری ازتکنیکدلفی این عوامل بررسی و پس از تعدیل و تأیید آن ها پرسشنامه نهایی جهت جمع آوری داده های کمی تدوین و در اختیار مدیران بخش های مختلف سازمان های دولتی در ایران به شیوه نمونه گیری در دسترس قرار گرفت. درنهایت تحلیل مسیر و ارائه الگو از طریق مدل سازی معادلات ساختاری انجام گرفته و برای رتبه بندی عوامل از آزمون فریدمن استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که الگوی عوامل مؤثر بر شفاف سازی عملکرد سازمان های دولتی مشتمل بر شش متغیر: نقش و کارکرد مردم، فناوری اطلاعات و ارتباطات، مسائل قانونی، مسائل محیطی، مسائل مدیریتی و مسائل ساختاری و فرآیندی است. این متغیرها در سطح جهانی مطرح است ولی تحلیل و رتبه بندی آن ها از دیدگاه مدیران دولتی در ایران نشان داد که بیشترین ضریب مسیر مربوط به متغیر فناوری اطلاعات و ارتباطات است و دو متغیر عوامل ساختاری و فرآیندی و فناوری اطلاعات و ارتباطات دارای بیشترین رتبه در شفاف سازی عملکرد سازمان های دولتی در ایران هستند.

 توسعه ی صنعت گردشگری ایران به دلیل تأثیرپذیری از فضای جهانی این صنعت و نیز میزان توانایی هایی که در حوزه های مربوط به گردشگری از خود نشان داده است، همواره دستخوش تغییرات شدید بوده و میزان توسعه با توان بالقوه ی آن هم خوانی مناسبی ندارد. محقق در پژوهش حاضر، هدف اصلی و عمده ی خود را پاسخگویی به این سؤال قرار داده است که الگوی  توسعه ی صنعت گردشگری ایران با تأکید بر ورود گردشگران خارجی چگونه است؟ با عنایت به این موضوع، پژوهش حاضر از نظر ماهیت از نوع تحقیقات پیمایشی-اکتشافی بوده و از رویکرد دلفی و تحلیل عاملی تأییدی و نیز آزمون فرض برای دست یابی به الگوی مورد نظر استفاده می کند. جامعه آماری پژوهش، متشکل از خبرگان و فعالین در صنعت گردشگری کشور است. نتیجه ی نهایی و اصلی تحقیق دربرگیرنده ی الگوی تأثیرگذار در توسعه ی صنعت گردشگری کشور در سه محور مبادی گردشگرفرست، حمل ونقل و مقاصد گردشگرپذیر داخلی است که در یک سلسله مراتب با عوامل اصلی و شاخص های مرتبط با آن ها است. این سلسله مراتب با اولویت بندی عوامل تأثیرگذار در صنعت گردشگری ایران به دست آمده است.

دولت ها در جمهوری اسلامی ایران در راستای مدیریت توسعه صادرات، می کوشند با ارائه محرک های صادراتی در قالب ها و شکل های مختلف و متنوع، زمینه های افزایش صادرات غیر نفتی را فراهم آورند.به سبب توان بالقوه مناسب ایران در امر صادرات قطعات خودرو، پژوهش حاضر، ضمن شناسایی محرک های صادراتی تأثیرگذار در صنعت قطعات خودرو، اقدام به سطح بندی و تعیین روابط آنها در قالب مدلی ساختاری- تفسیری (ISM) کرده است. جامعه آماری این پژوهش شامل مدیران ارشد شرکت های صادرکننده قطعات خودرو در سطح شهرستان تبریز است. نتیجه نهایی و اصلی پژوهش دربرگیرنده مدل یکپارچه محرک های صادراتی در صنعت قطعات خودرو در یک سلسله مراتب با روابط یک طرفه یا دوطرفه است. این مدل یکپارچه از بررسی و تحلیل روابط و سطح بندی محرک های تأثیرگذار در صادرات قطعات خودرو به دست آمده است و به مدیران و تصمیم گیران حوزه تجارت و صادرات کشور کمک می کند تا دیدی جامع از ارتباطات پیچیده بین محرک های اثرگذار بر حوزه صادرات قطعات خودرو دارا باشند و در سیاست گذاری های خود اولویت ها را شناسایی کنند و نظم و جهت گیری مناسبی داشته باشند.

تجربه ی بلند مدت بسیاری از مناطق موفق گردشگری دنیا نشان داده است که رفتارهای توسعه ا ی صنعت گردشگری باید منطبق با شرایط خاص آن مناطق باشد. به دلیل عدم توجه شایسته به این موضوع است که توسعه ی صنعت گردشگری در ایران همواره دستخوش تغییرات شدید بوده و میزان توسعه با توان بالقوه ی آن هم خوانی مناسبی ندارد. محقق در این پژوهش، هدف اصلی خود را پاسخگویی به این سوال قرار داده است که مدل رفتاری توسعه ی صنعت گردشگری ایران با محوریت جذب گردشگران خارجی چگونه است؟ با عنایت به این موضوع، پژوهش حاضر از نظر ماهیت از نوع تحقیقات پیمایشی- اکتشافی بوده و از رویکرد معادلات ساختاری برای دست یابی به مدل مورد نظر استفاده کرده است. جامعه آماری پژوهش متشکل از مجریان و فعالین در صنعت گردشگری است. نتیجه ی نهایی پژوهش ابعاد توسعه ای صنعت گردشگری کشور با هدف ورود گردشگران خارجی را در سه بُعد: 1- مبادی گردشگرفرست خارجی، 2- حمل ونقل و 3- مقاصد گردشگرپذیر داخلی مشخص نموده و از سوی دیگر برای توسعه ی این ابعاد سه گانه، نوع رفتارهای تأثیرگذار را در سه محور: 1- رفتارهای نهادی، 2- رفتارهای مردمی و 3- رفتارهای تولیدی تعیین کرده است.

کارآفرینی اجتماعی، به عنوان یک پدیده جهانی با به کارگیری رویکردهای نوآورانه برای حل مشکلات اجتماعی، بر جامعه تأثیر می گذارد. داشتن تعهد به طبیعت و اصول پایداری و تأکید بر حفظ محیط زیست، به عنوان بخشی از راهبرد کارآفرینان در حوزه اجتماعی محسوب می شود. این پژوهش براساس هدف، کاربردی-توسعه ای است و ازلحاظ گردآوری داده ها با توجه به ماهیت پژوهش، از روش کیفی فراترکیب با رویکرد هفت مرحله ای سندولسکی و باروسو (2007)، استفاده شده است.برای گردآوری اطلاعات، مقاله های مرتبط در بازه زمانی 2015 تا 2022 از از پایگاه داده های الکترونیکی ازجمله: Emerald, ScienceDirect, Springer,Sage و پایگاه تخصصی مگ ایران، ایران داک، پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی و پرتال جامع علوم انسانی بررسی شد. با استفاده از روش فراترکیب، در عین توجه یکپارچه به تمام ابعاد کارآفرینی اجتماعی، شاخص هایی که ازنظر پژوهشگران در شکل گیری کارآفرینی اجتماعی مبتنی بر محیط زیست مؤثر هستند، شناسایی شدند. در این پژوهش، به تحلیل نتایج و یافته های محققین قبلی پرداخته و با انجام گام های هفت گانه سندلوسکی و باروسو، الگوی نهایی کارآفرینی اجتماعی شناسایی شد. در راستای استخراج داده ها از متون، با توجه به مطالعه گسترده ادبیات کارآفرینی اجتماعی، اقدام به کدگذاری اولیه و استخراج مفاهیم و مقوله ها شد. پس از کنار هم قراردادن و ادغام شاخص های به دست آمده در مرحله فراترکیب، درمجموع 24 کد اولیه و 6 تم و 3 مقوله شامل عوامل زیرساختی (حمایتی و ساختی)، عوامل شناختی (مهارتی و شخصیتی) و راهبرد زیست محیطی (جهت گیری زیستی و رفتار زیست محیطی) شناسایی شد. این مقاله می تواند بینش های ارزشمندی را در زمینه غنی شدن ادبیات کارآفرینی اجتماعی دهد و با حمایت راهبردی دولت از فعالیت های کارآفرینی اجتماعی مانند سیاست کاهش مالیات برای فعالیت هایشان، آنها را از درجه مطلوبیت شناختی و امکان سنجی بالایی برخوردار سازد.