جمال سلیمی

یکی از مولفه های سنجش بهروری، کیفیت و اثربخشی نظام آموزش عالی، پرورش روحیه کارآفرینی دانشجویان در هر دانشگاهی است. از مهمترین متغیرهای تاثیر گذار دراین مولفه، تفکر و تمایلات انتقادی و سبک های تفکر می باشد. این مطالعه از نوع تحقیق توصیفی- همبستگی، و با هدف بررسی و واکاوی رابطه بین تمایلات انتقادی در پرورش روحیه کارآفرینی دانشجویان انجام شد. جامعه ی آماری پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه کردستان بودکه با استفاده از روش نمونه-گیری تصادفی طبقه ای 224 نفر از آنان به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه تمایلات انتقادی کالیفرنیا(CCTDI) و پرسشنامه روحیه کارآفرینی بهره گرفته شد. نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین مولفه های کارآفرینیدر میان دانشجویان دانشگاه کردستان بالاتر از حد متوسط است و همچنین بین تمایلات انتقادی و روحیه کارآفرینی همبستگی بالایی (85%) وجود دارد. نتایج این مطالعه مؤید آن است که کسانی که دارای تمایلات انتقادی سطح بالایی هستند و حقیقت جویی، آزاداندیشی(روشنفکری)، تحلیل گری، نظام یافتگی فکری(نظام مندی)، اعتماد به نفس، کنجکاوی و بلوغ شناختی در آنها در سطح بالایی قرار دارد، از روحیه کارآفرینی بالاتری نیز برخوردار بوده و بیشتر به کارهای جدید ، بکر، خلق و توسعه ایده های نوینی که زمینه های رشد و بالندگی است، دست می زنند. کلید واژه ها:تمایلات انتقادی، پرورش روحیه کارآفرینی، آموزش عالی، عوامل روانشناختی

مقدمه و هدف: پژوهش حاضر با هدف آگاهی از تجارب و برداشت اعضای هیأت علمی از مفهوم پژوهش صورت گرفت. روش شناسی: رویکرد پژوهش تفسیری و راهبرد آن پدیدارنگاری و میدان تحقیق دانشگاه های کردستان، همدان، کرمانشاه و ایلام بود. حجم نمونه با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته و با رعایت حداکثر تنوع با توجه به ملاک رسیدن به اشباع نظری به 15 نفر رسید که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و داده ها جمع آوری شدند و به کمک روش همسوسازی اعتبار داده ها مورد تأیید قرار گرفت. تحلیل داده ها با رویکرد توصیفی- تحلیلی با استفاده از کدگذاری در دو سطح باز و محوری به کمک نرم افزار MAXQDA صورت گرفت. یافته ها: نتایج شامل چهار مفهوم و مقوله اساسی پژوهش به مثابه یک عمل فنی و تکنیکال، پژوهش به مثابه یک کنش فردی، پژوهش به مثابه یک عمل اجتماعی و پژوهش به مثابه یک ارزش می باشد. که هر مقوله دارای زیرمؤلفه هایی می باشد. بحث و نتیجه گیری: دست یابی به توسعه و پیشرفت همه جانبه بدون بهره گیری مناسب از یافته های پژوهشی میسر نیست، بنابراین تصمیم سازی و تصمیم گیری در نظام های آموزشی ایجاب می کند، زمینه مناسب برای رشد و پرورش پژوهشگران از اولویت برخوردار باشد.

یکی از زمینه های سیاست گذاری و برنامه ریزی در نظام آموزش عالی، توسعه دیپلماسی دانش در بستر بین المللی شدن نظام دانشگاهی است. هدف این پژوهش ارائه الگویی بر پایه دیدگاه ها و تجربیات اساتید درباره زمینه های به کارگیری دیپلماسی دانش در مطالعات آموزشی به عنوان دانشی بین رشته ای برای برقراری ارتباط و تبادل علمی در دانشگاه ها است تا روشن شود مفهوم دیپلماسی دانش با بهره گیری از ظرفیت دانش بین رشته ای در برنامه های آموزشی دانشگاهی چگونه می تواند به توسعه علمی نظام آموزش عالی ایران کمک کند. رویکرد این پژوهش از نوع کیفی و بر اساس راهبرد نظریه داده بنیاد نظام مند است. میدان پژوهش دربرگیرنده اساتید حوزه مطالعات آموزشی در دانشگاه های استان کردستان بود که 14 مشارکت کننده با نمونه گیری نظری انتخاب شدند و مورد مصاحبه عمیق ساختارمند قرار گرفتند. داده های مصاحبه ها از طریق نرم افزار تحلیل داده های کیفی مکس کیودا 2020 کدگذاری و مدل سازی شدند. بر اساس یافته ها، پدیده مرکزی دیپلماسی دانش بین رشته ای مطالعات آموزشی در بین المللی شدن دانشگاه ایرانی بر اساس علل اثرگذار (مسائل زبانی در آموزش و پژوهش بین المللی؛ و دانش محتوای درسی و آموزشی دانشگاه های کشور)؛ عوامل مداخله گر (تصمیم گیری در نظام سیاست گذاری دانشگاهی؛ توسعه ارتباطات و آموزش های مجازی؛ و ساختار قدرت علمی اجرایی و اختیارات دانشگاهی)؛ زمینه ها (رویکرد تولید علم و پژوهش دانشگاهی؛ توسعه کیفی، رقابت پذیری و اعتبار دانشگاهی؛ و تنوع بخشی به نیازهای فرهنگی و اجتماعی)؛ راهبردها (توسعه دیپلماسی دانش میان رشته ای؛ مبادلات علمی انفرادی و دانشگاهی؛ و مطالعات آموزشی تطبیقی با سایر کشورها)؛ و پیامدها (دستیابی به مرجعیت علم دانشگاهی، بازسازی دانش محتوای میان رشته ای؛ و آشنایی با تجربیات روابط منطقه ای و بین المللی)؛ قابل تفسیر است.

پژوهش حاضر با هدف واکاوی دیدگاه سیاستگذاران و برنامه ریزان آموزش عالی در خصوص شاخص های پایداری دانشگاهی و ارائه الگوی مفهومی جامع با استفاده از رویکرد کیفی و روش مطالعه موردی صورت گرفت. در این پژوهش سازوکارهای دانشگاه پایدار و رسالت های همه جانبه و ذاتی آن به عنوان مبنایی برای تحلیل و شناسایی شاخصهای پایداری دانشگاهی مورد استفاده واقع گردید. به منظور گردآوری داده ها  از مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد. روش تحلیل داده ها، روش تحلیل محتوای استقرایی بود. جامعه آماری در این پژوهش اساتید صاحبنظر، سیاستگذاران و برنامه ریزان حوزه آموزش عالی بودند که به روش نمونه گیری هدفمند  انتخاب شدند. تعداد نمونه ها با توجه به اشباع نظری به 17 نفر رسید. در راستای اعتبار بخشی یافته ها از دو راهبرد تحلیل و بازبینی توسط مشارکت کنندگان و  توسط همکاران استفاده شد. نتایج تحلیل داده ها در فرایند کد گذاری، به شناسایی 153 کد باز، منجر شد که در نهایت در قالب23 مقوله محوری و 8 کد انتخابی دسته بندی شد. یافته های پژوهش شامل 8 مقوله اصلی عناصر و ابعاد پداگوژی در فرایند های یاد دهی یادگیری، پژوهش پایدار، الزامات ساختی کارکردی، پایداری اجتماعی، پایداری اقتصادی، هویت علمی و آکادمی و دیپلماسی علمی در عصر جهانی شدن بود. در نهایت نتایج پژوهش نشان داد، دانشگاه ها  برای حفظ و ثبات خود در شرایط کنونی بایستی به سمت پایداری پیش روند. بر این اساس دانشگاهی پایدار دانشگاهی است که دارای راهبرد و استراتژی پایدار، دید فراکنشی و برخوردار از حمایت جامعه در پیاده سازی اصول و مفاهیم پایداری در کارکردهای یاددهی- یادگیری پایدار، پژوهش پایدار ، تقویت جامعه دموکراتیک، حداقل سازی آثار منفی زیست محیطی، اقتصادی اجتماعی و بهداشتی بوده، و دارای الزامات ساختاری کارکردی ، تعاملات علمی و آکادمیک، نظام اقتصادی و مالی تعریف شده و نیرومند که همواره در صدد تقویت هویت شهروندان حرفه ای درکمک  به جامعه پایدار و پیشگام است. 

در این پژوهش به مطالعه و بررسی چالش ها، فرصت ها و پیامدهای کرونا بر کارکردهای اصلی آموزش عالی با توجه به تجربیات کارگزاران و مدیران دانشگاهی و وزارتی و نیز صاحب نظران در حوزه آموزش عالی پرداخته شد. رویکرد پژوهش کیفی و روش آن پدیدارشناسی تفسیری بود. مشارکت کنندگان پژوهش شامل 38 نفر از کارگزاران و مدیران دانشگاهی و وزارتی و نیز صاحب نظران آموزش عالی در دانشگاه ها و نیز ستاد مرکزی وزارت علوم و تحقیقات بودند که به صورت هدفمند انتخاب و فرآیند جمع آوری اطلاعات تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختارمند جمع آوری شد و با استفاده از روش همسوسازی مورد اعتبار یابی قرار گرفت. تحلیل داده ها با بهره گیری از روش تحلیل مضمون در محیط نرم افزار MAXQDA انجام شد. نتایج پژوهش شامل سه مضمون چالش های آموزش عالی در دوران کرونا (در حوزه های آموزش، پژوهش و مدیریت منابع انسانی و مالی)، فرصت های وقوع بحران کرونا برای نظام آموزش عالی (عدالت آموزشی، تحول ماهیتی، بازاندیشی انتقادی کارکردهای آموزش عالی، فرصتی دوباره برای مواجهه با واقعیت آموزش مجازی، فرصتی نوین برای پرداختن به سؤالات بنیادین و چالش های مربوط به آن ها) و پیامدهای کرونا بر کارکردهای اصلی نظام آموزش عالی ایران (پیامدهای سیاست گذاری در بخش اداری آموزش، پیامدهای حوزه پژوهش، پیامدهای انسانی- اجتماعی) شد. 

هدف این پژوهش مطالعه پدیدارشناسانه ادارک دانشجویان از مفهوم «صلاحیت های آموزشی» مدرسان، به عنوان یکی از مهمترین این عناصر، و همچنین بررسی وضعیت این صلاحیت ها در بین اساتید دانشگاه بود. رویکرد پژوهش، آمیخته- اکتشافی و از لحاظ هدف، کاربردی بود. در بخش کیفی؛ از روش پدیدارشناسی توصیفی و جهت جمع آوری داده ها از ابزار مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شد. مشارکت کنندگان در این بخش 20 نفر از دانشجویان مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری با رشته های تحصیلی مختلف بوده که به صورت هدفمند (به گونه ای که از گرایش ها و مقاطع مختلف تحصیلی در آن نمونه حضور داشته باشند) انتخاب و فرآیند جمع آوری اطلاعات تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. با استفاده از روش همسوسازی، اعتبار داده ها مورد تأیید قرار گرفته است. جهت تحلیل داده ها در بخش کیفی از روش تحلیل مضمون استفاده شد. نتایج پژوهش در بخش کیفی شامل چهار طبقه توصیفی بود که شامل صلاحیت عمومی؛ صلاحیت تخصصی؛ صلاحیت اخلاقی و صلاحیت پژوهشی بود. روش پژوهش در بخش کمّی نیز، توصیفی- پیمایشی بود. ابزار پژوهش در این قسمت، پرسشنامه محقق ساخته بوده که محتوای آن برگرفته از داده های بخش کیفی بود. ضریب پایایی بدست آمده با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (88/0) بود. جامعه آماری در بخش کمّی پژوهش شامل کلیه دانشجویان مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه کردستان در نیمسال دوم سال تحصیلی 95-94 بود. حجم نمونه در این بخش 250 نفر بود که براساس فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS (نسخه 22)، AMOS و آماره های توصیفی و استنباطی (آزمون فریدمن، t تک نمونه ، تحلیل واریانس یکطرفه و آزمون تعقیبی توکی) بهره گرفته شد. نتایج آزمون t تک نمونه ای، نشان داد که وضعیت صلاحیت های عمومی و اخلاقی مدرسان دانشگاه کردستان متوسط و وضعیت صلاحیت های تخصصی و پژوهشی در سطح بالایی قرار دارد. نتایج آزمون تحلیل واریانس نشان داد که برحسب مقطع تحصیلی بین دیدگاه دانشجویان در مورد صلاحیت های عمومی، تخصصی و پژوهشی مدرسان تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین نتایج این آزمون براساس حوزه آموزش و پژوهش نشان داد که دیدگاه دانشجویان حوزه علوم انسانی درخصوص صلاحیت های تخصصی و پژوهشی مدرسان با دیدگاه دانشجویان حوزه های علوم پایه و فنی- مهندسی تفاوت دارد.

نخستین بار در زمینه نوآوری آموزشی بود که ارزیابی برنامه درسی به عنوان دانش سازماندهی شده و توسعه یافته و به عنوان یک زمینه تخصصی ظهور پیدا کرد. نخست در امریکا و در خلال سالهای ۱۹۳۰ و در دهه ۵۰ در انگلیس تقاضا و تمایل برای ارزیابی برنامه درسی به سرعت رشد کر د. با توجه به سرمایه گذاری های قابل توجهی که به منظور تدوین برنامه های درسی جدید به دلایلی چون نیازهای در حال تغییر و عدم تناسب با سیستم های آموزشی جدید انجام میگرفت، ارزیابی ماهیت و کیفیت اصلاحات برنامه ریزی شده برنامه درسی را الزامی کرد . با وجود اینکه ارزشیابی در برنامه درسی ریشه در ارزشیابی آموزشی، آزمون و اندازه گیری دارد ولی امروزه از آن به عنوان بخشی از برنامه ریزی درسی یاد می شود . به طور مشخص ، ارزشیابی برنامه درسی شکل واحد و شناخته شده ای ندار د؛ به طوری که در بین دو حو زه بسیار پیچیده دانش (ارزشیابی و برنا مه درسی) قرار دارد که هر کدام دارای دسته های متفاوت از رویکرد ها، تعاریف و مدل های متنوع هستند. برای پی بردن به نظرگاه های متنوع در ارزیابی برنامه درسی، به طور کلی، دیدگاه های معرفت شناسی و هستی شناسی وجود دارند که می توانند مبنایی برای بررسی رویکرد های ارزیابی در برنامه درسی و خود برنامه درسی باشند. در این مقاله ، سعی می شود از دو دیدگاه به بررسی یک محصول » ارزشیابی در برنامه درسی بپردازیم: دیدگاه اول، برنا مه درسی را به عنوانیک محصول ثابت می نگرد و به دنبال ارائه مجدد آنچه که رایج ا ست، میباشد و از آن به عنوان دیدگاه سنتی نام برده می شود، این رویکرد ریشه در ایدئولوژی تحصلی ۲ دارد . رویکرد  دوم ، و بسیار جدیدتر، که به عنوان تحول در برنامه درسی شناخته شده بر اساس پارایم ساختن گرایی و دیدگاه پژوهش مشارکتی  بنا شده است. این دو پارادایم ، در عر صه برنامه درسی و ارزشیابی، دارای تئور یهای متفاوتی در مورد ماهیت واقعیت، ماهیت دانش، فرایند دانش و ارزشگذاری دانش هستند که در مورد آنها اتفاق نظر ندارند.

هدف پژوهش مطالعه مفهوم، ابعاد و مصادیق شهروندی دانشگاهی در نظام آموزش عالی ایران از منظر اساتید و دانشجویان و ارتباط آن با عناصر برنامه ریزی آموزشی در این نظام آموزشی است. پژوهش از راهبرد کیفی بهره گرفته و با روش پدیدارشناسی تفسیری انجام شده است.  مشارکت کنندگان در پژوهش شامل 34 نفر از اساتید و دانشجویان(مقاطع مختلف) در دانشگاه های تهران، علامه طباطبایی، کردستان و  بو علی سینای همدان بودند که به صورت هدفمند (به گونه ای که از رشته ها و تخصص های مختلف و همچنین گرایش ها و مقاطع مختلف تحصیلی در آن نمونه حضور داشته باشند) انتخاب و فرآیند جمع آوری اطلاعات تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت و داده ها با استفاده از  ابزار مصاحبه نیمه ساختارمند جمع آوری شد.  با استفاده از روش همسوسازی، اعتبار داده ها مورد تأیید قرار گرفته است. جهت تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون و با استفاده از نرم افزار تحلیل کیفی MAXQDA استفاده شد. نتایج پژوهش شامل پنج مضمون فراگیر بود که عبارت از: مهارتهای شهروندی دانشگاهی(کنشی-اجتماعی؛ دانشی-فنی و سیاسی-مشارکتی)، مفهوم شهروندی دانشگاهی(شهروندی حقوقی-قانونی؛ دانش آموخته شهروند؛ شهروندی دانشگاهی چندفرهنگه؛ شهروند علم گرا؛ شهروندی دانشگاهی مبتنی بر مکانیسم عرضه و تقاضا شهروندی دانشگاهی به مثابه یک مقوله اقتصادی؛ شهروندی فرهنگی)، ابعاد و مولفه های شهروندی دانشگاهی(آزادی آکادمیک؛ اخلاق حرفه ای و آکادمیک؛ ایفای نقش دانشگاه عامل؛ حق مشارکت اجتماعی و راهبری؛ انتقال هویت علم و پاسداشت آن)، آموزش شهروندی دانشگاهی(آموزش با نگاه تک ارزشی و آموزش بر مبنای بی طرفی ارزشی) و جوانب شهروندی دانشگاهی(حفظ و ارتقاء سرمایه های مولد شهروندی؛ حقوق مرتبط با شهروندی دانشگاهی و مسئولیت های شهروندی دانشگاهی) هستند.

  مقدمه : امروزه، مسله فساد به یک مسئله  کاملا جدی در سیستم آموزش عالی تبدیل شده است و بنابراین، تحقیقات مختلف این موضوع را بررسی کرده اند. اما آنچه در این مطالعات مشاهده می شود این است که تعریف مشخص و قابل قبولی از شاخص ها و مولفه های فساد آکادمیک در بین محققان وجود ندارد. این مسئله تا آنجا پیش رفته است که حتی تعریف فساد به بستر اجتماعی و فرهنگی خاصی بستگی دارد. بنابراین ، تهیه پرسشنامه برای اندازه گیری فساد دانشگاهی در ایران با توجه به زمینه آن ضروری به نظر می رسید . هدف: هدف از انجام این پژوهش، تعیین عامل های پرسشنامه فساد اکادمیک در آموزش عالی در میان صاحب نظران و اساتید بود. این پژوهش در میان اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران (تهران دانشکده علوم  تربیتی و علوم پایه)، دانشگاه علامه (دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی- علوم اجتماعی)، دانشگاه صنعتی امیر کبیر( مهندسی برق و مهندسی پزشکی )، دانشگاه سمنان (دانشکده علوم انسانی و روانشناسی تربیتی)، دانشگاه کردستان (دانشکده علوم انسانی و علوم پایه)، انجام گرفت.روش پژوهش: روش پژوهش حاضر حاضر، همبستگی از نوع تحلیل عاملی بود، جامعه تحقیق 420 عضو هیئت علمی بودند که  برای انجام پژوهش تعداد 200 نفر استاد، از میان اساتید هیات علمی دانشکده ها با روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و پرسشنامه فساد آکادمیک را تکمیل نمودند روش جمع آوری اطلاعات در تحقیق ، مطالعه میدانی بود. یعنی ، پرسشنامه های مورد استفاده بین اعضای هیئت علمی توزیع شده و پس از تکمیل و برگرداندن پرسشنامه ها ، اطلاعات لازم از آن استخراج شده است. ابزار اندازه گیری در مطالعه حاضر پرسشنامه محقق ساخته فساد آکادمیک  بود. سوالات پرسشنامه در پنج دامنه 1 (کاملاً مخالف) تا 5 (کاملاً موافق) طراحی شده اند. پرسشنامه به 5 استاد و کارشناس آموزش عالی داده شد و آنها روایی محتوای پرسشنامه و مناسب بودن موارد پرسشنامه را تأیید کردند. سپس پرسشنامه روی 30 نفر نمونه آزمایش شد و مشکلات مربوط به  پرسشنامه حل شد.یافته ها:  تحلیل عاملی به روش تحلیل مؤلفه های اصلی و چرخش متعامد( واریماکس) 4 عامل  آموزشی، پژوهشی، ارتباطی، اداری – مدیریتی را نشان داد. ضریب آلفای کرونباخ کل مقیاس 90/0. و برای عامل های 4 گانه به ترتیب 82/0 و 79/0، 89/0، 72/0 محاسبه شد. به علاه، تحلیل عاملی تأییدی با استفاده از شاخص های برازش در 4 عامل مورد تائید قرار داده است.نتیجه گیری : یافته های حاصل از  تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که مولفه های  فساد آکادمیک را در چهار  عامل، فساد آموزشی، فساد پژوهشی، فساد ارتباطی و فساد اداری - مدیریتی می توان نشان داد در نهایت این مقیاس فساد آکادمیک را می توان به عنوان یک ابزار روا و پایا در اندازه گیری فساد آگادمیک جامعه آموزش عالی استفاده کرد.

هدف این پژوهش بررسی راهکارهای بی نالمللی شدن برنامه های آموزشی در حوزه فنی مهندسی و همچنین بررسی موانع احتمالی در این مسیر است. جامعه آماری پژوهش شامل اساتید هیأت علمی گروههای دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه های شهر سنندج (اعم از دانشگاه کردستان، دانشگاه پیام - نور، دانشگاه آزاد، دانشگاه علوم تحقیقات سنندج و دانشگاه علمی کاربردی)، که در سال تحصیلی 91 92 مشغول به تدریس و آموزش هستند. تعداد اعضای هیات علمی مذکور 85 نفر بود و بنا بر محدود بودن جامعه آماری از روش سرشماری استفاده شد. راهبرد پژوهش کمی و روش پژوهش از نوع توصیفی است که برای جمع آوری اطلاعات از شیوه پیمایش استفاده شده است. ابزار جمع آوری داده ها شامل یک پرسشنامه است که بر مبنای طیف لیکرت و بر اساس مؤلفههای اصلی پژوهش، یعنی موانع و راهکارهای احتمالی بین المللی شدن برنامه های آموزشی (برنامه های درسی، سیاستگذار یهای آموزشی، t مدیریت آموزشی، محیط آموزشی و ...)، طراحی شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های مستقل و تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شد است. براساس نتایج تحلیل داده ها، می- t ، تک نمونه ای توان گفت که بین نظرهای اعضای هیئت علمی به تفکیک جنسیت آنها در خصوص موانع بینالمللی کردن آموزشها تفاوت معناداری وجود ندارد. بین نظرهای اعضای هیئت علمی به تفکیک گروه آموزشی آنها در خصوص موانع بینالمللی کردن، تفاوت وجود دارد. همچنین نظرات اعضای هیات علمی با مرتبه های دانشگاهی مختلف در مورد تاثیر راهبرد سیاستگذاری بر بین المللی شدن دانشگاه ها در حوزه فنی مهندسی معنی دار نبود در حالی که این تفاوت برای راهبردهای رابطه محور، ساختاری، خدمت محور معنی دار بود.

رویکرد بین رشته ای نشان گر جهت نگاه و چگونگی شناخت و فهم مسائل و موضوعات پیچیده، چندوجهی و چندبخشی است که در فضای بین رشتگی معنا می یابد. برنامه درسی میان رشته ای هم یک فرآیند تصمیم گیری است که دارای ویژگی های راه یابانه یا خلاق[1]، رفت و برگشتی و غیرخطی[2] و تأملی[3] است که بر حول مسائل، سؤالات و موضوعات پیچیده شکل می گیرد. هدفاین مقاله ارائه یک الگوی کاربردی به منظور طراحی برنامه های درسی بین رشته ای در سطح آموزش عالی است. پژوهش از نوع تحقیقات مروری و روش گردآوری داده ها روش کتابخانه ای است. برای گردآوری داده ها از چک لیست های موضوعی استفاده شده است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که یک برنامه درسی بین رشته ای با تعیین یک موضوع یا مسأله بین رشته ای آغاز و با خلق یک فهم بین رشته ای از آن مسائل و موضوعات و ارزشیابی آن منتهی می گردد.

هدف: پژوهش حاضر باهدف اعتبار یابی شاخص های سنجش ادراک نابرابری شغلی در بین معلمان تهیه شده است.روش پژوهش: پژوهش حاضر یک پژوهش بنیادی با رویکرد کمی است، برای اعتبار شناسایی شده کلیه ی معلمان شاغل به تحصیلی در منطقه2شهر سنندج در سال تحصیلی 97-96 با جمعیت 2000 نفر به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. در ادامه با تحلیل محتوای مبانی نظری و پیشینه پژوهش و دیدگاه متخصصان، شاخص ها و نشانگرهای ادراک نابرابری شغلی معلمان پس از تحلیل عاملی اکتشافی،  روایی سنجی و حذف گویه های ضعیف تر (CVR) شناسایی شدند. مشارکت کنندگان در پژوهش به کمک جدول مورگان شامل 338 نفر از معلمان  با روش تصادفی ساده تعیین شده و به ابزار پژوهش پاسخ دادند. پایایی سوالات با آزمون آلفای کرونباخ برای کل مولفه ها مقدار 84/0 به دست آمد. آزمون مقدار مقادیر داده ها با تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی انجام شد.یافته ها: نتایج نشان داد شاخص های ادراک نابرابری شغلی در بین معلمان عبارت اند از وضعیت حقوق و مزایای شغلی با 8 گویه ، وضعیت ارتقاء شغلی با 9 گویه، محدودیت های جنسیتی-سنی-جسمی با 11 گویه ، و نهایتاً مسئولیت و نقش سازمانی با 13 گویه.نتیجه گیری: این نتایج نشان می دهد که جهت سنجش ادراک مبنی بر نابرابری شغلی می توان از مولفه های تایید شده در این پژوهش بهره گرفت.

مقدمه و هدف: یکی از اساسی ترین راهبردهای تقویت یادگیری دانش آموزان، حمایت از آن ها در محیط خانه و مدرسه است. هدف این پژوهش عرضه پارادامی جدید برای موفقیت مدارس از طریق توسعه مشارکت خانواده-مدرسه است. روش شناسی پژوهش: رویکرد پژوهش تفسیری و کیفی است که با راهبرد روایت توصیفی پیشنهاد شده توسط (2017) Edmonds & Kennedy انجام گرفت. میدان تحقیق استان کردستان و مشارکت کنندگان بالقوه شامل مدیران مدارس ابتدایی،متوسطه اول و دوم شهر سنندج بودند. در نهایت 15 نفر از آنان به صورت هدفمند (ناهمگن) انتخاب و با استفاده از یک پروتکل مصاحبه اپیزودیک دعوت به مشارکت شدند. داده ها به دست آمده با استفاده از روش شبکه مضامین کدگذاری و در نهایت تحلیل گردیدند.. یافته ها: یافته ها در باب سئوال نخست نشان داد که به ترتیب جنبه فرزند پروری (کنش نظارتی و حمایتی و..،) بیشترین تجربه و مولفه همکاری با جامعه (سفیر مدرسه) کمترین تجربه را میان مدیران داشته است. مدیران در پی پاسخ به پرسش دوم از یک ساختار سلسه مراتبی پیروی کردند، آنها نخست باور داشتند که اندیشه باز برای مدیر مدرسه جهت شنیدن دیدگاه دیگران و خودانتقادی حیاتی است، در گام های بعدی فرهنگ فراگیر برای تمامی دانش آموزان جهت ایجاد مراقبت جمعی و فضای مسالمت آمیز، رهبری جامعه محور جهت اعتماد متقابل با والدین و اعضای جامعه، و در نهایت ساخت اجتماع علمی جهت تبدیل اعضای جامعه به سائق یادگیری از شیوه های توسعه مشارکت خانواده-مدرسه محسوب می شود. بحث و نتیجه گیری: توجه به شیوه های مختلف تعامل میان مدرسه و سایر نهادها به ویژه خانواده می تواند زمینه های مختلفی را برای پیشرفت تحصیلی دانش آموزان فراهم آورد. 

هدف پژوهش، بررسی نقش ویژگی های اجتماعی و تحصیلی دانش آموختگان دبیرستانی استان هرمزگان در موفقیت آنان در آزمون ورودی دانشگاه ها بود. پژوهش توصیفی- تحلیلی و کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل سه گروه: الف- دانش آموختگان[1] دبیرستانی استان هرمزگان که در سال 1393 و 1394 در آزمون سراسری شرکت کرده بودند؛ ب- مدیران[2]؛ ج- دبیران[3]. جامعه اصلی، دانش آموختگان دبیرستانی استان هرمزگان بودند که در دو سال 1393 و 94 در آزمون ورودی دانشگاه ها شرکت کرده اند. نمونه گروه اول با روش نمونه گیری تصادفی در دسترس و نمونه گیری دو گروه بعدی با روش تصادفی ساده به دست آمده است.ابزار پژوهش، پرسشنامه های پژوهشگرساخته واستاندارد بوده است.  روایی محتوایی با نظر متخصصان تأیید شد و پایایی آن نیز با آلفای کرونباخ، عملکرد مدیران مقدار، 0.94 و برای عملکرد دبیران مقدار، 0.95 به دست آمده است. داده ها با استفاده از تحلیل همبستگی و رگرسیون چندگانه مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان دهنده آن بود که: الف- شرکت در کلاس های کنکور رابطه ضعیفی با موفقیت در کنکور دارد؛ ب- وضعیت اجتماعی- خانوادگی و آموزشی دانش آموختگان با موفقیت آنان در آزمون وردی دانشگاه ها رابطه دارند؛ ج- نتایج تحلیل رگرسیون نشان می دهد که به ترتیب، مدت زمان مطالعه، عملکرد تحصیلی دوره های ابتدایی و دبیرستان، درآمد خانواده، سبک مطالعه و وضعیت خانوادگی بیشترین تأثیر را برای موفقیت در آزمون وردی دانشگاه ها دارند.

در سال های اخیر، حوزه بین رشته ای یا بین رشتگی[1]، به عنوان یکی از مهم ترین حوزه های پژوهش در زمینه آموزش به طور کلی و آموزش عالی به طور خاص، از اهمیت دوچندان برخوردار شده است. در بیشتر نظام های آموزش عالی دنیا، سرمایه گذاری در دوره های تلفیقی در سطوح سه گانه کارشناسی، ارشد و دکتری به امری رایج و معمول تبدیل شده است. یکی از این موارد را می توان تحقیقاتی مثال زد که در حوزه علوم بسیار پیچیده در مؤسسات معتبر دانشگاهی کشورهایی چون ایالات متحده آمریکا و کانادا در حال انجام است. این مؤسسات اغلب در پی تربیت متخصصان در سطوح کارشناسی ارشد و دکتری هستند. اما نتایج حاصل از گزارش های منتشر شده در خصوص برنامه های درسی بین رشته ای، کارگزاران امر آموزش عالی را با سئوال های جدی و نشأت گرفته از واقعیات روبه رو ساخته است که باید به آنها پاسخ داده شود. از جمله اینکه: ما چگونه بایستی مواد آموزشی بین رشته ای را برای گروهی از افراد تدریس نماییم که دارای پیش زمینه متفاوت از تحصیلات، توانایی و تجارب هستند؟ مباحث مطرح در رویکرد بین رشته ای کدامند؟ طراحی بین رشته ای در هر کدام از دوره های تحصیلات تکمیلی چگونه است؟ در این مقاله، سعی بر آن است که از طریق بازخوانی ادبیات مربوط به حوزه بین رشته ای در آموزش عالی، پاسخ های مناسب و درخور به این سئوال ها داده شود، ضمن اینکه، سعی خواهد شد تا به نتایج و پیامدهای حاصل از اجرای این برنامه ها اشاره گردد. در بخش دیگر مقاله؛ ضمن اینکه به بررسی پایه های تئوریک رویکرد بین رشته ای پرداخته می شود، سعی خواهد شد آنچه تحت عنوان «علوم پیچیده[2]» و تأثیر آن بر برنامه درسی بین رشته ای در آموزش عالی از آنها نام برده می شود، واکاوی و مورد بحث قرار گیرد. <br clear="all" /> [1]. Interdisciplinary or Interdisciplinarity [2]. Complex Sciences 

هدف: یکی از شاخص های بسیار مهم در  سیاست گذاری و برنامه ریزی آموزشی، مطالعه ذی نفعان آموزشی(اعم از تجربه، دانش، رضایت و یا نیازها و علایق آنان) است. هدف این پژوهش، ارزیابی تجربه دانشجویان بین الملل از تحصیل در دانشگاه کردستان است.روش شناسی: این پژوهش با رویکرد کمی و به صورت پیمایشی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل 536 دانشجوی بین الملل دانشگاه کردستان است که از میان آن ها 112 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده اند. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری و در دو مرحله تحلیل شدند: ابتدا اطلاعات جمعیت شناختی نمونه با استفاده از آمار توصیفی گزارش شد، سپس برای بررسی نرمال بودن توزیع داده ها از آزمون کولموگروف-اسمیرنف و برای مقایسه میانگین ها، بسته به تعداد گروه ها، از آزمون های تی مستقل و تحلیل واریانس یک راهه استفاده گردید.یافته ها: تحصیل در دانشگاه کردستان، تجربه ای مثبت و سودمند برای دانشجویان بین الملل به شمار می رود. یافته ها نشان می دهد که عملکرد تحصیلی این دانشجویان طی دوران تحصیل بهبود قابل توجهی یافته است که دلالت بر کیفیت مطلوب آموزش در این دانشگاه دارد. هم چنین، تحصیل در این دانشگاه موجب گسترش دیدگاه دانشجویان نسبت به تفاوت های فرهنگی و ارتقای مهارت زبانی آنان شده است. با این حال، توجه اندکی به توسعه مهارت های تفکر انتقادی و حل مسئله شده است که نیازمند توجه بیشتر است. در مجموع، فرصت هایی برای ارتقای کیفیت آموزش و پاسخگویی به نیازهای آموزشی ویژه این دسته از دانشجویان وجود دارد که مسئولین دانشگاه باید مدنظر قرار دهند.نتیجه گیری و پیشنهادات: نتایج حاکی از کیفیت بالای آموزش در دانشگاه کردستان و توانایی این دانشگاه در پاسخگویی به نیازهای آموزشی دانشجویان بین الملل دارد. در این راستا، برای بهبود تجربه این دسته از دانشجویان، تقویت برنامه های آموزشی بین المللی، ترویج تعاملات فرهنگی، و افزایش حمایت های مالی توصیه می شود. ایجاد فضاهای تعاملی و توجه به توسعه مهارت های زبانی نیز می تواند به بهبود عملکرد تحصیلی و فرهنگی دانشجویان خارجی در دانشگاه کردستان کمک نماید.نوآوری و اصالت: پژوهش حاضر با تمرکز بر شناسایی و رفع چالش های پیش روی دانشجویان بین الملل و تحلیل اثرات آن بر برنامه ریزی آموزشی انجام شده است. یافته های این تحقیق می توانند در بهبود استراتژی های برنامه ریزی آموزشی و سیاست گذاری های مرتبط با پذیرش و حمایت از دانشجویان بین الملل مؤثر واقع شوند.

این پژوهش با هدف تعیین میزان همخوانی نتایج راهبردهای مختلف ارزشیابی از تدریس استادان پژوهشی از نوع توصیفی- همبستگی انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق دانشجویان، دانش آموختگان و اعضای هیئت علمی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه کردستان در سال 1391 بودند. ابزار پژوهش، پرسشنامه اقتباس شده از کاربرگ های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بود. پایایی پرسشنامه ها با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ تأیید شد. برای تحلیل داده ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شد. یافته ها نشان داد که بین میانگین نمره های ارزشیابی استادان بر اساس راهبردهای مختلف ارزشیابی تفاوت وجود دارد. استادان و همتایان آنان نمره های بالاتری به کیفیت تدریس داده بودند. تجزیه و تحلیل رگرسیون گویای آن بود که نتایج ارزیابی دانشجویان، دانش آموختگان، همتایان و خودارزیابی، اگرچه می تواند 21 درصد از واریانس ارزشیابی کارفرمایان را تبیین کند اما از لحاظ آماری معنی دار نبود. با توجه به نتایج متفاوت حاصله از راهبردهای مختلف ارزشیابی تدریس، ضروری است برای ارزشیابی جامع استادان، ضمن استفاده از ابزارهای مناسب سنجش، از تلفیق راهبردهایی متنوع برای شناسایی نقاط ضعف و قوت کیفیت تدریس استادان استفاده شود.

این پژوهش با هدف شناسایی مؤلفه های تدریس اثربخش در دانشگاه جامع علمی کاربردی استان کردستان و میزان به کارگیری این مؤلفه ها صورت گرفت. روش این مطالعه از بعد هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده ها، پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان و خبرگان حیطه برنامه درسی (تعداد ده نفر) بودند. ابتدا با استفاده از روش دلفی، مؤلفه های تدریس اثربخش از دیدگاه خبرگان شناسایی شد و با توجه به این مؤلفه ها پرسشنامه ای طراحی گردید که میزان پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ 86/0 محاسبه شد. در مرحله بعد پرسشنامه بین 364 نفر از دانشجویان (با توجه به فرمول تعیین حجم نمونه کوکران) توزیع شد. داده ها به روش خودپاسخگویی از نمونه های پژوهش دریافت شد و با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی مورد بررسی قرار گرفت. یافته های این مطالعه نشان داد مؤلفه های روابط انسانی، طرح درس مطلوب، توجه به محیط یادگیری، انجام دقیق روش تدریس مناسب، ویژگی های شخصیتی مدرس و ارزشیابی به موقع، بیشترین تأثیر را بر متغیر تدریس اثربخش دارند و میزان به کارگیری این مؤلفه ها در دانشگاه جامع علمی کاربردی استان کردستان تقریباً رضایت بخش بود.

پژوهش حاضر یک بررسی جامع از تجارب دانشجویان خارجی در دانشگاه کردستان را ارائه می دهد. هدف اصلی این پژوهش، درک چگونگی معنابخشی به رویدادهای تحصیل و نحوه بیان آن توسط دانشجویان خارجی است. این پژوهش با رویکردی تفسیری و راهبرد روایت پژوهی به بررسی روایت های ۱۴ نفر از مشارکت کنندگان که با استفاده از فن نمونه گیری هدفمند و ملاکی از میان دانشجویان خارجی انتخاب شده بودند، می پردازد. برای گردآوری داده ها، از یک منشور مصاحبه روایتی استفاده شد. تحلیل و کدگذاری متن گفتارهای مصاحبه با استفاده از روش کدگذاری نظری سه مرحله ای (باز، محوری و گزینشی) انجام شد. تحلیل مصاحبه ها به 208 کد باز، 34 کد محوری و 10 کد گزینشی منتج شد که متضمن مواردی چون رشد فردی، توسعه مهارت های شخصی، تقویت فرصت های شغلی، سفر و اکتشاف، خوش بینی نسبت به تحصیل در خارج، کالایی شدن فرایند تحصیل، موانع ارتباطی، مشکلات رفاهی، شوک فرهنگی و تصویر دانشگاهی است. با توجه به تجارب مشارکت کنندگان، آشکار شد که دانشجویان خارجی تمایل دارند تجارب خود را به دو دسته خوشایند و ناخوشایند دسته بندی کنند. ضمن اینکه جمعیت دانشجویان بین المللی به سرعت در حال افزایش است، نظام آموزش عالی در ایران باید به مشکلات و نیازهای این دسته از دانشجویان توجه جدی مبذول نماید. از این رو، راهبردهایی مانند ارائه مشوق های مادی و معنوی، ارتقاء تسهیلات فرهنگی، رفاهی و کنسولی توصیه می شود. همچنین بهره گیری از آموزه های تجارب کشورهای موفق در زمینه جذب و نگهداشت دانشجویان بین المللی بسیار ضروری به نظر می رسد.