رسول فرجی

شناخت انگیزه های ورزش و فعالیت بدنی در افراد و گروه های مختلف به برنامه ریزان کمک خواهد کرد تا تدابیرلازمبرایرفعموانع و ایجاد انگیزه، جهت انجام این گونه فعالیت ها را اتخاذ نمایند. بنابراین، هدف این پژوهش نیز مطالعه انگیزه های فعالیت بدنی در جامعه دانشگاهی ایران به منظور توسعه ورزش همگانی دانشگاه ها و ارائه الگوی مناسب بود. این پژوهش توصیفی بوده و نمونه ای متشکل از اعضای هیئت علمی، کارکنان و دانشجویان دانشگاه های سراسری ایران (779=n) به پرسشنامه محقق ساخته انگیزه های فعالیت بدنی پاسخ دادند. داده های حاصل از پرسشنامه 30 گویه ای انگیزه های فعالیت بدنی دانشگاهیان، تحلیل عاملی اکتشافی شده و 29 گویه با داشتن بار عاملی مناسب در پنج عامل پیشرفت و موفقیت، فواید فیزیولوژیک، تعامل اجتماعی، علاقه به فعالیت بدنی و بهداشت و سلامتی طبقه بندی شدند. در تحلیل عاملی تأییدی داده ها، عامل پیشرفت و موفقیت بیشترین ارتباط را با انگیزه های فعالیت بدنی دانشگاهیان داشت (92/0=بارعاملی). تعامل اجتماعی نیز با داشتن کمترین بار عاملی (68/0) در رده آخر قرار گرفت. به نظر می رسد آشنایی مسئولان ورزش دانشگاه ها با عوامل انگیزشی شناسایی شده در این پژوهش و نیز به کارگیری راهکارهای ارائه شده بتواند زمینه مناسبی جهت ایجاد انگیزه فعالیت های بدنی و مشارکت ورزشی دانشگاهیان ایران را فراهم کرده و نیز موجب جهت دهی بهتر منابع مالی در این بخش شود.

هدف: هدف پژوهش حاضر مطالعه کیفیت خدمات اماکن ورزشی دانشگاه گیلان با استفاده از مدل سِروکوال است.روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی و جامعه آماری آن تمامی دانشجویان دانشگاه گیلان بوده اند که 285 دانشجو (150 پسر و 135 دختر) به صورت تصادفی برای شرکت در این پژوهش انتخاب شدند و به پرسشنامه سِروکوال (پاراسورامان و همکاران، 1985) پاسخ دادند. این پرسشنامه دارای 22 سوال هم وزن در مقیاس لیکرت 7 ارزشی (کاملاً مخالف=1 تا کاملاً موافق=7) بود که پنج بُعد کیفیت خدمات (عناصر عینی، اعتبار، پاسخگویی، اطمینان و همدلی) را در دو بخش ادراکات و انتظارات مورد سنجش قرار می دهد. این پرسشنامه یک ابزار عمومی برای سنجش کیفیت خدمات است که فرانسی و همکاران (2010) آن را برای استفاده مناسب در بخش ورزش تعدیل و بازنویسی کرده اند و در این پژوهش نیز روایی صوری آن مورد تایید متخصصان قرار گرفت و پایایی آن در یک مطالعه راهنما به ترتیب 899/0=α و 976/0=α برای پرسشنامه های ادراکات و انتظارات محاسبه شد.یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های ویلکاکسون، رتبه بندی فریدمن، t مستقل و اندازه گیری مکرر نشان داد که در همه ابعاد کیفیت خدمات در اماکن ورزشی دانشگاه گیلان شکاف منفی معنی داری وجود دارد (05/0>p). بیشترین شکاف کیفیت مربوط به بُعد عناصر ملموس (64/2) و کمترین آن مربوط به بُعد اطمینان (18/2) بود. سایر نتایج نشان داد که جنسیت، رشته و مقطع تحصیلی دانشجویان بر ادراک آنان از کیفیت خدمات اماکن ورزشی دانشگاه تاثیری ندارد.نتیجه گیری: از آنجا که در همه ابعاد کیفیت خدمات اماکن ورزشی دانشگاه گیلان شکاف منفی مشاهده شد، به مدیران و مسئولان دانشگاه توصیه می شود برای حضور بیشتر دانشجویان در برنامه های ورزشی دانشگاه، به بهبود کیفیت خدمات اماکن ورزشی دانشگاه در همه ابعاد آن توجه جدی داشته باشند. همچنین، پیشنهادهایی برای بهبود خدمات اماکن ورزشی ارائه شده است.

به منظور آگاهی از میزان کارآیی، بهره وری و اثربخشی نظام اجتماعی تربیت بدنی و ورزش در ادارات تربیت بدنی، دارا بودن برنامه های نظام مند مربوط به نظارت، کنترل و ارزشیابی ضروری به نظر میرسد. در این تحقیق، به ارزیابی عملکرد ادارات کل تربیت بدنی استان های ایران، با استفاده از مدل اروپایی مدیریت کیفیت پرداخته شد. پس از بررسی روایی و پایایی پرسشنامه تعالی سازمانی EFQM در مطالعه ای مقدماتی (928/0= α)، 437 پرسشنامه در میان کارکنان ادارات کل تربیت بدنی 10 استان منتخب (تصادفی طبقه ای) توزیع شد که در نهایت، نتایج 337 پرسشنامه تجزیه و تحلیل شد. از میان معیارهای نه گانه مدل EFQM، معیار رهبری با نرخ 73/50 درصد امتیاز، در ردیف اول و معیار کارکنان با نرخ 74/38 درصد امتیاز، در ردیف آخر قرار گرفتند. همچنین بین توانمندسازها و نتایج در مدل تعالی سازمانی، رابطه قوی و معنیداری مشاهده شد (05/0>P و 864/0=r). پایین بودن امتیاز معیار کارکنان در مدل تعالی ادارات کل تربیت بدنی استان ها، بر لزوم توجه به این حوزه تأکید میکند. همچنین، توجه به هر یک از معیارهای حوزه توانمندسازها میتواند باعث شود سازمان به نتایج ملموسی در حوزه نتایج دست یابد. پیشنهاد میشود برای کسب نتایج قابل قبول در ادارات تربیت بدنی و حرکت به سوی تعالی، به توانمندسازهای مدل تعالی EFQM (معیارهای رهبری، کارکنان، منابع، استراتژی و فرآیندها) توجه بیشتری شود.

در تحقیق حاضر تعهد سازمانی کارکنان ادارات کل تربیت بدنی استان های ایران و رابطه آن با برخی از ویژگی های جمعیت شناختی بررسی شد. پس از بررسی روایی و پایایی پرسشنامه تعهد سازمانی آلن و میر و اسمیت (1993) در یک مطالعه راهنما، 550 پرسشنامه در بین کارکنان ادارات کل تربیت بدنی 10 استان که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شده بودند، توزیع و در نهایت نتایج مربوط به 337 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که تعهد سازمانی کارکنان زن (68/0± 25/3) کمتر از کارکنان مرد (67/0± 48/3) و تعهد کارکنان عادی (70/0± 36/3) کمتر از مدیران و معاونان (61/0±72/3) است (05/0 >P). همچنین تعهد سازمانی کارکنان دارای مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر، کمتر از دیگر کارکنان بود (05/0 >P). از نظر سن، سابقه، وضعیت تاهل، رشته تحصیلی و نوع استخدام، تفاوت معنی داری در میزان تعهد سازمانی کارکنان مشاهده نشد. باتوجه به نتایج تحقیق، به نظر می رسد که برای اصلاح وضعیت موجود ادارات کل تربیت بدنی استان ها در زمینه تعهد سازمانی کارکنان، باید زمینه بهبود سازمانی کارکنان زن و نیز افراد دارای مدرک تحصیلی بالا فراهم شود.

در تحقیق حاضر رضایت شغلی کارکنان ادارات کل تربیت بدنی استان های کشور و ارتباط آن با برخی ویژگیهای فردی بررسی شده است. پس از تعیین روایی و پایایی پرسشنامه رضایت شغلی هاکمن و اولدهام (1975) در مطالعه ای مقدماتی، 550 پرسشنامه در بین کارکنان ادارات کل تربیت بدنی 10 استان منتخب (نمونه گیری تصادفی طبقه ای) توزیع شد. در نهایت، نتایج مربوط به 337 پرسشنامه، مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان می دهد میزان رضایت شغلی کارکنان دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد و بالاتر و همچنین کارکنان دانش آموخته در رشته تربیت بدنی، به طور معنی داری کمتر از سایر کارکنان است (05/0P<). همچنین مشاهده شد که میزان رضایت شغلی مدیران و معاونان ادارات کل، از کارکنان عادی بالاتر است (05/0P<). از نظر جنسیت، سن، وضعیت تأهل، استان محل خدمت، نوع استخدام و سابقه کاری، تفاوت معنی داری در میزان رضایت شغلی کارکنان مشاهده نشد. با توجه به نتایج تحقیق، به نظر می رسد برای اصلاح وضعیت موجود در ادارات کل تربیت بدنی استان ها و بالا بردن کیفیت فعالیت های سازمانی، باید زمینه بهبود رضایت شغلی افرادی که مدارک تحصیلی بالاتری دارند و همچنین دانش آموختگان رشته تربیت بدنی، فراهم شود.