میثاق حسینی کشتان

استفاده از روانشناسی مثبت به منظور عملکرد مطلوب و رسیدن به اوج اجرا در حوزه ورزش همواره شایان توجه بوده است. با وجود این، درک دقیقی از برخی تجارب ذهنی آن، همچون غرقگی دردسترس نیست. هدف این مطالعه، مقایسه وضعیت غرقگی کشتی گیران آماتور و نخبه بود. جامعه آماری مطالعه حاضر را 56 ورزشکار کشتی گیر حاضر در ششمین دوره کشتی فرنگی و آزاد جام باشگاههای جهان (2020) و 56 کشتی گیر آماتور از شهرهای مختلف ایران تشکیل داد. به منظور سنجش میزان تجربه غرقگی ورزشکاران از پرسشنامه مقیاس حالتی غرقگی استفاده شد. نتایج نشان دادند نمره کلی غرقگی کشتی گیران نخبه به طور معنی داری بالاتر از کشتی گیران آماتور بود. همچنین، نتایج آزمون t مستقل نشان دادند در بین ابعاد 9 گانه غرقگی، بعد تعادل چالش مهارت، اقدام عمل آگاهی، اهداف روشن، بازخورد نامبهم، تمرکز بر تکلیف، احساس کنترل و از دست دادن خودآگاهی در کشتی گیران حرفه ای به طور معنی داری از کشتی گیران آماتور بیشتر بود. درخصوص بعد انتقال زمان و تجربه خودانگیختگی نیز بین کشتی گیران حرفه ای و آماتور تفاوت معنی داری مشاهده نشد. تمرکز تحقیقاتی بیشتر بر وضعیت غرقگی ورزشکاران به عنوان مؤلفه ای از فاکتورهای روانشناختی که انتظار می رود با سطح مهارت در ارتباط باشد، مربیان و روانشناسان ورزشی را برای رساندن ورزشکاران به اوج اجرا و عملکرد مطلوب کمک می کند.  

هدف پژوهش حاضر طراحی مدل توسعه ورزش دانش آموزی ایران بود. این پژوهش به روش آمیخته انجام شد. جامعه آماری این پژوهش در هر دو بخش کیفی و کمی را صاحبنظران دانشگاهی حوزه ورزش دانش آموزی با حداقل 5 سال سابقه مدیریت عالی تشکیل می دادند که با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی تعداد 15 نفر تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. ابزار پژوهش در بخش کیفی مصاحبه عمیق نیمه ساختارمند بود که از طریق آن محرک ها و شاخص های اصلی توسعه ورزش دانش آموزی مشخص شدند. ابزار پژوهش در بخش کمی نیز پرسشنامه محقق ساخته بر اساس شاخص های به دست آمده در بخش کیفی بود که روایی آن به تایید خبرگان حوزه مدیریت ورزشی رسید. نتایج پژوهش نشان داد مدل از ساختار مناسبی برای ارائه راهکار توسعه ورزش دانش آموزی برخوردار است. بر اساس مدل ارائه شده در پژوهش، توسعه پایدار از طریق برنامه ریزی استراتژیک و تعامل و یکپارچه سازی فعالیت های وزارت آموزش و پرورش و وزارت ورزش و جوانان آغاز و با بهبود کیفیت اراده خدمات از طریق ورود بخش داوطلبین و خصوصی ادامه یافته و از طریق افزایش شناخت و نگرش جامعه دانش آموزی نسبت به ورزش در کنار آموزش همگانی و فرهنگسازی ورزش در جامعه دانش آموزی، و در نهایت از طریق برگزاری المپیادهای استانی، منطقه و ملی، با حمایت خانواده ها و هیات های ورزشی می توان ضمن استعدادیابی به توسعه پایدار دست یافت.

در پژوهش حاضر، رابطه سبک رهبری و برخی از ویژگی های فردی مربیان با انسجام گروهی و موفقیت تیم های شرکت کننده در مسابقات والیبال قهرمانی دختران دانشگاه های آزاد کشور بررسی شده است. از 135 ورزشکار شرکت کننده در مسابقات، 116 نفر (86 درصد) پرسشنامه مقیاس رهبری در ورزش (LSS) و محیط گروهی (GEQ) را تکمیل کردند. به کمک پرسشنامه LSS با 40 سؤال پنج بعد سبک رهبری مربیان و به وسیله پرسشنامه GEQ با 18 سؤال، دو بعد انسجام تیمی اندازه گیری شد. ثبات درونی پرسشنامه ها با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ به ترتیب 91/0 و 71/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون های پارامتریک در سطح معنی داری 05/0P? استفاده شد. نتایج نشان داد که انسجام گروهی با سبک های رهبری آموزش و تمرین، حمایت اجتماعی و بازخورد مثبت، رابطه مثبت و معنی داری دارد و با سبک رهبری آمرانه و دموکراتیک رابطه معنی داری ندارد. مقایسه سبک رهبری مربیان نشان داد که مربیان بیشتر از سبک رهبری آموزش و تمرین و کمتر از سبک رهبری آمرانه استفاده می کنند. علاوه بر این، نتایج نشان داد بین انسجام و موفقیت تیمی رابطه معنی داری وجود ندارد و مربیان تیم های موفق بیشتر از سبک رهبری آموزش و تمرین استفاده می کنند. همچنین بین سن مربیان و بازیکنان با سبک رهبری مربیان رابطه معنی داری مشاهده نشد. به طور خلاصه تاثیر سبک رهبری و رفتار مربیان بر انسجام گروهی و موفقیت تیمی، اهمیت استفاده مربیان از سبک رهبری مناسب را بیش از پیش نمایان می سازد.

پژوهش حاضر تأثیر خود کارآمدی تیمی، انسجام تیمی و سبک رهبری مربیان بر عملکرد تیمی باشگاه های والیبال لیگ برتر ایران در فصل مسابقات (86-87) را مورد ارزیابی قرار داده است. از کل 153 ورزشکار 13 تیم، 108 نفر (70 درصد) در این تحقیق شرکت جستند و پرسشنامه های خود کارآمدی تیمی (CEQ)، محیط گروهی (GEQ) و مقیاس رهبری در ورزش (LSS) را تکمیل کردند. ثبات درونی پرسشنامه ها با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ به ترتیب (79/0)، (72/0) و (91/0) گزارش شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون های کلموگروف – اسمیرنوف، ضریب همبستگی پیرسون، تجزیه و تحلیل واریانس یکطرفه، تجزیه و تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر، تعقیبی توکی و بونفرونی در سطح معنی داری 05/0 ≤ P استفاده شد. برای سنجش عملکرد تیم ها، جدول نهایی لیگ برتر والیبال به سه قسمت تقسیم گردید. چهار تیم اول به عنوان تیم های موفق، پنج تیم بعدی به عنوان تیم های کمترموفق و چهار تیم آخر نیز به عنوان تیم های ناموفق در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد تیم های موفق منسجم تر بودند و سطوح خودکارآمدی تیمی این تیم ها نسبت به تیم های کمترموفق و ناموفق بیشتر بود. با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون مشخص گردید، ارتباط مثبت و معنی داری بین انسجام تیمی و خودکارآمدی تیمی وجود دارد (57%r=). مقایسه رفتارهای مربیان نشان داد، نسبت به دیگر سبک های مربیگری، مربیان بیشتر از رفتار آموزش و تمرین و کمتر از رفتار دموکراتیک استفاده میکردند. همچنین مربیان تیم های موفق از رفتار آموزش و تمرین و حمایت اجتماعی بیشتر از مربیان تیم های کمترموفق و ناموفق استفاده می کردند. نتایج نشان داد، رفتار آموزش و تمرین و رفتار حمایت اجتماعی مربیان، رابطه مثبت و معنی داری را با سطوح خود کارآمدی تیمی دارد. در کل، نتایج ضمن حمایت از رابطه بین خود کارآمدی تیمی با انسجام تیمی و رفتار مربیان، تأثیر پویایی گروه و سبک رهبری مربیان بر عملکرد و موفقیت تیمی را به خوبی نشان دادند.

پژوهش حاضر رابطه بین سبک های رهبری مربیان و انسجام گروهی تیم های فوتبال مردان لیگ برتر ایران در فصل 85-86 را بررسی کرده است. پرسشنامه های مقیاس رهبری در ورزش (LSS) و محیط گروهی (GEQ) در اختیار هر 16 تیم حاضر در لیگ قرار گرفت، اما فقط12 تیم (264 ورزشکار) برای تکمیل پرسشنامه ها همکاری کردند. پرسشنامه LSS با 40 سؤال پنج بعد سبک رهبری مربیان، و پرسشنامه GEQ با 18 سؤال دوبعد انسجام گروهی را اندازه گیری می کرد. ثبات درونی پرسشنامه ها با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ به ترتیب 91/0 و 71/0 به دست آمد. در تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون، تجزیه و تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر و تعقیبی بونفرونی در سطح معناداری 05/0≤ P استفاده شد. نتایج نشان داد انسجام گروهی با سبک های رهبری آموزش و تمرین، دموکراسی، حمایت اجتماعی و بازخورد مثبت رابطه مثبت و معنادار، و با سبک رهبری آمرانه رابطه منفی و معناداری دارد. مقایسه سبک رهبری مربیان نشان داد مربیان فوتبال بیشتر از سبک رهبری آموزش و تمرین (وظیفه محوری) و کمتر از سبک رهبری دموکراسی استفاده می کردند. بنابراین، به نظر می رسد سبک رهبری مربیان به خصوص سبک رهبری حمایت اجتماعی و آمرانه ارتباط بالایی با انسجام گروهی دارند.