بررسی روش شناختی تفسیر آیه 106 سوره یوسف با رویکرد تطبیقی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
وسف که می فرماید: «وَ مَا یُؤْمِنُ أَکْثَرُهُمْ بِاللَّهِ إِلاَّ وَ هُمْ مُشْرِکُونَ» از آیات حوزه کلامی ایمان و شرک محسوب می شود و ظرفیت بالایی در بررسی های روشمند تفسیر تطبیقی دارد. ویژگی محتوایی این آیه جمع میان ایمان و شرک در باره اکثر مردمی است که موردِنظر آیه هستند. بر اساس دیدگاهی که ایمان را به حقیقتی بسیط و یا مجموعه به هم پیوسته ای از ارکان ایمانی تعریف می کند که با اخلال در هر رکنی، اصل ایمان مخدوش می شود، جمع میان ایمان و شرک معنا نخواهد داشت و ظاهر این آیه با تأویل و توجیه همراه می شود. اما دیدگاه دیگری که ایمان و شرک را قابل افزایش و کاهش و دارای مراتب معنایی می شمارد، به این آیه به عنوان مستندی قوی برای رأی خود می نگرد. بررسی ها نشان می دهد که مفاد این آیه ظرفیت دلالی زیادی در عبور از تنگناهای نظری متکلمان داشته و با تفکیک میان معنای ظاهری-تنزیلی از یک سو، و معنای باطنی-تأویلی از سوی دیگر، می توان طیفی از معانی را به صورتی سازگار برای آیه در نظر گرفت. در این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی و با رویکرد تطبیقی، ضمن گزارش آرای مفسران جریان های برجسته کلامی، با بررسی های ادبی و شواهد قرآنی و روایی و نیز تحلیل آنها، نظریه ای تفسیری فراتر از تنگناهای کلامی مفسران دنبال شده است.Keywords: Methodological studies, tafsir, verse 106 of the Sura Yusuf (Joseph), comparative approach, faith and polytheism.
Being a verse in the realm of the theological confrontation of monotheistic belief in God in contrast to polytheism, the 106th verse of the Sura Yusuf (Joseph) shows a vast caliber in methodological studies of comparative tafsirs. The purport of the verse concerns a combination of belief in God in contrast to polytheism in the case of a great majority of people to whom reference is made in the same verse. Based on the theological view that defines belief in monotheism as a simple truth or as interconnected with other pillars of the faith such that with a slight disruption in any of the pillars, the original version of the faith will turn invalid, hence no association between faith and polytheism would seem feasible. In contrast, another version (that views faith and polytheism being of relative values and levels, hence subject to relative meanings) regards it as a sound reason for its proof. The content of the very verse shows that it has a multitude of significance capacities for theologians' discussions such that through distinguishing apparently revelatory vs. esoteric-interpretative meanings, a wide range of probable meanings emerges with regard to the very verse. The present paper has a comparative, descriptive-analytical approach to reporting the theological views of the Quran interpreters, in addition to a Quranic hadith-based literary outlook, hence their theological challenges.
تبلیغات
