ارزیابی میزان آلایندگی فصلی فلزات سنگین در گرد و غبار اتمسفری شهر یزد با استفاده از شاخص های آلودگی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
فرونشست گردوغبار به طور گسترده در مناطق خشک و نیمه خشک جهان اتفاق می افتد. این مطالعه به منظور بررسی آلایندگی عناصر سنگین در گردوغبار اتمسفری شهر یزد انجام شده است. گردوغبار به صورت فصلی از پائیز 1397 تا تابستان 1398 و از 30 نقطه با استفاده از تله های رسوبگیر نمونه برداری شد. غلظت ده عنصر سنگین شامل آهن، منگنز، نیکل، کروم، کبالت، آرسنیک، سرب، کادمیوم، روی و مس تعیین و شاخص های ارزیابی آلودگی فلزات سنگین شامل شاخص های بار آلودگی (PLI)، درجه آلودگی (Cd)، شاخص آلودگی (PI) و فاکتور غنی شدگی (EF)، برای ارزیابی سطح و میزان آلودگی گرد و غبار در منطقه محاسبه شدند. به جز عنصر کبالت با میزان فاکتور غنی شدگی کمتر از 1 (0.88) که گویای خاستگاه طبیعی این عنصر در منابع طبیعی می باشد، سایر فلزات سنگین شامل: آهن، منگنز، نیکل و کروم با فاکتور غنی شدگی بین 1 تا 10 از منابع مختلط طبیعی و انسان زاد و عنصر آرسنیک با فاکتور غنی شدگی بیش از 10 دارای خاستگاه غیر طبیعی و انسان زاد تشخیص داده شد که سهم هر کدام از این منابع بسته به زمان و مکان نمونه برداری گردوغبار متفاوت می باشد. براساس شاخص های ارزیابی آلودگی، آلودگی فلزات سنگین در منطقه در حد متوسط بوده و شاخص های آلودگی عناصر آرسنیک، کادمیوم، روی و سرب بیش تر از سایر عناصر به دست آمد.Evaluation of Seasonal Pollution of Heavy Metals in the Atmospheric Dust of Yazd City using Pollution Indicators
Dust deposition is widespread in arid and semi-arid regions of the world. This study was conducted to investigate the heavy element contamination of atmospheric dust in the city of Yazd. Dust was sampled seasonally from autumn 2017 to summer 2018, from 30 points using sediment traps. The concentration of ten heavy elements, including iron, manganese, nickel, chromium, cobalt, arsenic, lead, cadmium, zinc and copper, and the evaluation indicators of heavy metal pollution, including Pollution Load Indicator (PLI), Pollution Degree (Cd), Pollution Index (PI) and Enrichment Factor (EF), were calculated to evaluate the level and amount of dust pollution in the region. With the exception of cobalt with an enrichment factor of less than 1 (0.88), which indicates the natural origin of this element in natural resources, other heavy metals, including iron, manganese, nickel and chromium with enrichment factors between 1 and 10 from mixed natural and anthropogenic sources, and arsenic with an enrichment factor of more than 10, were found to be of unnatural and anthropogenic origin, and the contribution of each of these sources was different depending on the time and place of dust sampling. Based on the pollution assessment indicators, the heavy metal pollution in the region is moderate and the pollution indicators of arsenic, cadmium, zinc and lead elements were higher than other elements.
تبلیغات
