طراحی و اعتباریابی الگوی مطلوب برنامه درسی جامعه شناسی دوره دوم متوسطه بر اساس آینده پژوهی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: طرحی برنامه درسی و اعتباریابی آن نقش مهمی در بهبود برنامه درسی دارد و استفاده از رویکرد آینده پژوهی می تواند در این زمینه کمک زیادی کند. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتباریابی الگوی مطلوب برنامه درسی جامعه شناسی دوره دوم متوسطه بر اساس آینده پژوهی انجام شد. روش شناسی: این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه اجرا، اکتشافی بود. جامعه پژوهش خبرگان و صاحب نظران علوم تربیتی، برنامه درسی و جامعه شناسی و سرگروه های آموزشی و معلمان درس جامعه شناسی بودند که در بخش طراحی 20 نفر از آنها طبق اصل اشباع نظری با روش نمونه گیری هدفمند و در بخش اعتباریابی 30 نفر از آنها با روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش در بخش طراحی مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش اعتباریابی پرسشنامه ساخته شده بر اساس مصاحبه بود. همچنین، برای تحلیل داده ها در بخش طراحی از روش تحلیل مضمون و در بخش اعتباریابی از روش نسبت روایی محتوایی استفاده شد. یافته ها: یافته های تحلیل مضمون پژوهش حاضر نشان داد که الگوی مطلوب برنامه درسی جامعه شناسی دوره دوم متوسطه بر اساس آینده پژوهی از نظر منطق دارای نه مولفه و یک بعد شامل جامعه شناسی یک فعالیت طبیعی و بخشی از زندگی نیازمند تفکر منطقی، از نظر فعالیت های یادگیری دارای سه مولفه و یک بعد شامل جامعه شناسی یک فعالیت روزمره زندگی نیازمند مشارکت، از نظر نقش معلم دارای سه مولفه و یک بعد شامل کاوشگری معلم و ترغیب دانش آموزان به کاوشگری، از نظر منابع و مواد آموزشی دارای سه مولفه و سه بعد شامل تأمین منابع و امکانات لازم برای آینده پژوهی، تأمین منابع و امکانات لازم برای تفکر پژوهشی و توجه به منابع و مواد یادگیری متنوع، از نظر گروه بندی دارای چهار مولفه و دو بعد شامل گروه بندی برای آینده پژوهشی و همیاری و مشارکت فعال، از نظر مکان و محیط یادگیری دارای دو مولفه و یک بعد شامل مکان آموزشی آرامش بخش برای ترغیب دانش آموزان به یادگیری، از نظر زمان دارای دو مولفه و یک بعد شامل قراردادن زمان کافی برای برنامه درسی جامعه شناسی و از نظر سنجش و ارزیابی دارای دو مولفه و یک بعد شامل توجه عمیق به شرکت مستمر در آینده پژوهی و حل مسئله بود. همچنین، یافته های نسبت روایی محتوایی پژوهش حاضر نشان داد که الگوی مطلوب برنامه درسی جامعه شناسی دوره دوم متوسطه بر اساس آینده پژوهی از نظر منطق، فعالیت های یادگیری، نقش معلم، منابع و مواد آموزشی، گروه بندی، مکان و محیط یادگیری، زمان و سنجش و ارزیابی دارای اعتبار مناسب و برابر یا بالاتر از 80/0 بود. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش حاضر، جهت بهبود برنامه درسی جامعه شناسی دوره دوم متوسطه بر اساس آینده پژوهی می توان از طریق ابعاد و مولفه های شناسایی شده در زمینه های منطق، فعالیت های یادگیری، نقش معلم، منابع و مواد آموزشی، گروه بندی، مکان و محیط یادگیری، زمان و سنجش و ارزیابی بهره برد.Designing and Validating of the Sociology Curriculum Optimal Pattern of the Secondary High School based on Future Research
Purpose: Curriculum design and its validation play an important role in curriculum improvement and using a future research approach in this regard can be great help. Therefore, the present study aimed to designing and validating of the sociology curriculum optimal pattern of the secondary high school based on future research.
Methodology: This study in terms of purpose was applied and in terms of implementation method was exploratory. The research population was experts and scholars in educational sciences, curriculum and sociology and heads of educational groups and sociology teachers, which in the designing section 20 people of them were selected as samples according to the principle of theoretical saturation with the purposive sampling method and in the validating section 30 people of them were selected as samples with the purposive sampling method. The research tool in the designing section was a semi-structured interview and in the validating section was a questionnaire based on interviews. Also, to analyze the data in the designing section was used the content analysis method and in the validating section was used the content validity ratio method.
Findings: The findings of the content analysis of the present study showed that the sociology curriculum optimal pattern of the secondary high school based on future research in terms of the logic has nine components and one dimension, including sociology a natural activity and part of life requiring logical thinking; in terms of the learning activities has three components and one dimension, including sociology a daily life activity requiring participation; in terms of the teacher's role has three components and one dimension, including teacher exploration and encouraging students to explore; in terms of the resources and educational materials has three components and three dimensions, including providing the necessary resources and facilities for future research, providing the necessary resources and facilities for research thinking and paying attention to diverse learning resources and materials; in terms of the grouping has four components and two dimensions, including grouping for future research and active cooperation and participation; in terms of the place and learning environment has two components and one dimension, including a relaxing educational place to encourage students to learn; in terms of the time has two components and one dimension, including providing sufficient time for the sociology curriculum and in terms of the assessment and evaluation has two components and one dimension, including deep attention to continuous participation in future research and problem solving. Also, the findings of the content validity ratio of the present research showed that the sociology curriculum optimal pattern of the secondary high school based on future research in terms of logic, learning activities, teacher's role, resources and educational materials, grouping, place and learning environment, time and assessment and evaluation had appropriate validity and was equal to or higher than 0.80.
Conclusion: According to the findings of the present research, to improve the sociology curriculum of the secondary high school based on future research can be used the identified dimensions and components in the fields of logic, learning activities, teacher's role, resources and educational materials, grouping, place and learning environment, time and assessment and evaluation.
تبلیغات
