ارزیابی توان اکولوژیک و تعادل سنجی توسعه کلان کاربری ها در مجموعه شهری تهران-البرز (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
ارزیابی توان اکولوژیک برآوردی از قابلیت ها و محدودیت های سرزمین برای توسعه کلان کاربری ها است که با سنجش ویژگی های اکولوژیک سرزمین، استقرار کاربری ها را تعیین و درجه بندی می کند. در مطالعه حاضر به سنجش ارزیابی توان اکولوژیک و تعادل سنجی 11 کلان کاربری (شامل توسعه شهری و روستایی، توسعه صنعتی، توسعه کشاورزی آبی و دیم، توسعه مرتع داری، توسعه آبزی پروری سرد آبی و گرم آبی، توسعه گردشگری متمرکز (گردشگاه) و گسترده (طبیعت گردی) و توسعه جنگل کاری) در مجموعه شهری تهران-البرز مبتنی بر معیارهای اکولوژیک و شاخص های فضایی بر اساس سوابق مطالعاتی موجود، پرداخته شد. سپس ضمن تدوین مدل حرفی برای کاربری ها، شاخص های مکانی در قالب مدل های ریاضی با منطق جبر بولین تلفیق و لایه های هر شاخص در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی ( GIS ) نقشه سازی و تلفیق شد. مطابق نتایج، پهنه های دارای توان برای توسعه طبیعت گردی (گردشگری گسترده)، بیشترین وسعت (17/72 درصد) از سطح منطقه را به خود اختصاص دادند. علاوه بر این، بر اساس پراکندگی مناطق تحت حفاظت، 28 درصد از منطقه دارای محدودیت بوم شناختی برای توسعه کاربری ها است. همچنین با توجه به ملاحظات حفاظتی، 81936 هکتار از سطح منطقه دارای ممنوعیت توسعه فیزیکی و 1850080 هکتار دارای محدودیت توسعه فیزیکی است. نتایج به دست آمده از ارزیابی توان اکولوژیک در این منطقه، می تواند به عنوان بستری برای توسعه متعادل کاربری ها و ابزاری برای شناسایی بی تعادلی های موجود به سنجش ظرفیت ها و محدودیت های اکولوژیک منطقه برای توسعه کلان کاربری ها، امکان بهره برداری چندگانه از ظرفیت های قابل برنامه ریزی، شناسایی ملاحظات مخاطرات طبیعی و حساسیت محیط در توسعه کاربری ها، و همچنین برآوردی از توان توازنی کاربری ها در محدوده موردمطالعه کمک نماید. .Ecological potential evaluation and balance measurement of macro-land use in the urban set of Tehran-Alborz
The ecological capacity evaluation is an estimate of the land's capabilities and limitations for macro-land use development, which determines and grades the environment's capacity for the establishment of uses by measuring the ecological characteristics of the land. In this regard, in the present study, the evaluation of the ecological capacity and balance measurement of 11 land uses (including urban and rural development, industrial development, irrigated and rainfed agriculture development, pasture development, cold water and warm water aquaculture development, the development of concentrated tourism (tourist) and extensive (nature tourism) and forestry development) in Tehran-Alborz urban complex based on ecological criteria and spatial indicators identified based on theoretical studies and literature review were discussed. Then, while compiling the letter model for the users, the spatial indicators of each user were mapped and integrated with the form of mathematical models with the logic of Boolean algebra and the layers of each index in the geographic information system (GIS) environment. According to the results, the areas with potential for the development of nature tourism (extensive tourism) occupied the largest area (72.17 percent). In addition, based on the distribution of protected areas, wildlife refuges, and no-hunting areas in the region, 28% of the studied area has ecological limitations for the development of uses. Also, according to the protection considerations, 81936 ha of the area have a ban on physical development and 1850080 ha have restrictions on physical development. The results obtained from the evaluation of the ecological capacity of the development of macro-land uses in this region can be used as a platform for the balanced development of uses and a tool to identify existing imbalances to measure the ecological capacities and limitations of the region for the development of macro-land use, the possibility of multiple exploitations. From the programmable capacities, it helps to identify the considerations of natural hazards and the sensitivity of the environment in the development of uses, as well as an estimate of the balancing power of the uses in the studied area.
تبلیغات
