آیین طلب باران در بین اقوام استان خراسان شمالی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
یکی از حوزههای مطالعه در فرهنگ عامه، بررسی آیینهای رایج در بین اقوام مختلف و چگونگی برپایی آنهاست. آیین ها یکی از مسائل فرهنگی و اجتماعی مختص به جامعه است که اجرای آن ها با آداب و رسوم خاص، همواره نقش بسزایی در فرهنگ عامه داشته است. آیین های برخی از اقوام بسیار گسترده است، به گونه ای که برای مناسبات گوناگون مراسمهای مختلفی را برگزار می کنند که بررسی آن ها، فرهنگ و باورهای موجود در بین اقوام را نشان می دهد. از آنجایی که برخی از آداب مربوط به آیین طلب باران در بین اقوام خراسان شمالی (ترک، تات، ترکمن و کرمانج) به نوبه خود منحصربه فردند و در درون خود نمادهایی را منتقل می کنند، در پژوهش حاضر با روش مطالعه کتابخانهای و مصاحبه میدانی کوشش شد به بررسی آنها پرداخته شود تا ضمن شناسایی آیین باران خواهی، آداب و رسوم مربوط به هر قوم و همچنین هدف از برگزاری آنها تبیین شود. نتیجه این پژوهش علاوه بر معرفی آیین طلب باران در بین اقوام مورد بحث، چگونگی برگزاری مراسم بارانخواهی توسط اقوام این استان را نیز نشان می دهد که تقریباً ساختار مشترکی در اجرای آنها دیده می شود؛ اعمالی مانند عروسک گردانی، خواندن اشعار طلب باران به صورت دسته جمعی، پختن آش یا نان نذری، قربانی کردن، نماز و نیایش در بین اغلب آنها رواج داشته است. برخی از نمادهایی که در آیین طلب باران در بین اقوام مذکور مورد استفاده قرار گرفته است، در باورهای دینی و برخی ریشه اسطورهای ریشه دارد. در اجرای این آیین نقش زنان و کودکان برجسته بوده است. هر چند که آیین بارانخواهی در بین اقوام مورد بحث در مواردی ظاهر متفاوت دارد، اما درمجموع، همگی یک هدف را دنبال می کنند و آن اینکه افرادی که این آیین را اجرا می کردند، به آن باور قلبی داشتند.The Ritual of Rain Pray among the Ethnicities of Northern Khorasan
One of the areas in folk culture is to analyze the common rituals among the ethnic groups, and their ways of doing so. Rituals are some of the cultural and social issues of a particular culture, the employment of which requires certain manners and styles, which are of significance in folk culture studies. Some rituals are vast among some ethnicities, in that they are performed in different occasions, the analysis of which show the culture and beliefs in that ethnicity. As some of the rituals related to rain pray are particular to the northern Khorasan ethnic groups (Turks, Tarts, Turkeman, and Kermanj), the current study aimed to identify the rain pray rituals and their performative manners related to each ethnic group as well as their aims through library study and interviews. The findings figured out the types of rain pray rituals among the focused ethnic groups, and their performances in the ritual which are almost similar among them, such as puppetry, singing rain pray songs in group, distributing strew or votive bread, sacrifice, and saying prayers. Some of these symbols in rain pray are rooted in religious beliefs and some others in mythological notions. The role of women and children is significant in the performances. Although the ritual of rain pray is different on the surface among the ethnic groups, in total, all follow the same aim. Moreover, the people who were performing such rituals believed in them by heart.