هنجاریابی و اعتبارسنجی ابزار سنجش تفکر علمی در دانش آموزان ایرانی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: یکی از مهم ترین ابعاد تفکر، تفکر علمی است که می تواند نقش موثری در بهبود وضعیت های تحصیلی دانش آموزان داشته باشد. بنابراین، هدف این مطالعه هنجاریابی و اعتبارسنجی ابزار سنجش تفکر علمی در دانش آموزان ایرانی بود.روش: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه پژوهش همه دانش آموزان دوره متوسطه شهر مشهد در سال تحصیلی 400-1399 بودند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران و با 10 درصد ریزش 648 نفر محاسبه که این تعداد با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه تفکر علمی Liang et al (2006) بود و داده های حاصل از آن با روش تحلیل عاملی تاییدی در نرم افزار SPSS 26 تحلیل شدند.یافته ها: یافته ها نشان داد که از میان 24 آیتم پرسشنامه تفکر علمی، شاخص روایی محتوایی همه آیتم ها به دلیل بالاتر از 70/0 تایید و فقط نسبت روایی محتوایی 4 آیتم به دلیل پایین تر از 50/0 نامناسب بود که این آیتم ها مورد بازبینی و اصلاح قرار گرفتند. همچنین، پرسشنامه تفکر علمی دارای 24 گویه در 6 مولفه استفاده از روش های علمی، استفاده از نظریه ها و قوانین علمی، بسترهای اجتماعی و فرهنگ، خلاقیت و تصویرسازی، مشاهده و استنباط و ممارست بود؛ به طوری که بار عاملی همه آیتم ها بالاتر از 60/0، میانگین واریانس استخراج شده همه مولفه ها بالاتر از 50/0 و پایایی کرونباخ و ترکیبی همه مولفه ها بالاتر از 70/0 قرار داشت. علاوه بر آن، پایایی کل پرسشنامه تفکر علمی با روش آلفای کرونباخ 86/0 و با روش ترکیبی 93/0 به دست آمد.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که ابزار سنجش تفکر علمی در دانش آموزان دارای اعتبار مناسبی می باشد و متخصصان و برنامه ریزان آموزشی می توانند از این ابزار برای اندازه گیری سطح تفکر علمی دانش آموزان استفاده و بر اساس مولفه های آن برنامه هایی برای بهبود و ارتقای تفکر علمی طراحی و اجرا نمایند.Normalization and Validation a Tool for Measuring Scientific Thinking in Iranian Students
Purpose: One of the most important dimensions of thinking is scientific thinking, which can play an effective role in improving the academic conditions of students. Therefore, the purpose of this study was normalization and validation a tool for measuring scientific thinking in Iranian students.Methodology: This study in terms of purpose was applied and in terms of implementation method was descriptive from survey type. The research population was all high school students in Mashhad city in the 2020-21 academic years. The sample size based on Cochran's formula and with 10% attrition was calculated 648 people, which this number were selected by multi-stage cluster sampling method. The research tool was a Liang et al scientific thinking questionnaire (2006), and the resulting data were analyzed by confirmatory factor analysis in SPSS 26 software.Findings: The findings showed that among the 24 items of the scientific thinking questionnaire, the content validity index of all items was approved because it was higher than 0.70, and only the content validity ratio of 4 items was inappropriate because it was lower than 0.50, and these items were revised and modified. Also, the scientific thinking questionnaire had 24 items in 6 components of using from scientific methods, using from scientific theories and laws, social contexts and culture, creativity and visualization, observation and inference, and practice; So that the factor load of all items was higher than 0.60, the average extracted variance of all components was higher than 0.50, and the Cronbach and combined reliability of all components was higher than 0.70. In addition, the reliability of the total scientific thinking questionnaire was obtained with the Cronbach's alpha method 0.86 and with the combined method 0.93.Conclusion: The results showed that the a tool for measuring scientific thinking in students has a good validity and experts and educational planners can use this tool to measure the level of scientific thinking of students and based on its components design and implement programs to improve and promote scientific thinking.