تحلیل و ارزیابی تعدادی از کتاب های درسی دوره ابتدایی از نظر میزان توجه به آموزش مهارت های زندگی با تأکید بر مهارت های ارتباطی و مقابله ای سازگارانه
آرشیو
چکیده
این پژوهش با هدف، تحلیل محتوای کتاب های آموزش قرآن، ریاضی، هدیه های آسمانی، مطالعات اجتماعی، تفکر و پژوهش و کار و فناوری دورهابتدایی سال تحصیلی 99-1398، بر اساس مهارت های ارتباطی و مقابله ای سازگارانه، با روش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا انجام شد. ابزار اندازه گیری، چک لیست محقق ساخته بوده که روایی آن با استفاده از نظر صاحب نظران و پایایی با روش اسکات (۵/۸۹) و تکنیک تکرارپذیری، بررسی و تأیید شد. چارچوب مفهومی در قالب 4 مؤلفه و 20 شاخص طراحی شد. داده های حاصل از تحلیل محتوا با استفاده از مراحل سه گانه آنتروپی شانون تحلیل شد. در کلیه صفحات کتاب های بررسی شده 784 بار به موضوع مهارت های زندگی پرداخته شده که از این تعداد، بیشترین توجه (36 درصد) مربوط به مهارت «برقراری روابط بین فردی سازگارانه» و کمترین توجه (5/17 درصد) مربوط به مهارت «مقابله با استرس ها» است. سپس، 5/26 درصد به مهارت «برقراری ارتباط مؤثر با دیگران» و 20 درصد به مهارت «مقابله با هیجان ها» توجه شده است. بیشترین ضریب اهمیت مربوط به «برقراری ارتباط مؤثر با دیگران» (1739/0) و کمترین ضریب اهمیت «مقابله با استرس ها» (1465/0) است. مهارت «مقابله با هیجان ها» با ضریب (1577%) در اولویت دوم و «برقراری روابط بین فردی سازگارانه» با ضریب 1495/0 در اولویت سوم قرار دارد. کتاب «آموزش قرآن» در مجموع شش پایه، 208 بار، «ریاضی» 160 مرتبه، «هدیه های آسمانی» 183 بار و «مطالعات اجتماعی» در مجموع چهار پایه، 174 بار به آموزش این مهارت ها پرداخته است. با توجه به یافته ها نتیجه گرفته می شود که در کتاب های اشاره شده، باید توجه بیشتری به مهارت های مقابله با استرس ها و هیجان ها شود.Analysis and Evaluation of a Number of Elementary School Textbooks in Terms of Attention to Life Skills Training with Emphasis on Communication Skills and Adaptive Coping
The aim of this study was to analyze the content of textbooks for teaching the Quran, mathematics, heavenly gifts, social studies, thinking and research, and work and technology of the primary education course (sixth grade) of the academic year 1399-99, based on communication skills and adaptive coping with descriptive methods. Type of content analysis was performed. The measurement tool was a researcher-made checklist whose validity was verified using experts' opinions and reliability was verified using Scott method (89.5) and reproducibility technique. The conceptual framework was designed in the form of 4 components and 20 indicators. The data from the content analysis were then analyzed using the three Shannon entropy steps. In all pages of the reviewed books (23 volumes, 2586 pages) 784 times the subject of life skills has been discussed, of which; The highest attention with 282 frequencies (36%) is related to the skill of "ability to establish adaptive interpersonal relationships" and the lowest attention with 137 times (17.5%) is related to the skill of "ability to cope with stress". Then, 208 times (26.5%) the skill of "ability to communicate effectively with others" and 157 times (20%) the skill of "ability to cope with emotions" have been considered in the above books. In these books, the highest importance factor is related to the skill of "ability to communicate effectively with others" (0.1739) and the lowest importance factor is related to "ability to cope with stress" (0.1465). The skill of "ability to cope with emotions" with a coefficient (1577%) is in the second priority and the skill of "ability to establish adaptive interpersonal relationships" with a coefficient of 0.1495 is in the third priority. The book "Teaching the Qur'an" in a total of six grades, 208 times; "Mathematics" 160 times; "Heavenly Gifts" has taught these skills 183 times and the book "Social Studies" a total of 174 times. According to the findings, it is concluded that it is mentioned in elementary school textbooks; More attention should be paid to the skills of coping with stress and excitement.