بررسی عوامل تسهیل گر و بازدارنده پیاده سازی فضاهای سازنده در کتابخانه های عمومی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: کتابخانه ها به عنوان یک سازمان برای این که از حالت رکود و ایستایی خارج شوند، نیازمند خلاقیت و نو آوری هستند. یکی از تازه ترین مفاهیم مطرح شده در حوزه کمک به خلق ایده های نو آورانه در کتابخانه ها که به نوعی تضمین کننده حضور و مشار کت کاربران در فرآیند های کتابخانه ای است فضاهای سازنده هستند. از این رو، هدف این پژوهش بررسی عوامل تسهیل گر و بازدارنده جهت پیاده سازی فضاهای سازنده در کتابخانه های عمومی است. روش پژوهش: این پژوهش بر اساس یک مطالعه کیفی انجام شده است؛ برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. محورها و پرسش های مصاحبه از طریق مرور متون مرتبط با پیاده سازی فضاهای سازنده در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی، عمدتاً در خارج از کشور، استخراج شد. مصاحبه شوندگان تعداد 14 نفر از مدیران و کتابداران کتابخانه های عمومی بودند که با مفاهیم اولیه فضاهای سازنده و کاربرد آن در کتابخانه ها آشنایی نسبی داشتند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که شناخت و تشخیص عوامل تسهیل گر (یعنی عوامل مدیریتی، فناورانه و انسانی) و بازدارنده (عوامل درون سازمانی و عوامل برون سازمانی) توسط مدیران و کتابداران به پیاده سازی فضای سازنده در کتابخانه های عمومی کمک زیادی خواهد کرد. در بخش عوامل تسهیل گر مؤلفه هایی چون مدیریت منابع مادی و انسانی، تأمین ملزومات سخت افزاری و نرم افزاری، توانمندسازی مدیران و کتابداران و کاربران و در بخش عوامل بازدارنده مؤلفه هایی چون کمبود بودجه و فضا، عدم انعطاف قوانین، ساختارهای پیچیده اداری و مقاومت در برابر تغییر از مهمترین پارامترها به شمار می آیند. نتیجه گیری: از آنجایی که کتابخانه های عمومی برای حفظ پویایی و بقای خود نیازمند تغییرات و استفاده از رویکردهای نوین هستند، در نتیجه باید به دنبال سازوکارهایی در راستای پیاده سازی چنین تحولاتی باشند. یکی از عواملی که می تواند به حفظ پویایی کتابخانه های عمومی کمک کند فضای سازنده است. شناسایی عوامل تسهیل گر و بازدارنده در این مسیر می تواند سیاستگذاران، مدیران و کتابداران کتابخانه های عمومی را نسبت به جوانب گوناگون پیاده سازی فضاهای سازنده آگاه سازد تا بر اساس آن امکان تصمیم گیری منطقی در راستای اجرایی سازی چنین فضاهایی برای آنان فراهم آید.Facilitators and Obstacles in Establishing Makerspaces in Public Libraries
Objective : Library as an organization needs creativity and innovation to eliminate stagnation. One of the latest concepts raised in the field of helping to create innovative ideas in libraries, which somehow guarantees the presence and participation of users in library processes, is Makerspaces. 'Makerspaces' in libraries is a relatively recent phenomenon - a natural adjunct that crosses disciplinary boundaries of educational innovation, integration of formal and informal learning, Science, Technology, Engineering, and Math (stem) outreach and engagement. Combined with the Arts (steam), the overlapping interests can drive innovation and entrepreneurship across the supported communities. Therefore, this research investigates the facilitating and inhibiting factors of implementing Makerspaces in public libraries. Methodology: This is a qualitative study. A semi-structured interview was used to collect data, and a content analysis method was applied to analyze the data. Purposeful sampling was used in the study. Fourteen librarians were willing to take part in the interview process. The saturation of themes was well reached among the 14 participants. The interviewees were 14 managers and librarians of public libraries who had initial familiarity with the makerspaces in libraries. The themes and questions of the interview were extracted by reviewing the texts related to the implementation of makerspaces in libraries and information centers. The interviews were used to gain feedback regarding the makerspace locations in each library. Interviews were digitally audiotaped and transcribed. Findings : Results were organized into thematic codes. The findings showed that the knowledge and recognition of facilitating factors (managerial, technological, and human factors) and inhibiting factors (intra-organizational and extra-organizational factors) by managers and librarians had a significant impact on the use of Makerspace in public libraries. Furthurmore, the results indicated that each facilitating factors, as well as inhibiting parameters, had some sub-categories. Conclusion : Motivated by curiosity and supported by the library resources, the acquisition of 21 st century skills ranging from information, media, and technology skills to innovation, life, and career skills are a natural outcome of engagement with the library materials. Since public libraries need changes and use new approaches to maintain their dynamism, they should look for mechanisms to implement such changes. One of the factors that can help the dynamics of public libraries is the Makerspace. Identifying the facilitating and inhibiting factors in this direction can inform the policymakers, library managers, and librarians of public libraries about various aspects of the implementation of Makerspaces. Therefore, they can make rational decisions in line with such spaces.
تبلیغات
