امنیت زدایی

سیاست خارجی ترکیه در قبال جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از همسایگان تاثیرگذار منطقه ای همواره از اهمیت زیادی برای مطالعه برخوردار بوده است. این سیاست که متاثر از عوامل ثابت و متغیر داخلی و منطقه ای بوده و در دهه های اخیر فراز و نشیب هایی را تجربه کرده است، از دیدگاه های مختلف نظریه های روابط بین الملل تحلیل و تبیین شده است. اما این مقاله با بکار گیری دو مفهوم امنیتی شدن و امنیت زدایی تلاش می کند سیاست خارجی ترکیه در قبال ایران و تغییرات آن خصوصا پس از به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه را تحلیل کند. در این راستا، فرضیه اصلی مقاله این است که تغییرات سیاست خارجی ترکیه در قبال ایران در سال های اخیر در نتیجه امنیت زدایی از مسایل داخلی و خارجی شکل گرفته است. هرچند روند امنیت زدایی در ترکیه خود از پیامد های روند دستیابی به عضویت در اتحادیه اروپا و به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در سال 2002 می باشد. روندی که تا پیش از وقوع انقلاب های عربی بر روابط دو کشور حاکم بود، ولی پس از وقوع انقلاب های عربی به ویژه بحران سوریه امکان حرکت از نقطه امنیت زدایی به سوی امنیتی شدن در روابط دو کشور دوباره ظاهر شد. بر این اساس، مقاله پیش رو، چگونگی حاکم شدن سیاست امنیت زدایی بر روابط دو کشور و امکان بازگشت روند امنیتی شدن در نتیجه تحولات اخیر جهان عرب خصوصا بحران سوریه را بررسی می کند. یافته های مقاله حاکی از آن است که علی رغم تشدید رقابت منطقه ای ترکیه با ایران در پی تحولات جهان عرب، آنکارا تمایلی به امنیتی شدن دوباره روابط خود با ایران ندارد. روش تحقیق در این مقاله تحلیلی- توصیفی است

مسئله اصلی هرنظام مدیریتی درمقابله بابحران، شناسایی و اولویت بندی تهدیدات بحرانی به منظور تدوین بهترین راهبرد برای مقابله با فوری ترین تهدید است. بااین وصف درمقاله پیش رو با طرح این پرسش که اصلی ترین تهدیدات ایران درشرایط پاندمی کووید19 کدام است و راه حل های مربوط به اصلی ترین تهدید چیست، عملکرد دولت درمدیریت بحران پاندمی کووید19 بارویکرد توصیفی-تحلیلی ارزیابی می شود.. تمرکز تحقیق بر جامعه ایران درشرایط کرونایی و اقدامات دولت از اسفندماه98 تا شهریور99 است و داده ها ازطریق مصاحبه با خبرگان و کارشناسان گردآوری شد. برای تعیین اولویت تهدیدات از تکنیک AHP استفاده شد. برطبق نتایج، تهدیدات حوزه امنیت، باضریب 0.324 وبعد از آن به ترتیب حوزه اقتصادی باضریب 0.252 درحوزه بهداشت و سلامت باضریب 0.205 درحوزه مدیریت-سیاسی باضریب 0.179 و درنهایت تهدیدات درحوزه اجتماع باضریب 0.071 قراردارند. پاسخ دولت نیز اتخاذ راهبرد اجتناب درحوزه امنیت، راهبرد انتقال درحوزه اقتصاد، راهبرد تعدیل درحوزه سلامت، راهبرد انتقال درحوزه مدیریت و راهبرد پذیرش- تعدیل درحوزه اجتماع، ارزیابی شد.

آبراه های مرزی به لحاظ اهمیت استراتژیکی و ژئوپلیتیکی در زیست انسانی و جانوری، اکوسیستم مناطق و توسعه کشورها که با افزایش جمعیت، بالارفتن تقاضا، تغییرات آب و هوایی، گرم شدن زمین، خشک سالی، کمیابی منابع آبی و سوء مدیریت آبی سبب همگرایی و واگرایی در حوزه های رودهای ساحلی گردیده است به رویکردی چالش زا در سیاست خارجی کشورها تبدیل شده است. اختلاف بر سر بهره برداری، مدیریت و تعیین حقابه رودخانه مرزی هیرمند باعث گردیده که همکاری و منازعه توأمان در این حوزه آبی وجود داشته باشد. مفاهیم منازعه - بحران یک ساختار چند لایه با ماهیت پویا را سازمان دهی می کنند و از طرف دیگر از تأثیرگذاری و تأثیرپذیری منازعه و همکاری مدل همزیستی شکل می گیرد. پژوهش پیش رو با روش توصیفی _ تحلیلی و بنیان نهادن چارچوب نظری به دنبال پاسخ گویی به این پرسش است که چگونه می توان منازعات آبی را در سیاست خارجی ایران در حوزه رودخانه هیرمند مدیریت نمود؟ ایران با امنیتی زدایی از بحران آبی می تواند آن را مدیریت پذیر نماید. پردازش این مهم با محوریت روابط بین دولتین و ادغام با عناصر داخلی که برگرفته از رویکردهای بین الاذهانی، محیط زیست و اجتماع انسانی است پایه گذاری گردیده و اختلافات آبی ایران و افغانستان در رودخانه هیرمند به عنوان مطالعه موردی بررسی می گردد.