تعیین فعالیت تکتونیکی پهنه گسلی قمشلو با استفاده از اندیس های مورفومتری و ارزیابی بُعد فرکتالی شکستگی ها و آبراهه ها (شمال باختر ایران) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
گستره مورد مطالعه در این پژوهش در شمال باختر ایران و در پهنه ایران مرکزی (کمربند ولکانیکی ارومیه- دختر) واقع شده است. دراین پژوهش هدف تعیین میزان فعالیت زمین ساختی پهنه گسل قمشلو است. به منظور تحلیل ریخت زمین ساخت منطقه مورد مطالعه، از مطالعات صحرایی، ارزیابی ابعاد فرکتالی و شاخص های مورفومتری استفاده شده است. بدین منظور، ابتدا محدوده مورد مطالعه به 18 حوضه تقسیم شد. سپس 5 شاخص کمّی مورفومتری شاخص عدم تقارن حوضه زهکشی (Af)، شاخص تقارن توپوگرافی عرضی (T)، شاخص گرادیان - طول رودخانه (SL)، شاخص نسبت پهنای کف دره به ارتفاع دره (Vf) و منحنی انتگرال ارتفاع سنجی (Hi) محاسبه شده است. به منظور تعیین میزان فعالیت زمین ساختی نسبی، شاخص زمین ساخت فعال نسبی (Iat) نیز محاسبه شده است. این شاخص در منطقه مورد مطالعه به رده 1 (فعالیت زمین ساختی بالا) رده 2 (فعالیت زمین ساختی متوسط) و رده 3 (فعالیت زمین ساختی کم)، تقسیم شده است. همچنین از روش مربع شمار برای اندازه گیری بُعد فرکتالی گسل های فعال و آبراهه ها استفاده شده است. بدین منظور کل منطقه به شش شبکه تقسیم شده و با استفاده از نمودار لگاریتم- لگاریتم میزان بُعد فرکتال در هر شبکه محاسبه شده است. نتایج تحلیل فرکتالی گسل ها نشان می دهد که بخش f پویاترین بخش منطقه مورد مطالعه است. درحالی که نتایج تحلیل فرکتالی آبراهه ها فعالیت زمین ساختی بیشتری را در بخش b بیشتر نشان می دهد. نتایج به دست آمده از بررسی شاخص های مورفومتری، تحلیل های فرکتالی و شواهد صحرایی نشان دهنده فعالیت بیشتر بخش مرکزی (در میانه گسل قمشلو) و در بخش های شمالی و جنوبی به دلیل تراکم گسلی است.Evaluation of Fractal Dimension of Fractures and Drainages in Determining the Tectonic Activity of Qameshlu Fault Zone (Northwestern Iran)
The study area is located in the northwest of Iran and in the Central Iranian zone (Urmia-Dokhtar volcanic belt). The aim of this study is deretmination of the tectonic activity of the Qameshlu fault. Field studies, evaluation of fractal dimensions and morphometric indices have been used in order to analyze the morphotectonic evidences of the study area. Firstly, the study area was first divided into 18 basins. Then five quantitative morphometric indices including asymmetry factor index (Af), transverse topographic symmetry index (T), stream length-gradient index (SL), Valley Floor Width to Height Ratio (Vf) and Hypsometric integral index (HI) have been calculated. The relative active tectoic index (Iat) is also calculated, in order to determination of amount of relative tectonic activity. This index is divided into three classes, class 1 (high tectonic activity), class 2 (medium tectonic activity), class 3 (low tectonic activity). The quadratic method has also been used to measure the fractal dimension of active faults and streams. For this purpose, the whole region is divided into six boxes and the amount of fractal dimension in each network is calculated using logarithm-logarithm diagram. The results of fractal analysis of faults indicate that section f is the most active part of the study area, while the results of fractal analysis of streams show more tectonic activity in part b. The results obtained from the study of morphometric indices, fractal analyzes and field evidences show more activity in the central part (in the middle of Qomshloo fault) and in the northern and southern parts due to fault density.
تبلیغات
