واکاوی موانع رشد حرفه ای همکارانه معلمان در مدارس: پژوهشی آمیخته (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی موانع رشد حرفه ای همکارانه معلمان در مدارس، با رویکردی آمیخته و به شیوه متوالی انجام شد. تعداد17 نفر از مشارکت کنندگان در بخش کیفی با شیوه هدفمند و از بین اساتید دانشگاه، کارشناسان گروه های آموزشی و معلمان شهر تهران تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. داده ها در بخش کیفی با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته و عمیق گردآوری شدند. جامعه آماری در بخش کمّی شامل تمامی معلمان شهر تهران بودند که تعداد 391 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. روایی بخش کیفی بوسیله بررسی توسط اعضا، همسو سازی منابع داده ها و وخود بازبینی محقق انجام گرفت و پایایی کدگذاری های انجام شده نیز با استفاده از دو شاخص ثبات و تکرارپذیری انجام شد. روایی پرسشنامه بوسیله روایی صوری مورد تأیید خبرگان و پایایی آن نیز با بهره گیری از ضریب آلفا کرانباخ تایید شد. از تکنیک تحلیل محتوای استقرایی و آزمون فریدمن برای تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد که موانع اساسی رشد حرفه ای همکارانه معلمان به ترتیب اولویت شامل پنج بعد: «گروهی»، «اداری و اجرایی»، «فردی»، «محیط روانی» و «دانشی» هستند. در بعد اداری و اجرایی، «ملاک های ناصحیح ارزشیابی از معلم»، در بعد فردی، «مقاومت معلمان در یادگیری از همتایان»، در بعد دانشی، «دانش اجتماعی ضعیف»، در بعد محیط روانی «جانبداری نا آگاهانه از همکار»، «ترس از ایجاد اختلاف به دلیل مشخص شدن تفاوت ها» و «رقابت بر سرمنافع» و دربعد گروهی، «ارتباطات ضعیف بین اعضا» دارای بالاترین رتبه بودند.