هدف این مقاله جنسیت زدایی از واژه «مکر» در روایات مرد سالارانه، از هوشمندی و چاره اندیشی زنان است. اساس کار این پژوهش، کتاب ادبیات مکتب خانه ای است که هفتاد قصه عامیانه فارسی زمان قاجار را گردآوری کرده است و بازتاب گفتمان فکری _ فرهنگی این دوره است. از بین این داستان ها بیست ودو داستان را که به موضوع مکر در آن ها بیشتر پرداخته شده است، انتخاب کرده ایم. مسئله مقاله حاضر آن است که چرا مکر بیشتر به زنان اختصاص داده شده است و دلایل زنان برای ابراز و اظهار مکر چیست . در این تحقیق از روش کیفی و فن تحلیل محتوا بر اساس نظریه های جامعه شناختی استفاده شده است. در این پژوهش پس از بررسی مصادیق مکر در داستان ها مشخص شد که خوانش مردسالارانه و زن ستیزانه ، چاره گری و زیرکی زنان را که بیشتر فعالیتی واکنشی و طبیعی است، به مکر تعبیر می کند درحالی که تدبیرِ مردانه را زیرکی می داند.
