در این مقاله، نویسنده با نگاهی گذرا به دوران زندگی شهید آیت‌الله مدرس، فعالیت‌های سیاسی ـ اجتماعی ایشان در دو دوره سلطنت قاجار و سلطنت پهلوی را بررسی کرده است. بخش اول مقاله به فعالیت‌های ایشان در عصر مشروطه در قالب مبارزه با ظلم و ستم حکام، انتخاب به‌عنوان مجتهدان ناظر بر قوانین مجلس شورا، مقابله با اقدامات زیاده‌خواهانه بیگانگان مانند اولتیماتوم روس، قرارداد 1919، تلاش‌های ایشان در دوران جنگ جهانی اول و مقابله با زیاده‌خواهی‌های رضاخان همچون جمهوری‌خواهی و تغییر سلطنت اشاره دارد. بخش دوم نیز به مقابله ایشان با اقدامات ضددینی و غیرقانونی رضاخان و مقابله‌های رضاخان با این عالم بزرگوار تا مرز شهادت ایشان پرداخته است.
