مطالعات اخلاق و رفتار در حسابداری و حسابرسی
مطالعات اخلاق و رفتار در حسابداری و حسابرسی دوره 3 زمستان 1402 شماره 4
مقالات
حوزه های تخصصی:
هدف: حسابرسی جزء لاینفک فرآیند گزارشگری اطلاعات اقتصادی است که برای استفاده کنندگان امکان قضاوت و تصمیم گیری آگاهانه را فراهم می سازد. رشد فزاینده و پیچیدگی های جامعه نیز نیاز به حسابرسی را به عنوان بخشی از فرآیند گزارشگری گسترش می دهد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر نوع گزارش حسابرسی بر رفتار سرمایه گذاران است.
روش: این مطالعه بر روی 220 نفر از کارشناسان و مدیران سرمایه گذاری و سرمایه گذاران عادی و حسابرسان که در سال 1401 به طور تصادفی انتخاب شدند، انجام گرفت. برای تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های پژوهش، از مدل معادلات ساختاری، با کمک نرم افزار اسمارت پی.ال.اس. استفاده شد.
یافته ها: گزارش های حسابرسی می تواند به دو دلیل عمده بر قیمت سهام تأثیرگذار باشد. نخست، گزارش حسابرسی ممکن است حاوی اطلاعاتی باشد که بتواند بر برآورد میزان و ریسک جریان نقدی آتی تأثیر گذارد. هر اطلاعاتی که بتواند منجربه تجدیدنظر در این اجزاء شود، با قیمت سهام ارتباط دارد. دوم، گزارش حسابرسی می تواند شامل اطلاعات اساسی در خصوص تداوم فعالیت شرکت (برای مثال گزارش حسابرسی تداوم فعالیت) باشد. گزارش باید در همه زمان ها دسترسی حسابرس به اطلاعات داخلی مانند داده های پیش بینی شده و طرح های مدیریت را منعکس کند، و تصمیمات گزارشگری حسابرس، بخشی از اطلاعات خصوصی را آشکار سازد.
نتیجه گیری: نوع گزارش حسابرسی بر رفتار منطقی سرمایه گذاران تأثیر معناداری دارد. سرمایه گذاران در اتخاذ تصمیم های سرمایه گذاری خود، به دور از احساسات عمل کرده و منطق و عقلانیت را سرلوحه خود قرار می دهند.
سرعت تعدیل ساختار سرمایه: آزمون تجربی رفتار شرکت ها در دوره های انبساط و انقباض اعتباری
حوزه های تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر سرعت تعدیل ساختار سرمایه شرکت ها را با توجه به میزان وابستگی آنها به تأمین مالی و همچنین دوره های انقباض و انبساط اعتباری به صورت تجربی مورد تحلیل قرار داده است.
روش: جامعه آماری پژوهش شامل شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1395-1400 است که تعداد 144 شرکت به عنوان نمونه آماری پژوهش در نظر گرفته شدند. روش پژوهش از نوع علّی-معلولی بوده و روش گردآوری اطلاعات در بخش ادبیات نظری مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و در بخش آزمون فرضیه های پژوهش مبتنی بر اسنادکاوی صورت های مالی است. به طور کلی روش آماری مورد استفاده در این پژوهش روش رگرسیون داده های ترکیبی است.
یافته ها: سرعت تعدیل ساختار سرمایه در شرکت های وابسته به تأمین مالی بانکی در دوره های انقباض اعتباری، سریع تر از دوره های انبساط اعتباری است و این فرایند برای شرکت های وابسته به تأمین مالی بانکی در دوره های انقباض اعتباری، آهسته تر از شرکت های فاقد وابستگی بوده است.
نتیجه گیری: دو عامل وابستگی به تأمین مالی و توانگری مالی بانک ها در تأمین مالی شرکت ها، بر سرعت تعدیل ساختار سرمایه موثر هستند.
سرمایه سازمانی و انتخاب حسابرس شرکت
حوزه های تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر به بررسی این موضوع پرداخته که در شرکت هایی با سرمایه سازمانی بالا، احتمال بیشتری برای استفاده از حسابرسی با کیفیت بالا وجود دارد یا خیر؟
روش: در راستای هدف پژوهش از داده های شرکت های بورس اوراق بهادار تهران از سال 1391 تا 1400، که به صورت پنل دیتا تهیه شده اند، و از رگرسیون لجستیک با اثرات سال و صنعت برای آزمون فرضیه ها استفاده شده است.
یافته ها: سرمایه سازمانی تاثیر مثبت و معناداری بر انتخاب حسابرس از نظر اندازه و تخصص دارد. با توجه به اینکه حسابرسی با کیفیت بالا می تواند به طور موثر عدم تقارن اطلاعاتی را کاهش دهد، شرکت هایی با سرمایه سازمانی بیشتر تقاضای بیشتری برای حسابرسی با کیفیت بالا خواهند داشت. سرمایه سازمانی به مثابه دارایی نامشهود می تواند عدم تقارن اطلاعاتی را درپی داشته باشد. این عدم تقارن اطلاعاتی موجب افزایش هزینه سرمایه شرکت می شود. بر این اساس، شرکت هایی با سرمایه سازمانی بیشتر تمایل به انجام حسابرسی با کیفیت بالاتر، برای کاهش عدم تقارن اطلاعاتی و افزایش اعتماد سرمایه گذاران، برای تهیه اطلاعات با کیفیت دارند.
نتیجه گیری: نظر به اهمیت گزارشگری سرمایه سازمانی و حسابرسی آن، پیشنهاد می شود تنظیم کنندگان مقررات در حسابداری و گزارشگری مالی به الزامات سرمایه سازمانی توجه کنند و قوانین و مقررات مربوط به گزارشگری سرمایه سازمانی را بهبود و استاندارد نمایند. علاوه بر این، سرما یه گذاران، اساتید، پژوهشگران و سایرین، سرمایه سازمانی را به عنوان عامل موثر بر کیفیت گزارش های مالی که توسط مدیران به کار گرفته می شود را مورد توجه قرار دهند.
بررسی تاثیر قضاوت حرفه ای حسابرسان بر کیفیت حسابرسی با نقش میانجی تاب آوری حرفه ای حسابرسان
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر قضاوت حرفه ای حسابرسان بر کیفیت حسابرسی با نقش میانجی تاب آوری حرفه ای حسابرسان بود.
روش: این پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی و پیمایشی است. جامعه مورد مطالعه اعضای حسابرسان رسمی شاغل در موسسه های حسابرسی و سازمان حسابرسی در سال 1400 بودند. در بخش کمّی با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه آماری محاسبه شد، که شامل کارشناسان حسابرسی استان تهران به عنوان جامعه آماری بودند. برای تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری استفاده شده و داده های گردآوری شده با کمک نرم افزار pls تجزیه و تحلیل شدند.
یافته ها: نتایج پژوهش حاضر مطابق با آئین نامه رفتار حرفه ای انجمن رسمی و هیئت استانداردهای اخلاق بین المللی ونیز تاثیر الگوهای روانشناسی و اهمیت بکارگیری آنها در حسابرسی می باشد. همچنین نتایج حاکی از انتظارات فراوان جامعه از حرفه حسابرسی برای خلق بهترین عملکرد جهت قضاوت و ارائه کیفیت در سطح بالا می باشد. از سویی ارتقاء تاب آوری حرفه ای می تواند باعث بهبود توان عملیاتی حسابرسان در قضاوت گردد.
نتیجه گیری: بهبود قضاوت حرفه ای حسابرسان موجب بهبود کیفیت حسابرسی می شود. کیفیت حسابرسی از طریق تاب آوری حرفه ای حسابرسان بهبود می یابد. همچنین کیفیت حسابرسی از طریق تاب آوری حرفه ای حسابرسان به وسیله ارتقاء قضاوت حرفه ای حسابرسان بهبود می یابد.
احصای شاخص های پایش اثربخشی و کارایی حسابرسی داخلی در شهرداری ها
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی، احصاء و تبیین شاخص های پایش اثربخشی و کارایی حسابرسی داخلی در شهرداری ها می باشد.
روش: این پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از حیث شیوه گردآوری اطلاعات، کیفی محسوب می شود. جامعه آماری پژوهش خبرگان حسابرسی داخلی در بخش های مختلف شهرداری مشهد بودند. برای گردآوری اطلاعات از نمونه گیری گلوله برفی و از معیار اشباع نظرات به عنوان استاندارد پایان نمونه گیری استفاده شده است.
یافته ها: پس از انجام 21 جلسه مصاحبه عمیق، اشباع اطلاعاتی بدست آمد و برای تجزیه وتحلیل مصاحبه ها از روش تجزیه وتحلیل تم استفاده گردید که 39 شاخص به عنوان تِم های اصلی این پژوهش احصاء شده است.
نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد مهم ترین تم های پایش اثربخشی حسابرسی داخلی در شهرداری ها شامل
میزان رفع نقاط ضعف در حوزه حسابرسی رعایت، میزان رفع نقاط ضعف در حوزه حسابرسی عملیاتی، میزان پیشنهادهای حسابرسی رعایت اجرا شده، میزان رضایت مدیران ارشد حسابرسی داخلی، میزان صرفه جویی ایجاد شده حاصل از حسابرسی داخلی، اظهارنظر انجمن های حرفه ای، پیاده سازی حسابرسی عملیاتی و جانمایی حسابرسی عملیاتی در چارت سازمانی شهرداری بودند. مهم ترین تم های پایش کارایی حسابرسی داخلی در شهرداری ها شامل میزان نظام مند کردن دستورالعمل های حسابرسی داخلی، میزان مکانیزه شدن فرایند حسابرسی، میزان دوره های آموزشی برگزار شده برای حسابرسان داخلی، میزان توانمندی حسابرسان داخلی، عضویت ها و مدارک حرفه ای کار، وجود نماینده عامل حسابرسی داخلی در مناطق، و وجود نماینده عامل حسابرسی داخلی در سازمان ها و شرکت های تابعه بودند.
اثر تعاملی استراتژی کسب وکار بر رابطه بین توانایی مدیریتی با محدودیت های مالی، ارزش نگهداشت وجه نقد و سرعت تعدیل ساختار سرمایه
حوزه های تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این سوال بود که آیا استراتژی کسب و کار اثر تعاملی بر رابطه بین توانایی مدیریتی با محدودیت های مالی، ارزش نگهداشت وجه نقد و سرعت تعدیل ساختار سرمایه دارد؟
روش: در راستای هدف پژوهش، شش فرضیه تدوین شد. جهت آزمون فرضیه ها، با استفاده از روش حذف سامان مند، نمونه ای متشکل از 105 شرکت از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی سال های 1397-1401 انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار ایویوز و برای آزمون فرضیه ها از مدل های رگرسیون چند متغیره و مدل های لجستیک استفاده شد.
یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که توانایی مدیریتی تأثیر مثبت و معناداری بر ارزش نگهداشت وجه نقد و تأثیر منفی و معناداری بر محدودیت های مالی و سرعت تعدیل ساختار سرمایه دارد. همچنین یافته ها نشان داد استراتژی کسب وکار بر رابطه بین توانایی مدیریتی، ارزش نگهداشت وجه نقد، محدودیت های مالی و سرعت تعدیل ساختار سرمایه تأثیر دارد.
نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش پیشنهاد می گردد به قابلیت های مدیریت توجه بیشتری شود؛ زیرا مدیران توانمندتر مشکلات نقدینگی را راحت تر و به شکل پیشگیرانه تری کشف می کنند، تا هزینه های تأمین مالی خارجی را از بین ببرند. همچنین به سازمان بورس و اوراق بهادار پیشنهاد می شود در پیاده سازی هرچه مؤثرتر نظارت های خود در شرکت ها و نیز افشای گزارش آن ها، توجه بیشتری به استراتژی های تجاری شرکت ها داشته باشد؛ زیرا استراتژی های تجاری از عوامل مهم و تأثیرگذار بر ارزش نگهداشت وجه نقد شرکت ها می باشد که توانایی تأثیرگذاری بر عملکرد و بازده آتی شرکت ها را دارد.