مطالعات اخلاق و رفتار در حسابداری و حسابرسی

هدف این پژوهش، بررسی جنبه های آموزشی متغیرهای تأثیر نگرش، حمایت مدیران و همکاران و نقش واسطه ای خودکارآمدی بر گسترش اخلاق حرفه ای حسابداری است. این مطالعه از نوع پیمایشی- کاربردی بوده که به وسیله پرسشنامه و نمونه گیری در دسترس، از 145 نفر از استادان و مدرسان حسابداری سطح کشور به صورت مجازی و واقعی انجام شده است. برای تحلیل یافته ها در قالب 7 فرضیه اصلی و 8 فرضیه فرعی، از روش معادلات ساختاری توسط نرم افزار Smart PLS، استفاده شد. یافته ها نشان داد که جنبه های آموزشی نگرش حرفه ای شامل نگرش فردی (23 درصد و مثبت) و نگرش اجتماعی (42 درصد و مثبت) بر گسترش اخلاق حرفه ای حسابداری مؤثر است. همچنین، حمایت مدیران نیز به میزان 44 درصد به صورت مثبت بر گسترش اخلاق حرفه ای حسابداری تأثیر دارد. افزون بر آن، خودکارآمدی نیز می تواند 51 درصد از تغییرهای متغیر گسترش اخلاق حرفه ای حسابداری را تبیین کند. یافته های مربوط به متغیرهای واسطه ای نیز نشان می دهد که قدرت تأثیر متغیر خودکارآمدی بر رابطه بین نگرش فردی و گسترش اخلاق حرفه ای حسابداری 2/65 درصد و اثر واسطه ای خودکارآمدی بر رابطه بین نگرش اجتماعی و گسترش اخلاق حرفه ای حسابداری نیز برابر با 9/49 درصد است. همچنین، میزان اثر واسطه ای خودکارآمدی بر رابطه بین نگرش اقتصادی- سازمانی و گسترش اخلاق حرفه ای حسابداری به میزان 1/58 درصد است. متغیر خودکارآمدی به میزان 3/37 درصد، رابطه بین حمایت مدیران و گسترش اخلاق حرفه ای حسابداری را به صورت مثبت تقویت می کند.

هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین ویژگی های کمیته حسابرسی و کیفیت اطلاعات مالی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این راستا، نقش ساختار هیأت مدیره بر رابطه بین ویژگی های کمیته حسابرسی و کیفیت اطلاعات مالی مورد مطالعه قرار گرفته است. به همین منظور، از معیارهای استقلال هیأت مدیره، اندازه هیأت مدیره و دوگانگی مدیرعامل و رئیس هیأت مدیره جهت اندازه گیری ساختار هیأت مدیره استفاده گردید. جامعه آماری این پژوهش کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران هستند و نمونه شامل 143 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. از تحلیل آماری رگرسیون خطی چند متغیره برای آزمون فرضیه های پژوهش استفاده گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان دهنده آن است که بین ویژگی های کمیته حسابرسی و کیفیت اطلاعات مالی، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین، از میان متغیرهای ساختار هیأت مدیره، تنها متغیر اندازه هیأت مدیره دارای نقش تعدیل کنندگی بر رابطه بین ویژگی های کمیته حسابرسی و کیفیت اقلام تعهدی است.

هدف پژوهش حاضر تحلیل رابطه بین تورش های خوش بینی و بدبینی مدیران در پیش بینی سود و انحراف در گزارشگری مالی با تمرکز بر مدیریت سودهای گزارش شده می باشد. مسأله اصلی مورد بررسی این است که کدام یک از رویکردهای پیام رسانی و رفتار فرصت طلبانه با توجه به نوع رابطه بین تورش های پیش بینی سود و انحراف در گزارشگری مالی طبق شرایط حاکم بر شرکت های بورسی در ایران حاکم است. در این راستا، تورش های پیش بینی سود مدیران طبق الگوی چنگ و فیرث (۲۰۰۰) و انگیزه مدیران برای انحراف در گزارشگری مالی با بکارگیری رویه های اختیاری حسابداری جهت مدیریت سود طبق مدل دیچو و همکاران (۱۹۹۵) ارزیابی شدند. طبق روش حذف سیستماتیک، تعداد ۱۹۸ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی ۷ ساله (۱۳۹۰-۱۳۹۶) به عنوان جامعه آماری غربال گردیدند. شواهد حاصل از برازش مدل های رگرسیون چندمتغیره پژوهش بر مبنای داده های ترکیبی نشان دادند بین تورش در پیش بینی سود و انحراف در گزارشگری مالی به واسطه بکارگیری رویه مدیریت سود از طریق اقلام تعهدی، رابطه معنا دار مثبتی وجود دارد. این امر حاکی از تضاد منافع و وقوع رفتار فرصت طلبانه غیراخلاقی ناشی از ذهن گرایی بالای مدیران است. همچنین نوع تورش خوش بینانه و بد بینانه در پیش بینی سود، رابطه معنی داری با مدیریت سود از طریق اقلام تعهدی دارند. به این ترتیب که انگیزه مدیران جهت ایجاد انحراف در گزارش سود در شرایط وقوع تورش خوش بینی، بیشتر از تورش بدبینی است. به علاوه، نتایج آزمون مقایسه میانگین ها نشان داد اختلاف معنی داری بین میانگین مدیریت سود از طریق اقلام تعهدی در وضعیت های خوش بینی و بدبینی در پیش بینی سود توسط مدیران وجود دارد.

هدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر نظام راهبری شرکتی بر اجتناب از گرفتاری شرکت ها در دام پونزی بوده است. روش تحقیق از نوع کاربردی بوده و جامعه ی آماری (132 شرکت به عنوان نمونه انتخاب شدند) پژوهش نیز شرکت های بازار سرمایه تهران می باشند. دوره زمانی تحقیق بازه زمانی سال های 1394-1398 است. روش گردآوری داده ها به روش کتابخانه ای و میدانی بود. ابزار گردآوری داده ها بانک های اطلاعاتی شرکت های عضو بازار سرمایه تهران بود که از سایت کدال بدست آمد. در این پژوهش، برای آزمون فرضیه های تحقیق از آزمون همبستگی و تجزیه و تحلیل رگرسیون و نرم افزار Eviews استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد، نظام راهبری با عملکرد مطلوب، متوسط و ضعیف بر گرفتاری شرکت ها در دام پونزی تاثیر دارد و می توان نتیجه گرفت که نظام های راهبری شرکتی بر اجتناب شرکت ها از گرفتاری در دام پونزی موثر است. بنابراین، شرکت ها برای تأمین منابع مالی خود ناگزیر به استفاده از بازارهای سرمایه داخلی و بین المللی هستند و از طریق نظام راهبری می توانند نقشی اساسی در تصمیم گیری سرمایه گذاران و وام دهندگان ایفا نمایند و این امر باعث خواهد شد تا این شرکت ها به پول گردانی گرایش کم تری داشته باشند، بنابراین، در این حالت شرکت ها از گرفتار شدن در دام پونزی بیشتر مراقبت می کنند.

هدف پژوهش حاضر بررسی خودشیفتگی مدیران بر سرعت تعدیل نگهداشت وجه نقد با تاکید بر نقش توانمندی مدیران در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی 1392 تا 1398 با استفاده از اطلاعات 115 شرکت منتخب می باشد. برای تخمین مدل پژوهش از روش حداقل مربعات تعمیم یافته با رویکرد داده های تابلویی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که خودشیفتگی مدیران باعث افزایش سطح نگهداشت وجه نقد و در نتیجه افزایش سرعت تعدیل نگهداشت آن می شود. این نتیجه مطابق نظریه جریان نقد آزاد بوده که بیان می کند افرادی که گرایش به بیش اطمینانی و خودشیفتگی بالاتری در خصوص عملکرد خود در زمینه کارهای دشوارتر دارند، بیشتر به سمت فرصت های رشد خطرپذیر و چالشی جذب می شوند که به نگهداشت وجه نقد بیشتری نیاز دارند. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که توانایی مدیریت باعث کاهش سرعت تعدیل نگهداشت وجه نقد می شود به گونه ای که شرکت هایی که از مدیران با توانایی بالایی برخوردار هستند ترجیح می دهند تا سطح وجه نقد کمتری را در شرکت نگهداری کنند و وجوه نقد مازاد را صرف سرمایه گذاری در پروژه های سودآوری به منظور افزایش ثروت سهامداران نمایند. ضمن اینکه توانایی مدیریت رابطه بین خودشیفتگی مدیران و سرعت تعدیل نگهداشت وجه نقد را تعدیل نموده و از شدت رابطه مثبت بین آنها می کاهد. این نتیجه نشان می دهد که مدیران توانا، توانایی بهتر پیش بینی شوک های احتمالی آینده نسبت به جریان نقدی را دارند و قادر هستند سطح بهینه وجه نقد نگهداری شده را تعیین کنند .

شرکت ها برای بهبود اثربخشی هیئت مدیره و افزایش ارزش شرکت، حداقل تعداد مدیران مستقل را برای هیئت مدیره یک شرکت در نظر می گیرند. هدف اصلی این تحقیق بررسی تاثیر مدیران مستقل دارای ارتباط برجسته بر اعتبار تجاری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. برای این منظور نمونه ای متشکل از 944 شرکت، از میان شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1390-1397 مورد بررسی قرار گرفت. برای آزمون فرضیه از رگرسیون چند متغیره استفاده شده است و با تشکیل مدل بهینه به رابطه بین متغیرها پرداخته شد. نتایج آزمون های انجام شده نشان می دهد مدیران مستقل دارای ارتباط برجسته بر اعتبار تجاری تاثیر مثبت دارد، و تاثیر مدیران مستقل دارای ارتباط برجسته بر هزینه اعتبار تجاری منفی می باشد. نقش مدیران مستقل علاوه بر نظارت و مشاوره سنّتی، تأمین اعتبار تجاری را نیز شامل می شود.