مطالعات اخلاق و رفتار در حسابداری و حسابرسی

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه هزینه های تعدیل نیروی کار بر روی رفتار هزینه نامتقارن یا همان موضوع چسبندگی هزینه ها است. روش: در این تحقیق از دو معیار تعداد کارکنان و هزینه دعاوی حقوقی برای بررسی هزینه های تعدیل نیروی کار استفاده شد. شرکت های مورد بررسی شامل 108 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1395 الی 1400 بودند. یافته ها: هرچقدر تعداد کارکنان بیشتر شود، باعث خواهد شد که چسبندگی هزینه نیروی کار نیز بیشتر شود و اگر تعداد کارکنان کاهش یابد، به همان اندازه نیز چسبندگی هزینه نیروی کار نیز کاهش می یابد. نتیجه گیری: در رابطه با دعاوی حقوقی نیز اگر شرکتی دارای دعاوی حقوقی بیشتری داشته باشد، چسبندگی هزینه نیروی کار نیز افزایش می یابد و اگر شرکتی دارای دعاوی حقوقی کمتری باشد، چسبندگی هزینه نیروی کار نیز کاهش می یابد.  

هدف: مدیریت هزینه و چگونگی برنامه ریزی مصرف منابع یکی از مسائلی است که همواره جهت مدیریت در راستای ارزش آفرینی برای بنگاه تحت مدیریت خود با آن سروکار دارند، اما این امر مستلزم آگاهی کامل از چگونگی رفتار هزینه ها و عوامل تاثیرگذار بر رفتار هزینه ها است. مطالعات پیشین در مورد رفتار نامتقارن هزینه، به طور عمده بر عوامل داخلی تمرکز داشته اند. با این وجود، مدیران در زمان اتخاذ تصمیمات راهبردی هزینه، عوامل داخلی و خارجی را توأماً مورد توجه قرار می دهند. از این رو، در این پژوهش، جهت توجه بر عوامل خارجی، تاثیر عوامل رقابتی بر رفتار نامتقارن هزینه ها در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی شده است. روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش و ماهیت، همبستگی یا همخوانی است. برای دستیابی به اهداف پژوهش، اطلاعات صورت های مالی 167 شرکت در دوره زمانی 1389 الی 1398 مورد بررسی قرار گرفت. برای آزمون فرضیه ها از رگرسیون چند گانه با داده های ترکیبی استفاده شده است. نتایج: نتایج حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش بیانگر این است که عوامل رقابتی از جمله تمایز محصولات، هزینه ورود و اندازه بازار، تاثیر معنا داری بر رفتار نامتقارن هزینه های فروش، اداری و عمومی ندارد. نتیجه گیری: شرکت های فعال در صنایع رقابتی، کنترل کم تری بر قیمت محصولات دارند و ممکن است برای حفظ سودآوری معین یا به حداقل رساندن زیان، هزینه ها را کاهش دهند. همچنین، شرکت های فعال در صنایعی که هزینه ورود بیشتر است، تمایل کمتری بر سرمایه گذاری در منابع متعهدانه مانند هزینه تبلیغات، تحقیق و توسعه و هزینه های فروش، اداری و عمومی دارند تا از ورود رقبای بالقوه به این بازار و همچنین از دستیابی به قدرت انحصاری بلندمدت جلوگیری کنند. در نتیجه، مدیران این شرکت ها ممکن است در زمان کاهش فروش، اقدام به کاهش این مخارج نمایند.

هدف: حق الزحمه حسابرسی یکی از عوامل ارزیابی کیفیت حسابرسی است که می تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله ویژگی های صاحبکار و ویژگی های حسابرس و فرآیند حسابرسی قرار گیرد. از این رو بررسی عوامل مؤثر بر حق الزحمه حسابرسی اهمیت زیادی دارد. در این تحقیق روابط میان حضور زنان در هرم مدیریتی شرکت ها، کیفیت گزارشگری مالی و حق الزحمه حسابرسی مورد بررسی قرار گرفته است. روش: جامعه آماری تحقیق، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال 1399 است. براساس شرایط استخراج نمونه، تعداد 115 شرکت بورسی از صنایع مختلف طی دوره 7 ساله مورد تحلیل قرار گرفتند. هدف پژوهش کاربردی بوده و از نظر روش توصیفی و از نوع پس رویدادی است. برای گردآوری داده ها از صورت های مالی حسابرسی شده و اطلاعات موجود در سامانه اطلاعاتی سازمان بورس، سایت کدال و نرم افزار رهاورد نوین استفاده شده است. جهت ذخیره سازی، طبقه بندی و محاسبه متغیرها از نرم افزار اکسل و جهت اجرای تحلیل آماری داده ها از نرم افزار ایویوز استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که بین حضور زنان در هرم مدیریتی شرکت ها و مدیریت سود از طریق فعالیت های واقعی به عنوان معیار کاهنده کیفیت گزارشگری مالی، رابطه معنادار منفی وجود دارد. از طرفی، بین حضور زنان در هرم مدیریتی شرکت ها و حق الزحمه حسابرسی رابطه معنادار مثبتی وجود دارد. همچنین، بین مدیریت سود از طریق فعالیت های واقعی به عنوان معیار کاهنده کیفیت گزارشگری مالی و حق الزحمه حسابرسی، رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد. با این حال، حضور زنان در هرم مدیریتی شرکت ها بر رابطه بین مدیریت سود از طریق فعالیت های واقعی به عنوان معیار کاهنده کیفیت گزارشگری مالی و حق الزحمه حسابرسی تأثیر معناداری ندارد.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر توهّم بصری و حالات مختلف عاطفی در تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی و تصمیم گیری مغرضانه است. روش: این پژوهش، کاربردی از نوع توصیفی و نیمه تجربی است. جامعه آماری آن دانشجویان تحصیلات تکمیلی حسابداری می باشند تعداد 198 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای تحلیل یافته ها از آزمون تحلیل واریانس و برای تفسیر تفاوت میانگین گروه ها از آزمون تعقیبی LSD (روش کمترین تفاوت معنادار) استفاده شده است. یافته ها: اطلاعات مالی نمایش داده شده به صورت گرافیک سه بُعدی، بدون خطوط شبکه، ایجاد توهّم بصری می نماید و منجر به کاهش دقت تجزیه و تحلیل اطلاعات توسط خوانندگان اطلاعات مالی می گردد. همچنین نتایج این مطالعه نشان داد که حالت های مختلف عاطفی (خوشحال/ ناراحت)، در تصمیم گیری دانشجویان تاثیر معناداری دارد. تصمیم گیری دانشجویان حسابداری که حالت عاطفی معمولی داشته اند، نسبت به دانشجویانی که حالت عاطفی غیرمعمول (خوشحال/ ناراحت) داشته اند، کمتر مغرضانه بوده است. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که اطلاعات مالی نمایش داده شده در گرافیک سه بعدی، بدون خطوط شبکه ایجاد توهّم بصری می نماید و منجر به کاهش دقت تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی شده و می تواند منجر به سوگیری در تصمیم گیری شود. اما با قرار دادن خطوط شبکه روی نمودار می توان این سوگیری را کاهش داد. همچنین نتایج این پژوهش نشان می دهد وقتی افراد حالات عاطفی طبیعی و پایدار را تجربه می کنند، می توانند به درستی تصمیم بگیرند، اما وقتی حالتشان غیرمعمول است، قادر به تصمیم گیری صحیح نیستند.

هدف: دستیابی به اطلاعات به بالاترین میزان به منظور افزایش سطح اجتماعی اعتماد از سیستم اطلاعات حسابداری مدیریت می تواند با استفاده از ابزارهای هوشمندانه حاصل شود. هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی تأثیر اهداف جامعه پذیری (شهرت سازی و پشتیبانی اطلاعات)، سیاست های جامعه پذیری (پاداش، هنجارهای مشترک و اعتبار) و افراد جامعه پذیر (صمیمیت و علایق مشترک) در سیستم اطلاعاتی حسابداری مدیریت بوده است. روش: برای بررسی روابط بین متغیرهای پژوهش سه فرضیه تدوین گردید که پس از توزیع پرسشنامه بین مدیران ارشد و میانی شرکت های شهرک صنعتی شهر ساری، 158 پاسخ دهنده در فاصله زمانی بهمن تا اسفند ماه 1400 آن را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از نرم افزارSPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: وجود رابطه معنادار بین اهداف جامعه پذیری، در سیستم اطلاعاتی حسابداری مدیریت رد شد، اما وجود رابطه معناداری بین سیاست های جامعه پذیری و افراد جامعه پذیر در سیستم اطلاعاتی حسابداری مدیریت تأیید گردید. یافته ها نشان داد که سیاست و جنبه های افراد جامعه پذیری بر اعتماد به توصیه های افراد جامعه تأثیر مثبتی می گذارد. نتیجه گیری: پیکربندی های متعددی که شامل یک رابطه هم افزایی و جایگزینی در بین ابعاد فرعی جامعه پذیری است، به توصیه های مدیر اعتماد می کند. سیستم اطلاعات حسابداری مدیریت، مدیران را قادر می سازد تا در تعاملات متقابل با کارکنانی که علایق مشابهی دارند، همکاری کنند.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی نقش تعاملی تخصص حسابرس بر رابطه بین معاملات غیرعادی با اشخاص وابسته و گزارشگری مالی متقلبانه با تاکید بر آزمون تئوری نمایندگی در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. روش: در این پژوهش با توجه به نوع داده ها، از روش رگرسیون لاجیت استفاده شده است. نمونه آماری پژوهش شامل 118 شرکت طی بازه زمانی 1393 تا 1400 بوده که با استفاده از روش حذف سیستماتیک انتخاب شدند. یافته ها: نتایج نشان داد اجزای معاملات غیرعادی با اشخاص وابسته، باعث افزایش گزارشگری مالی متقلبانه می شود. همچنین تخصص حسابرس، شدت رابطه مثبت بین معاملات غیرعادی با اشخاص وابسته و گزارشگری مالی متقلبانه را کاهش داده و تعدیل می نماید. نتیجه گیری: با توجه به تئوری نمایندگی، انگیزه معاملات غیرعادی با اشخاص وابسته این است که دارایی های شرکت را به نفع اشخاص وابسته از تملّک شرکت خارج و مدیران نیز برای سرپوش گذاشتن بر آن، به تحریف صورت های مالی اقدام کنند که منجر به گزارشگری مالی متقلبانه می شود. همچنین حسابرسان متخصص به این دلیل که سهم بالایی از شرکت های یک صنعت را رسیدگی می کنند، دارای تخصص و تجربه ای هستند که سایر حسابرسان، آن تخصص و تجربه را ندارند؛ بنابراین، توانایی آن ها برای کشف تحریف ها و گزارشگری مالی متقلبانه در خصوص معاملات غیرعادی با اشخاص وابسته بیشتر است.