حسابداری و بودجه ریزی بخش عمومی

حسابداری و بودجه ریزی بخش عمومی

حسابداری و بودجه ریزی بخش عمومی سال 4 بهار 1402 شماره 1 (پیاپی 11)

مقالات

۱.

شناسایی آثار و پیامدهای فرار مالیاتی با رویکرد کل نگر: تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی

کلید واژه ها: پیامدهای فرار مالیاتی رویکرد کل نگر تحلیل عاملی اکتشافی تحلیل عاملی تاییدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 734 تعداد دانلود : 497
فرار مالیاتی باعث تضعیف توان مالی دولت در انجام وظایف حاکمیتی می شود. بنابراین شناسایی پیامدهای فرار مالیاتی می تواند نقش بسزائی در تبیین هرچه بهتر جایگاه مالیات در اداره جامعه داشته باشد. براین اساس، پژوهش حاضر تلاش دارد تا آثار و پیامدهای فرار مالیاتی را با یک رویکرد کل نگر و از طریق تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی مورد مطالعه و بررسی قرار دهد. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش گردآوری داده ها توصیفی پیمایشی، از نوع همبستگی است. داده های پژوهش حاضر به کمک پرسش نامه جمع آوری شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کارکنان سازمان امور مالیاتی، اداره امور اقتصادی و دارایی، نیروی انتظامی و دانشگاه های استان کردستان هستند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده تحلیل رگرسیون و مدل سازی معادلات ساختاری انجام شده است. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS و Amos استفاده شده است. براساس تحلیل عاملی اکتشافی 5 مولفه (اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی، سیاسی و فرهنگی) به عنوان پیامدهای فرار مالیاتی (متغیر وابسته) شناسایی شدند. این پنج مولفه 64 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین می کنند. سپس براساس تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول اطمینان حاصل گردید که بین سازه های نظری و تجربی انطباق و همنوایی لازم وجود دارد. در ادامه با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم مشخص گردید که تمامی متغیرهای مکنون بر متغیر وابسته اثر مثبت و معناداری دارند. همچنین ترتیب اثرگذاری آنها عبارت بودند از: فرهنگی، مدیریتی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی. در نهایت اثرات 6 متغیر جمعیت شناختی (جنسیت، سن، تحصیلات، رشته تحصیلی، سنوات خدمتی و نوع سازمان) بر روی متغیر وابسته مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. طبق نتایج به دست آمده سه متغیر سن، تحصیلات و سنوات خدمتی بر متغیر وابسته اثر مثبت و معناداری دارند. بنابراین درک و شناخت پیامدهای فرار مالیاتی می تواند نقش موثری در کاهش فرار مالیاتی ایفا نماید.
۲.

تأثیر ساختار نظارتی و عوامل فنی بر استقرار بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد در بخش عمومی

کلید واژه ها: ساختار نظارتی عوامل فنی بودجه ریزی عملکرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 563 تعداد دانلود : 955
سیستم بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد، یک سیستم مدیریتی برای بهبود اثربخشی بهینه و افزایش شفافیت نحوه استفاده از منابع سازمانی است که اعتبارات بودجه ای واحدهای سازمانی را در راستای اهداف کوتاه و بلندمدت، تخصیص می دهد و منجر به مسئولیت پذیری بیشتر می شود. هدف از این مطالعه شناسایی تأثیر ساختار نظارتی و عوامل فنی بر بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد است. این پژوهش به روش توصیفی - پیمایشی می باشد. با توجه به کاربردی بودن نتایج، در گروه پژوهشی کاربردی است. این پژوهش در سال 1400 با استفاده از پرسشنامه در جامعه آماری 66 نفر از کارشناسان اداری، مالی و بودجه بخش عمومی انجام گردید. در بخش آمار توصیفی مشخصات پاسخگویان، در آمار استنباطی آزمون فرضیه پژوهش یعنی رابطه بین متغیرهای پژوهش از طریق آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه برای دستیابی به سهم متغیر مستقل (86 درصد) در توضیح میزان واریانس متغیر وابسته، مورد بحث قرار گرفته است. همچنین تفاوت میانگین متغیرهای مستقل و وابسته با میانگین فرضی 2 از آزمونT Student استفاده شده است. این پژوهش نشان داد که میانگین تمامی متغیرهای مورد بررسی بالاتر از حد متوسط می باشد و از نظر آماری معنی دار است.
۳.

تعیین بهای تمام شده خدمات واحد تالاسمی در روش های هزینه یابی سنتی و هزینه یابی بر مبنای فعالیت زمان گرا (TDABC) (مطالعه موردی: بیمارستان دولتی ولی عصر (عج) نورآباد ممسنی)

کلید واژه ها: هزینه یابی سنتی هزینه یابی بر مبنای فعالیت زمانگرا واحد تالاسمی بیمارستان دولتی ولی عصر نورآباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 554 تعداد دانلود : 385
ارائه خدمات بر اساس تعرفه، عامل هزینه ها و نحوه تخصیص آن از عوامل کلیدی مدیریت هزینه بیمارستان ها محسوب می شود. در این پژوهش محقق به دنبال تعیین بهای تمام شده خدمات واحد تالاسمی در روشهای هزینه یابی سنتی و هزینه یابی برمبنای فعالیت زمانگرا می باشد. داده ها بدست آمده از طریق مورد کاوی در بیمارستان دولتی ولی عصر(ع) نورآباد ممسنی در سال 1400 انجام شد. براساس اطلاعات به دست آمده از 3 مرکز فعالیت عملیاتی، تشخیصی و پشتیبانی عمومی می باشد. یافته های پژوهش بیانگر تفاوت مقداری بین بهای تمام شده واحد تالاسمی بر مبنای هزینه یابی سنتی و زمانگرا بوده و نیز حاکی از وجود ظرفیت بلا استفاده در واحد تالاسمی است. بیمارستان ها و مراکز درمانی می توانند با استفاده از روش هزینه یابی بر مبنای فعالیت زمانگرا به هزینه های واقعی برسند تا افزون بر جلوگیری از زیان های حاصل هزینه یابی اشتباه با دست یافتن به ظرفیت بلا استفاده و استفاده از آن به کاهش هزینه ها و افزایش کارایی برسند.
۴.

بررسی عوامل مؤثر بر مقاومت کارکنان در بودجه ریزی عملیاتی (مطالعه موردی: شرکت گاز ایلام)

کلید واژه ها: مقاومت کارکنان توانایی بودجه ریزی عملیاتی اختیارات بودجه ریزی عملیاتی پذیرش بودجه ریزی عملیاتی شرکت گاز ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 336 تعداد دانلود : 595
هدف این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر مقاومت کارکنان در بودجه ریزی عملیاتی در شرکت گاز ایلام می باشد. در این پژوهش جامعه آماری شامل 45 نفر از مدیران مالی و ارشد باتجربه شرکت گاز استان ایلام می باشند. پژوهش حاضر، از نظر هدف یک پژوهش کاربردی است زیرا برای حل مسئله ای علمی به کار می رود و از نظر روش، توصیفی - همبستگی است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید که از روایی صوری برخوردار است و برای تعیین پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. ضریب کرونباخ آلفا برای پرسشنامه (94/0) محاسبه گردید که این ضریب از نظر آماری قابل قبول می باشد و دلالت بر پایایی پرسشنامه دارد. برای تحلیل داده های این پژوهش برای سنجش نرمال بودن توزیع داده ها از آزمون کولموگروف - اسمیرنف استفاده شده است. برای تحلیل عاملی تأییدی سؤال ها از آزمون معادلات ساختاری استفاده شده است. در این پژوهش همچنین جهت تشخیص مناسب بودن داده ها برای تحلیل عاملی، از آماره های K.M.O و آزمون بارتلت استفاده شده است. لازم به ذکر است که جهت تحلیل داده ها از نرم افزارهای Spss، Lisrel و اکسل استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که مقاومت کارکنان در میزان توانایی، اختیارات و پذیرش بودجه ریزی عملیاتی در شرکت گاز ایلام تأثیر معنادار دارد.
۵.

تأثیر فرصت های سرمایه گذاری بر اجتناب مالیاتی با توجه به نقش تعدیل گر افشای مسئولیت اجتماعی

کلید واژه ها: اجتناب مالیاتی فرصت های سرمایه گذاری مسئولیت اجتماعی شرکت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 931 تعداد دانلود : 714
این پژوهش با هدف بررسی تأثیر فرصت های سرمایه گذاری بر اجتناب مالیاتی با توجه به نقش تعدیل گر افشای مسئولیت اجتماعی شرکت ها به انجام رسید. متغیر مستقل پژوهش، فرصت های سرمایه گذاری و اجتناب از مالیات متغیر وابسته و متغیر افشای مسئولیت اجتماعی شرکت نیز در این پژوهش، تعدیلگر می باشد. این پژوهش از جنبه هدف، از نوع پژوهش های کاربردی به شمار می رود، از بعد نحوه استنباط، در گروه پژوهش های توصیفی- همبستگی قرار می گیرد. برای گردآوری اطلاعات، تعداد 126 شرکت در دوره سال های 1395 تا 1400 به عنوان نمونه آماری از بورس اوراق بهادار تهران انتخاب گردید. فرضیات پژوهش با استفاده از روش رگرسیون پانل دیتا و رگرسیون ترکیبی در نرم افزار Eviews10 تجزیه و تحلیل گردید. تجزیه و تحلیل فرضیه ها با استفاده از روش حداقل مربعات تعمیم یافته برآوردی نشان داد که فرصت های سرمایه گذاری، رابطه مثبت و معنی داری با اجتناب مالیاتی دارد، لذا با افزایش فرصت های سرمایه گذاری، اجتناب مالیاتی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را افزایش می دهد. همچنین افشای مسئولیت اجتماعی شرکت ها، رابطه بین فرصت های سرمایه گذاری و اجتناب مالیاتی را تضعیف می کند.
۶.

شناسایی و رتبه بندی چالش ها و مسائل مرتبط با نظام بودجه ای کشور بر اساس سند تحول دولت

کلید واژه ها: نظام بودجه ریزی چالش سند تحول دولت مردمی سلسله مراتبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 414 تعداد دانلود : 407
بودجه نقش اساسی و کلیدی در توسعه دولت ها دارد. مطالعات چالش های نظام بودجه ریزی جهت تحقق اهداف اقتصادی کشورها از مباحث مهم اقتصاد بخش عمومی محسوب می شود. هدف این تحقیق شناسایی و رتبه بندی چالش های نظام بودجه ریزی کشور بر اساس سند تحول دولت مردمی سیزدهم می باشد و در بهار 1402 صورت گرفته است. در این تحقیق چالش های نظام بودجه شامل چهار شاخص اصلی و هشت شاخص فرعی است که از سند تحول دولت مردمی سیزدهم شناسایی شد. سپس پرسشنامه طراحی شده بین 10 نفر از خبرگان علوم اقتصادی که سطح تحصیلات شان دکترا و کارشناسی ارشد بوده اند، توزیع و مولفه ها بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی با هم مقایسه زوجی انجام گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی و استفاده نادرست از این درامدها، کسری فزاینده بودجه، پشتیانی ضعیف بودجه از اهداف سیاستی و برنامه ای و تداوم مدیریت مستقیم و غیرمستقیم دولت در بنگاه ها به ترتیب مهم ترین چالش های نظام بودجه ریزی کشور مبتنی بر سند تحول دولت مردمی سیزدهم محسوب می شود.