مدیریت دارایی و تامین مالی

به بنگاه های کوچک و متوسط به دلیل نقش آنها در رشد و توسعه اقتصادی، هم در کشورهای توسعه یافته و هم در کشورهای درحال توسعه، بیش از پیش توجه شده است. پژوهش های متعدد درباره این بنگاهها نشان می دهد مسئله تأمین مالی برای آنها ازجمله موانع و چالش های مهم به شمار می رود. با توجه به سهم شایان توجه نظام بانکی در تأمین مالی بنگاه های، نااطمینانی نرخ سود تسهیلات بانکی تأثیر زیادی بر تأمین مالی و سرمایه گذاری آنها می گذارد. در این بین تعیین دستوری نرخ سود تسهیلات به همراه کامل نبودن اطلاعات بین بانک و متقاضیان تسهیلات موجب بروز نااطمینانی در این نرخ شده است؛ بنابراین پژوهش حاضر با توجه به تأثیر نااطمینانی بر شدت و نحوه اثرگذاری متغیرهای اقتصادی، به دنبال آن است تا به طور مشخص نقش نااطمینانی نرخ سود تسهیلات در تأمین مالی بنگاههای کوچک و متوسط که یکی از چالش های اصلی توسعه آنها است را با استفاده از الگوی داده های تابلویی بررسی کند. جامعه آماری مطالعه،70 شرکت کوچک و متوسط منتخب پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار طی دوره زمانی 1390 تا 1396 است. به طور کلی، نتایج نشان دهنده اثر منفی و معنی دار نااطمینانی نرخ سود تسهیلات بر تأمین مالی بنگاههای کوچک و متوسط در ایران است. براساس نتایج تجربی پیشنهاد می شود برای بهبود تأمین مالی این بنگاهها در کشور، ازطریق کاهش دامنه نوسان های نرخ سود حقیقی تسهیلات، سیاست های مبتنی بر کاهش نااطمینانی نرخ سود تسهیلات در پیش گرفته شود.

هدف : هدف از پژوهش حاضر شناسایی معیار معینی از جریان نقد آزاد با بیشترین محتوای ارزشی است . درواقع، هدف شناسایی سنجه ای برای جریان نقد آزاد است که با به کارگیری آن، پیش بینی بهتری از تغییرات قیمتی سهام انجام شود؛ همچنین استفاده از این معیار معین برای محاسبه جریان نقد آزاد، موجب ارتقای قابلیت مقایسه شرکت ها در کل بورس اوراق بهادار و درون یک صنعت می شود. روش : برای دستیابی به این هدف، 11 الگوی پرکاربرد جریان نقد آزاد به منظور بررسی محتوای ارزشی، به طور مجزا یک بار در نمونه ای از 180 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1387 تا 1397 و یک بار نیز به تفکیک در صنایع تولیدی با نسبت حجم دارایی زیاد در کل بورس با استفاده از الگوی رگرسیون چندگانه آزمون شد. یافته ها و نتایج: طبق نتایج حاصل از آزمون فرضیه پژوهش ، هفت الگو از بین 11 الگوی مختلف جریان نقد آزاد در سطح کل، دارای محتوای ارزشی است و فرضیه پژوهش مبنی بر اینکه جریان نقد آزاد دارای محتوای ارزشی است را تأیید می کند. جریان نقد آزاد براساس الگوی لن و پلسن (1989) در سطح کل و الگوهای وردی (2006)، کاپلند و همکاران (1991)، وردی (2006)، پالپو و هیلی (2013) و لن و پلسن (1989) به ترتیب در صنایع دارویی، شیمیایی، فرآورده نفتی، فلزات اساسی، غذایی و خودرویی با ضریب تعیین بیشتری تغییرات قیمت سهام در بازار را پیش بینی می کند و تبیین بهتری از محتوای ارزشی دارد. طبق نتایج، الگوهای جریان نقد آزاد دارای محتوای ارزشی است؛ اما این الگوها، محتوای ارزشی متفاوتی دارد و استفاده کنندگان از اطلاعات مالی، با استفاده از نتایج این پژوهش، پیش بینی بهتری از تغییرات قیمتی سهام انجام می دهند. از آنجا که هدف اصلی گزارشگری مالی، فراهم کردن اطلاعات مفید برای تصمیم گیری است، این پژوهش موجب بهبود تصمیم گیری استفاده کنندگان از گزارش های مالی خواهد شد؛ همچنین استفاده از نتایج این پژوهش، به افزایش قابلیت مقایسه شرکت ها (در کل بورس و در داخل صنعت) و افزایش کیفیت گزارشگری مالی منجر می شود.

هدف : هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر میانجی گری چسبندگی هزینه ها بر رابطه دارایی های نامشهود و عملکرد مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. روش : تعداد 184 شرکت در بازه زمانی سال های 1386 تا 1395، ازطریق معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی تجزیه و تحلیل شد. مدل و فرضیه های پژوهش ابتدا، به تفکیک سال و یک بار به گونه ای کلی به تفکیک صنایع، اجرا و بررسی شد. درنهایت، برای بررسی معناداربودن تأثیر متغیر میانجی، از آزمون سوبل و برای تعیین شدت تأثیر آن، از آماره VAF استفاده شد. نتایج : یافته های پژوهش در تحلیل سال به سال مؤید آن است که دارایی های نامشهود، فقط در سال 1389 تأثیر مثبتی بر عملکرد مالی شرکت ها دارد؛ اما در تحلیل کلی به تفکیک صنایع، این رابطه در همه صنایع، به استثنای صنایع دارویی، شیمیایی و پلاستیکی، معنادار است و صنعت خودرو، قطعات و ماشین آلات، نسبت به صنایع دیگر، دارای بیشترین تأثیر است؛ همچنین چسبندگی هزینه ها در جایگاه متغیر میانجی، روی رابطه دارایی های نامشهود و عملکرد مالی شرکت ها در هیچ کدام از سال های بررسی شده معنادار نیست؛ اما یافته های پژوهش طی کل دوره به تفکیک صنایع نشان داد تأثیر میانجی چسبندگی هزینه ها، بااهمیت و معنادار است و 83/59 درصد از اثر کل دارایی های نامشهود بر عملکرد مالی شرکت ها، به طور غیر مستقیم و توسط متغیر چسبندگی هزینه ها تبیین می شود؛ اما تأثیر دارایی های نامشهود روی چسبندگی هزینه های شرکت ها در همه صنایع، به استثنای صنایع دارویی، شیمیایی و پلاستیکی و صنایع مصالح ساختمانی، معنادار است. درنهایت، تأثیر چسبندگی هزینه ها روی عملکرد مالی شرکت های همه صنایع، به استثنای صنایع کانی ، معنادار است.

هدف : هدف پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر ریسک مالی شرکت ها با در نظر گرفتن تأثیر نوسان های این عوامل و گزینش متغیرهای منتخب است. روش : در این پژوهش از اطلاعات 145 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1389 تا 1398 استفاده شده است؛ همچنین برای تحلیل یافته ها از رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری و از 31 متغیر شامل نسبت های مالی، عوامل اندازه، رشد شرکت و استراتژی های رقابتی با هم و به طور هم زمان بهره گرفته شده است. نتایج : نتایج نشان داد 6/58 درصد از ریسک مالی را نوسان های متغیرهای پژوهش توضیح داده اند؛ همچنین با استفاده از مقادیر بارهای عاملی و آزمون ضرایب بتا مشخص شد که نسبت های مالی تعهدی مانند حاشیه سود خالص، حاشیه سود عملیاتی، دوره گردش دارایی، نسبت سود انباشته به دارایی، نسبت جاری، نسبت نقدی و نسبت هزینه بهره به فروش خالص و نسبت های مالی نقدی مانند نسبت جریان نقد عملیاتی به مجموع دارایی و نسبت جریان نقد عملیاتی به بدهی های بلندمدت اهمیت خاصی دارند؛ علاوه بر این نتایج آزمون تی نشان داد تأثیر نسبت های مالی، عوامل اندازه، رشد شرکت و استراتژی های رقابتی بر ریسک مالی معنی دار است.

هدف : تغییر نیاز های اطلاعاتی استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری موجب تغییر شکل و محتوای اطلاعاتی گزارش های حسابداری شده است. انتشار اطلاعات غیر مالی در کنار اطلاعات مالی و حرکت به سوی گزارشگری یکپارچه از نشانه های پذیرش این موضوع از سوی تدوین کنندگان استانداردهای حسابداری و مدیران واحدهای اقتصادی است؛ با این حال تغییرات در سیستم گزارشگری حسابداری بدون توجه به اثرات آن، عملی پرمخاطره است؛ از این رو هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر انتشار اطلاعات غیر مالی و استفاده از سیستم گزارشگری یکپارچه بر تصمیم گیری سرمایه گذاران است. روش : این پژوهش از نوع توصیفی است و از منظر نتیجه، پژوهشی کاربردی به شمار می رود. داده های لازم ازطریق پرسشنامه با طراحی سه سناریو برای سه گروه مشابه جمع آوری شد. برای گروه اول، دوم و سوم به ترتیب 161، 137 و 124 پرسشنامه تکمیل و دریافت شد. در سناریوی اول فقط اطلاعات مالی، در سناریوی دوم، اطلاعات مالی و غیر مالی به صورت توامان و در سناریوی سوم اطلاعات سیستم گزارشگری یکپارچه ارائه شد. برای آزمون فرضیه های پژوهش نیز آزمون ویلکاکسون و من - وینتی استفاده شد. نتایج : تصمیم گیری مبتنی بر اطلاعات مالی، موجب اتخاذ تصمیمی برای حداکثرکردن منافع سهامداران شده است؛ اما اگر اطلاعات غیر مالی نیز ارائه شود، سرمایه گذاران به اتخاذ تصمیمات پایداری تمایل پیدا می کنند. درنهایت، انتشار اطلاعات مالی و غیر مالی به صورت سنتی نیز تفاوتی با انتشار اطلاعات در گزارشگری یکپارچه ندارد. انتشار اطلاعات غیر مالی برای سرمایه گذاران اهمیت چشمگیری دارد و ممکن است تصمیمات سرمایه گذاران را تغییر دهد؛ با این حال تفاوتی در چگونگی انتشار این اطلاعات وجود ندارد.

هدف : این پژوهش عوامل مؤثر بر ارزش نگهداشت وجه نقد را در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در شرایط عدم اطمینان بررسی می کند. هدف این پژوهش ارزیابی این موضوع است که آیا در شرایط عدم اطمینان نگهداری وجه نقد ارزشمند است و مواجهه شرکت با مشکلات مالی و هزینه های نمایندگی و افزایش نرخ رشد چه تأثیری بر روابط این متغیرها می گذارد. نتایج این پژوهش، اطلاعاتی درخصوص سیاست وجه نقد نگهداری شده در ایجاد ارزش، در اختیار سرمایه گذاران قرار می دهد. روش پژوهش : در این پژوهش، تعداد 168 شرکت فعال در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1390 تا 1397 به منظور آزمون فرضیات انتخاب شد. یافته های پژوهش : نتایج آزمون فرضیات نشان می دهد بین عدم اطمینان و ارزش نگهداری وجه نقد توسط شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ارتباط همسو و معناداری وجود دارد؛ به ویژه در شرایط عدم اطمینان در صورت وجود مشکلات نمایندگی و محدودیت در تأمین مالی رابطه این دومتغیره تقویت می شود؛ یعنی ذی نفعان به ازای هر یک ریالی که شرکت وجه نقد نگهداری می کند، بیش از یک ریال برای آن ارزش قائل هستند؛ اما فرصت های سرمایه گذاری تأثیری بر این رابطه ندارد.