رویکردی نو در علوم تربیتی

رویکردی نو در علوم تربیتی

رویکردی نو در علوم تربیتی سال سوم پاییز 1400 شماره 3

مقالات

۱.

بررسی گرایشات سلامت معنوی بر بهزیستی روانشناختی دانشجویان

کلید واژه ها: بهزیستی روانشناختی گرایشات سلامت معنوی دانشجویان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 215 تعداد دانلود : 655
پژوهش حاضر به بررسی گرایشات سلامت معنوی بر بهزیستی روانشناختی دانشجویان دانشگاه آزاد واحد تهران شمال در سال 1399 پرداخته است. این مطالعه توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری شامل 200 نفراز دانشجویان دانشگاه آزاد واحد تهران شمال، دانشکده روانشناسی که واجد شرایط شرکت در پژوهش بودند، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه های بهزیستی روانشناختی (کی یز و ماگیارمو، 2003)، گرایشات سلامت معنوی (آلیسون و پولتزین، 1982) پاسخ دادند. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون انجام شد . نتایج حاصل از این تحلیل نشان داد که بین متغیرهای گرایشات سلامت معنوی و بهزیستی روانشناختی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (05/0 p <). معنویت و دینداری می توانند به عنوان راهبردهای مثبت برای افزایش معنا در زندگی، امید و تعاملات اجتماعی در افراد و همچنین برای مقابله با بیماری های روانشناختی از قبیل افسردگی، احساس تنهایی مفید باشد. همچنین نتایج نشان داد که در حدود 5 درصد از بهزیستی روانشناختی بر اساس معنویت دانشجویان پیش بینی می شود.
۲.

رابطه برنامه درسی پنهان با خودانضباطی دانش آموزان

نویسنده:

کلید واژه ها: دانش آموزان برنامه درسی پنهان خودانضباطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 402 تعداد دانلود : 578
هدف از این پژوهش بررسی رابطه ی ابعاد برنامه درسی پنهان با خود انضباطی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه ی دوم شهرستان اسلام آبادغرب بود. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ شیوه اجرا توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق دانش آموزان دخترمتوسطه دوم شهرستان اسلام آباد غرب بود که با استفاده از جدول مورگان و به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای تعداد 200 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. جهت سنجش متغیرها از پرسشنامه برنامه درسی پنهان فتحی واجارگاه (1385) و پرسشنامه خود انضباطی زند کریمی(1390) استفاده گردید. تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش با استفاده از تحلیل واریانس و رگرسیون با نرم افزار 20SPSS در سطح معنی داری (05/0>p) انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد4% واریانس مربوط به خودانضباطی توسط مولفه های برنامه درسی پنهان(جو اجتماعی مدرسه، ساختار سازمانی مدرسه و تعامل بین معلم و دانش آموز) تبیین می شود (036/0 = R2) و مؤلفه تعامل بین معلم و دانش آموز متغیر برنامه درسی پنهان می تواند واریانس متغیر خودانضباطی را به صورت معنی دار(238/0- = β) تبیین کنند.
۳.

بررسی ساختار برنامه درسی دوره ابتدایی با تاکید بر رویکرد کاهش تمرکز

کلید واژه ها: کاهش تمرکز برنامه درسی ساختار دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 545 تعداد دانلود : 62
هدف از این پژوهش حاضر شناسایی ویژگی ها و خصوصیات رویکرد کاهش تمرکز به عنوان الگوی نظری سند برنامه درسی ملی در دوره ابتدایی است. رویکرد تحقیق از نوع کیفی و روش تحلیل محتوا تفسیری می باشد. جامعه آماری شامل آموزگاران دوره ابتدایی شهرستان های چایپاره و خوی در سال تحصیلی99-98 بوده است که 16 نفر از آنها به صورت هدفمند و از نوع نمونه گیری مطلوب انتخاب و دیدگاه ها و نظرات شان از طریق مصاحبه مورد مطالعه قرار گرفت. جهت اطمینان و اعتبار بخشی به دقت وصحت داده ها از تکنیک کنترل اعضا و تکنیک مرور همتا استفاده شد. نتایج این تحقیق شامل 24 مضمون فرعی و 59 مفهوم است که در آن عناصر برنامه درسی دارای ویژگی هایی مانند طراحی موقعیتی، توازن متقابل، موقعیت اصیل، بومی گرایی، اکتشافی بودن و کارکرد اجتماعی است. به عبارتی رویکرد کاهش تمرکز در برنامه درسی دوره ابتدایی با ماهیتی قابلیت مدار از نوع اجتماعی تعریف می شودکه نشان دهنده ی فرهنگ جامعه محلی است.
۴.

اولویت بندی مولفه های بعد روان شناختی توانمندسازی دبیران در مدارس متوسطه پسرانه دولتی شهر تهران در سال تحصیلی 99_1398

کلید واژه ها: توانمندسازی روان شناختی شایستگی موثر بودن خودمختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 663 تعداد دانلود : 572
مقدمه: توانمند سازی یکی از ابزارهای بسیار ضروری برای مدیریت هر سازمانی است که می تواند درجهت هدایت و تامین منابع انسانی به منظور افزایش بهره وری و اثربخش بودن مورد استفاده قرار گیرد که ضرورت این مهم در ساختار آموزش و پرورش بیشتر احساس می شود. چرا که آموزش و پرورش نهادی فراگیر، همه گیر، پویا و اثرگذار بر کلیه رفتارها و هنجارهای آشکار و نهان همه جانبه ی اخلاقی، سیاسی، اقتصادی، دینی، حقوقی، اجتماعی و فرهنگی آحاد مردم جامعه است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی و اولویت بندی مولفه های بعد روان شناختی توانمندسازی دبیران در مدارس متوسطه پسرانه دولتی شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 انجام شد. روش: در این مقاله با یک رویکرد کاربردی به توضیح ، تبیین و رتبه بندی مولفه های بعد روانشناختی توانمندسازی دبیران پرداخته شد. یک سوال اصلی و پنج فرضیه فرعی مطرح گردید. روش پژوهش توصیفی است. نتیجه گیری: 1- در تمام مولفه های بعد روان شناختی توانمندسازی دبیران میانگین نمونه آماری از میانگین واقعی بیشتر می باشد که وضعیت مناسب را نشان داد . 2- اولویت بندی مولفه های بعد روان شناختی توانمندسازی دبیران به ترتیب احساس شایستگی با 14/3، احساس موثر بودن با 08/3، احساس خودمختاری با 94/2، احساس اعتماد با 93/2 و احساس معنادار بودن با 92/2 است. 3- 25درصد واریانس متغیر توسط مولفه احساس اعتماد، 21درصد احساس خودمختار بودن، 19 درصد احساس موثر بودن، 11 درصد احساس معنادار بودن و کمترین درصد مربوط به احساس شایسته بودن با 9 درصد تبیین شد.
۵.

اهمیت و نقش برنامه ریزی استراتژیک در به کارگیری یادگیری الکترونیکی در آموزش عالی

کلید واژه ها: برنامه ریزی درسی یادگیری الکترونیکی برنامه ریزی استراتژیک آموزش عالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 896 تعداد دانلود : 44
هدف اصلی مطالعه حاضر اهمیت و نقش برنامه ریزی استراتژیک در به کارگیری یادگیری الکترونیکی در آموزش عالی می باشد. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه اساتید دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 99-98 می باشد که شامل 651 استاد در کلیه دانشکده ها می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، تعداد 41 نفر به عنوان نمونه در دسترس قرار گرفت. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش شامل پرسشنامه استاندارد برنامه ریزی استراتژیک برایسون(1999) و نگرش استادان به آموزش الکترونیکی تقوی(1386) می باشد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی در نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که از بین مولفه های برنامه ریزی استراتژیک تنها تاثیر تعیین موضوعات استراتژیک بر به کارگیری آموزش الکترونیک معنادار می باشد، تاثیر برنامه ریزی استراتژیک بر به کارگیری آموزش الکترونیک مستقیم و معنادار می باشد و در نهایت رابطه برنامه ریزی استراتژیک با آموزش الکترونیک و تمامی مولفه های آن به جزء دو مولفه احساس مفید بودن و آموزش های چندرسانه ای مثبت و معنادار می باشد.
۶.

بررسی تأثیر ابعاد هوش معنوی بر فرسودگی شغلی معلمان متوسطه شهرستان بهبهان

نویسنده:

کلید واژه ها: فرسودگی شغلی هوش معنوی معلمان آموزش و پرورش ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 253 تعداد دانلود : 811
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر ابعاد هوش معنوی بر فرسودگی شغلی معلمان صورت گرفته است.روش پژوهش توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش همه ی معلمان دبیرستان های (450=N) شهرستان بهبهان(ایران) بود. حجم نمونه پژوهش (208=n) از طریق جدول مورگان مشخص و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای از جامعه آماری مورد پژوهش انتخاب شد. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه فرسودگی مسلاچ(2002)، پرسشنامه هوش معنوی سهرابی و ناصری (1388) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل از رگرسیون خطی ساده و چند متغیره استفاده شد. تحلیل داده ها نشان داد که میزان همبستگی بین متغیّر هوش معنوی و فرسودگی شغلی منفی و معنادار می باشد (-0/430). و 18 درصد از تغییرات متغیّر فرسودگی شغلی توسط متغیّر هوش معنوی پوشش داده می شود. همچنین تحلیل داده ها نشان داد که از چهار بعد هوش معنوی،بعد خودآگاهی متعالی با (05/0 , p < 285/0- = β)، بیشترین توان پیش بینی فرسودگی شغلی، پس از آن بعد شکیبایی با(05/0 , p < 186/0- = β)، در رده دوم توان پیش بینی کنندگی قرار دارد و دو بعد بخشش با (05/0 , p > 088/0- = β)، تجارب معنوی با (05/0 , p > 057/0- = β) توان پیش بینی کنندگی فرسودگی شغلی را نداشتند.نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که با افزایش هوش معنوی معلمان، فرسودگی شغلی آنها کاهش می یابد، بنابراین مسئولان آموزش و پرورش جهت کاهش فرسودگی شغلی معلمان لازم است به تقویت هوش معنوی آنها بپردازند.
۷.

تدوین مدل بهزیستی روانشناختی بر اساس سرمایه روانشناختی

کلید واژه ها: بهزیستی روانشناختی مدلیابی معادلات ساختاری سرمایه روانشناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 912 تعداد دانلود : 375
زمینه: ارتقاء بهزیستی روانشناختی یکی از وظایف مهم مسئولین نظام آموزشی و تربیتی است و یکی از مفاهیم تاثیرگذار در این زمینه سرمایه روانشناختی است. هدف :هدف پژوهش حاضر تدوین مدل بهزیستی روانشناختی بر اساس سرمایه روانشناختی بود. روش: پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی و روش مدلیابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری کلیه کارکنان آموزش و پرورش شهر تهران در سال تحصیلی1398-1397بود . نمونه پژوهش610 نفر بودند که با روش تحلیل رگرسیون چند متغیری در مدلیابی معادلات ساختاری انتخاب شدند. ابزار: ابزارهای پژوهش حاضر عبارتند از: پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف و کیز(1995)، مقیاس سرمایه روانشناختی لوتانز و آولیو(2007) . برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش مدل یابی معادلات ساختاری و نرم افزار Amos استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد شاخصهای برازش مدل پژوهش موردقبول بودند و مدل پیشنهادی تحقیق از برازش مطلوبی برخوردار است. نتیجه گیری: یافته ها نشان داد سرمایه روانشناختی، توانایی پیش بینی بهزیستی روانشناختی را داشت. بنابراین می توان با برنامه ریزی های صحیح در راستای تقویت سرمایه روانشناختی، سطح بهزیستی روانشناختی افراد را ارتقا داد.
۸.

بررسی رابطه امید به زندگی با هراس و ترس از ویروس کرونا در بین افراد شاغل

کلید واژه ها: امید به زندگی ویروس کرونا هراس ترس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 619 تعداد دانلود : 609
هدف این پژوهش بررسی ارتباط بین امید به زندگی با هراس و ترس از ویروس کرونا در بین افراد شاغل بود. جامعه آماری شامل افراد شاغل و در حال تحصیل در دانشگاه آزاد اسلامی واحد الکترونیکی در سال 1399 و نمونه آماری شامل 270 نفر فرد شاغل بوده که به شیوه در دسترس انتخاب شدند. یافته های پژوهش نشان داد امید به زندگی با هراس و ترس از ابتلا به ویروس کرونا رابطه معنادار اما معکوس داشته به این معنا که با افزایش ترس و هراس از ابتلا به کووید-19؛ امید به زندگی کاهش می یابد. به طور کلی، مطابق یافته های پژوهش حاضر بیماری همه گیر کووید-19 می تواند به طور جدی بر امید به زندگی تأثیر بگذارد. ادامه نظارت بر روند امید به زندگی در ایران و در سراسر جهان شواهد ارزشمندی در مورد تأثیر کل بیماری همه گیر بر مرگ و میر ارائه می دهد. علاوه بر این با توجه به اینکه داده ها تنها در پیک سوم جمع آوری شده و برای پژوهشگران امکان جمع آوری نمونه در پیک های اول و دوم وجود نداشته است لذا امکان مقایسه سطوح امید به زندگی در طی سه پیک میسر نبوده است از این رو پیشنهاد می شود در پژوهش های آتی این مقایسه انجام پذیرد. بنابراین این برآوردها را می توان محافظه کارانه در نظر گرفت.
۹.

بررسی رابطه کیفیّت زندگی کاری با استرس شغلی معلمان ابتدایی شهرستان بهمئی

کلید واژه ها: کیفیت زندگی کاری استرس شغلی معلمان ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 924 تعداد دانلود : 195
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسى رابطه کیفیّت زندگى کارى با استرس شغلی معلمان ابتدایی شهرستان بهمئی صورت گرفته است. روش: روش پژوهش توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش همه ی معلمان ابتدایی (350=N) شهرستان بهمئی بودند. حجم نمونه پژوهش 200 نفر معلم (مرد و زن) بر اساس فرمول همبستگی بین دو متغیر کمّی، به صورت تصادفی منظم انتخاب گردید. روش جمع آورى اطلاعات پرسشنامه سه قسمتى شامل: ویژگى هاى دموگرافیک، پرسشنامه کیفیّت زندگى کارى بر اساس مدل والتون و پرسشنامه استاندارد استرس شغلى اسیپو بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چند متغیره، تحلیل واریانس یک راهه، آزمون شفه و آزمون t مستقل استفاده شده است. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که بین کیفیّت زندگی کاری و استرس شغلی معلمان ابتدایی رابطه معکوس و معناداری 0.352 r= - وجود دارد. از میان مؤلفه های کیفیّت زندگی کاری به ترتیب متغیرهای پرداخت منصفانه، تناسب اجتماعی، فضای کلی زندگی و توسعه قابلیّت های فردی بیشترین تأثیر را بر استرس شغلی دارند. نتیجه گیری: با توجه به وجود رابطه میان کیفیّت زندگی کاری و استرس شغلی معلمان ابتدایی، انجام پژوهش های مشابه در سایر جوامع و استان ها، انجام پژوهش هایی در ارتباط با سایر عوامل تأثیرگذار بر استرس شغلی و ارائه مدلی کلی تر از استرس شغلی و همچنین انجام تحقیقات مشابه در کادر ستادی آموزش و پرورش و مقایسه نتایج توصیه میگردند.
۱۰.

تببین و بررسی نوع و میزان و چگونگی معنویات و باورهای معنوی در تربیت کودکان و نوجوانان

نویسنده:

کلید واژه ها: معنویات باورهای معنوی تربیت کودکان و نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 256 تعداد دانلود : 400
تربیت صحیح و ثمربخش تاحدود زیادی درگرو این است که پدران و مادران از ابتدای کودکی وحتی قبل از تولد کودک، به این مهم توجه داشته ونهایت تلاش خود رادر جهت تربیت فرزندی صالح به کارگیرند. زیرا بهترین زمان برای تربیت، دوران کودکی است. تحقیق حاضر با هدف تببین و بررسی نوع و میزان و چگونگی معنویات و باورهای معنوی در تربیت کودکان و نوجوانان به روش همبستگی صورت گرفته است. جامعه آماری تعداد 50 نفر از دانش آموزان 7 تا 15 ساله تهرانبود. نمونه گیری به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود که پایایی آنها از طریق ضریب آلفای کرونباخ 81/0 بدست آمد.داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و به کارگیری آزمون همبستگی پیرسون گام به گام، تجزیه و تحلیل شدند.نتایج آزمون همبستگی پیرسون حاکی از آن که رابطه بین باوری های دینی و تربیت شامل مولفه های شخصیت پذیریTاجتماعی پذیری،رفتارهای مذهبی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.بنابراین خانواده باید تلاش کند که آموخته های مذهبی کودکان با تجارب و احساسات خوشایندی شکل بگیرد.ابراز احساس خرسندی و روحیه رضایتمندی،گرایش به این احساسات مذهبی را برای کودکان گوارا میسازد.مشاهده رفتار اطرافیان (به خصوص والدین) انگیزه ای قوی و غنی برای یادگیری و آموزش دانش آموزان است. وقتی که کودک نسبت به رفتار و نحوه حرکات و حرف زدن والدین و اطرافیان کنجکاو می شود باید توجه داشت که کنجکاوی بی هدف و بی نتیجه نیست بلکه متضمن الگوگیری و مشارکت فعالانه او به صورت تجربه ای جدید در فرازهای حساس زندگی است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۵