قاجار

ظلم و تعدی حاکمان محلی استرآباد - که به طور موروثی مقام خود را به دست آورده بودند - باعث نارضایتی ساکنان این ایالت و سوق داده شدن ایشان به سوی مشروطه شد. مشروطیت، شیوه ای مناسب برای مبارزه با حاکمان ستمگر بود که ابتدا در رامیان فندرسک و کتول شکل گرفت و به صورت مقابله مستقیم با عناصر استبداد در استرآباد جلوه کرد. از سوئی، روسها در آشوراده حضور پیدا کردند و فعالیتهای تجاری و اقتصادی ایالت استرآباد را به انحصار خود درآوردند و به حقوق ساکنان دست یازیدند. این ماجرا همراه با نالایقی حاکمان و دولت وقت، عاملی شد تا با شروع مشروطیت، تجار، علما و سرکرده های محلی، برای اداره امور ایالت استرآباد، دست به تشکیل انجمن ولایتی بزنند. ترکمنهای مقیم استرآباد نیز به دلیل سوء سیاست دولت مرکزی و قدرت طلبی روسها، اوضاع نابسامانی داشتند. آنها نیز با حمایت از اعتراضات مردمی علیه به توپ بسته شدن مجلس و ماجرای فتح تهران، توانستند با پر رنگ کردن نقش خود در مشروطیت و فرستادن نماینده به مجلس، به سوی آرامش گام بردارند.

۲۵۴۸.

مردمان بزرگ: سید جمال الدین افغانی

ناقد: صفات الله اسدآبادی

منبع: ایرانشهر سال دوم مهر ۱۳۰۲ شماره ۱

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۱۵ تعداد دانلود : ۴۱۱

۲۵۴۹.

دوره هفتم مجلس شورای ملی

ناقد: عظیم عسکری رانکوهی

منبع: وحید فروردین ۱۳۵۰ شماره ۸۸

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار سیاسی

تعداد بازدید : ۹۱۵ تعداد دانلود : ۵۰۶

۲۵۵۰.

انگیزه های سیاسی و انگاره های ملی در مشروطیت (مطالعهٔ موردی تغییر نام مجلس)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد مهدی مرادی خلج

منبع: جستارهای تاریخی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۸۹ شماره ۲

کلید واژه ها: مجلس شورای اسلامی مجلس مجلس شورای ملی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار مشروطه

تعداد بازدید : ۹۱۵ تعداد دانلود : ۶۶۴

تشکیل مجلس و پذیرش نوعی نظام پارلمانی از سوی مظفر الدین شاه از جمله نتیجه های انقلاب مشروطیت ایران بود. این مجلس که در نخستین فرمان صادر شده در تشکیل آن (14 جمادی الثانی 1324) نام ویژه ای نداشت در فرمان بعدی (16 جمادی الثانی) عنوان مجلس شورای اسلامی یافت و در آخرین فرمان که به فاصلهٔ چهار روز از نخستین آنها صادر شد نام مجلس شورای ملی گرفت. انگیزه های سیاسی ناشی از بدبینی مشروطه خواهان به دولتمردان از یک سو و ترس از تنگ نظران به سبب مصادره به مطلوب نام مجلس که به نادیده گرفتن حقوق ملت و آزادی آنها می انجامید از سوی دیگر، نشان از علت تبدیل فرمان ها و نام گذاری های مختلف آن دارد. مقاله در صدد بیان دلیل تغییر نام مجلس در سه فرمان یادشده و انگیره های سیاسی مؤثر در این تغییر است.

۲۵۵۱.