انسان در قرآن

نمایش ۸۱ تا ۱۰۰ مورد از کل ۴۴۰ مورد.

۸۱.

تحول وجودی انسان در قرآن و عهد جدید(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اسماعیل علیخانی

منبع: ادیان و عرفان سال چهل و هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱

کلید واژه ها: تقدس تقرب تشبه به مسیح اتحاد با خدا تحول وجودی حیات جدید فرزند خدا

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۹۰ تعداد دانلود : ۵۲۲

از موضوعات مهم در ادیان توحیدی، سعادت و کمال انسان است. این سعادت در اسلام و مسیحیت، تحول کمالی انسان به سوی خدای متعال و نزدیک شدن به اوست. حقیقت این تحول از منظر قرآن کریم و عهد جدید، تحولی وجودی و حقیقی و البته تشکیکی و به بیان این دو متن مقدس «حیات و تولد جدید»، «هجرت به جانب خداوند» و «نورانی شدن» است. اما به رغم این اشتراکات، با توجه به تفاوت بنیادین الهیات و انسان شناسی اسلام و مسیحیتِ مبتنی بر نوشته های پولس، این موضوع در این دو سنت نقاط افتراق نیز، دارد. در اسلام، همة بحث پیرامون نزدیک شدن به خدای متعال است، اما در مسیحیت، مقصود از نزدیک شدن، همانندی با مسیح، یکی شدن با خدا، حضور در خانواده الهی و فرزند خدا شدن است. در اسلام، قرب بیشتر مبتنی بر ایمان و عمل صالح است، اما در مسیحیت، قرب، همچون ایمان، اعطایی است.

۸۲.

گستره وظایف زن در خانواده

نویسنده: اعظم نوری

منبع: بینات سال بیست و یکم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۸۴)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۶۱ تعداد دانلود : ۵۴۹

۸۳.

ناامیدی و پیامدهای آن در قرآن و حدیث

نویسنده: سارا ساکی سهراب مروتی

منبع: بینات سال بیست و یکم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۸۴)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۰۲۶ تعداد دانلود : ۱۰۶۷

۸۴.

زشتی گرایی نفس در حیات انسان از منظر قرآن و مکتب تحلیل روانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی بنائیان اصفهانی محمدجواد نجفی حمیدطاهر نشاط دوست

منبع: الهیات تطبیقی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۲

کلید واژه ها: قرآن شیطان خود نفس اماره زشتی گرائی مکتب تحلیل روانی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۵۲ تعداد دانلود : ۳۳۹۷

انسان در طول حیات دنیوی خویش از سویی به نیکی و زیبایی و از سوی دیگر به زشتی ها می گراید. از این رو، خداوند در قرآن خطرات و خطورات پلید نفسانی را به انسان یادآور شده است و نفس امّاره را به مثابه خاستگاه زشتی گرایی روان، فریبنده توصیف و شناخت مهالک نفسانی را مقدمه وصول به حیات طیبه قرآنی معرفی کرده است. یکی از وظایف دانش روان شناسی کشف و تبیین خاستگاه زشتی گرایی نفس و عوامل مؤثر بر انحراف حیات بشری است. از میان مکاتبی که در روان شناسی با نگاهی ژرف به این مسأله پرداخته، باید به مکتب تحلیل روانی اشاره نمود. از میان روان شناسان این مکتب، دیدگاه های زیگموند فروید (مؤسس مکتب) و کارل گوستاو یونگ نیازمند بررسی تطبیقی با دیدگاه قرآنی، اسلامی است. این نوشتار نخست به تبیین مفهوم نفس و ویژگی های آن پرداخته، سپس فرایند تأثیرگذاری نفس امّاره را بیان نموده است. همچنین خاستگاه زشتی گرایی نفس از منظر فروید و تأثیر نیروهای شیطانی از منظر یونگ را توصیف کرده و به بررسی تطبیقی این دیدگاه ها با نگرش قرآنی پرداخته است. خاستگاه زشتی گرایی نفس در لسان قرآن، نفس امّاره و در نظریه فروید نهاد خوانده شده است. از منظر قرآن، نفس امّاره متأثر از گرایش های منفی درونی (هوای نفس) و محرک نامرئی بیرونی (شیطان) آدمی را به ارتکاب زشتی فرامی خواند. از این رو، قرآن شیطان را به عنوان دشمن و موجب سقوط انسان معرفی نموده و حاوی برنامه عملی مبارزه با شیطان است. روان شناسی تحلیلی یونگ نیز بر نقش تأثیرات شیطانی در زشتی گرایی انسان تأکید نموده و راه رهایی و تعالی انسان را مبارزه با شیطان می داند.

۸۵.

تفسیر آیات انسان شناسی و نقش آن در شناخت درمانی افسردگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدجواد نجفی محمدکاظم رحمان ستایش فاطمه موسوی

منبع: مطالعات تفسیری سال چهارم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۶

کلید واژه ها: افسردگی شناخت درمانی انسان شناسی آیات انسان شناسی آموزه های شناختی قرآن

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۴۵ تعداد دانلود : ۸۸۷

در این پژوهش به تفسیر و تحلیل آیات انسان شناسی قرآن برای استنباط آموزه هایی پرداخته شده که می تواند جایگزین مناسبی برای انحراف های شناختی افسرده ساز شود. این آموزه ها فرد را به جایگاه واقعی و ارزشمند خود در جهان آفرینش آگاه نموده تا به افکار منفی ناشی از خودکم بینی دچار نگردد. همچنین با معرفی ویژگی های نوعی و فردی انسان، به او شناخت دامنه تاثیر اختیارات خود در رخدادها را می آموزد تا بر اساس آن از پنداره های شخصی سازی رخدادها بپرهیزد. افزون بر این آگاهی و باور به این آموزه ها، انتظارات فرد را با توانمندی های خود و دیگران هماهنگ ساخته، او را از انگاره بایدها و نبایدها می رهاند. رویکرد شناخت درمانی افسردگی در تفسیر آیات انسان شناسی، رهاورد ویژه این پژوهش در حوزه تفسیر و قرآن محور بودن آموزه ها در درمان این اختلال شخصیتی، رهیافتی نو در حوزه علم روان شناسی بالینی و مشاوره است.

۸۶.

«امکانِ ازخودبیگانگی» از منظر قرآن و اندیشمندان مسلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید عابدین بزرگی

منبع: معرفت سال بیست و دوم مرداد ۱۳۹۲ شماره ۱۸۸ «ویژه فلسفه»

کلید واژه ها: نفس مراتب نفس خود ازخودبیگانگی حلول خسران فراموشی خدا

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن انسان و جامعه در قرآن انسان در قرآن

تعداد بازدید : ۱۱۱۵ تعداد دانلود : ۵۴۴

اندیشمندان مسلمان که درباره انسان شناسی پژوهش نموده اند، بر این باورند که انسان ها حقیقت و واقعیتی دارند که با کلماتی مانند «من» و «خود» به آن اشاره می نمایند. «من» و «خود»، با اینکه ارزشمندترین شی ء، نزد آنان است، در بسیاری از اوقات مورد غفلت و فراموشی واقع شده، درنتیجه، انسان ها از خود بیگانه می شوند. تحقیق حاضر با مدنظر قرار دادن آیات قرآن کریم و بررسی دیدگاه اندیشمندان مسلمان، درصدد تبیینِ «امکانِ ازخودبیگانگی» بوده، به این نتیجه رهنمون گردیده است که حقیقت و واقعیت انسان، نفس اوست که ذومراتب می باشد. رشد و تعالی این حقیقت، وابسته به ارتباط داشتن با خدا و توجه به مرتبه عالی آن است؛ به گونه ای که اگر انسان، خدا و یا مرتبه عالی آن را فراموش نماید و با آنها بیگانه شود، از خود بیگانه خواهد بود. از این جهت بسیاری از انسان ها نسبت به خدا و مرتبه عالی نفس بی توجه هستند، نه تنها «امکانِ ازخودبیگانگی»، بلکه وقوع آن نیز ثابت می شود.

۸۷.

بررسی مفهومی و مصداقی اوتوالعلم در آیه 49 سوره عنکبوت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدمهدی مسعودی

منبع: آموزه های قرآنی پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۸

کلید واژه ها: جری و تطبیق اوتوالعلم بررسی مفهومی و مصداقی الذین اوتوالعلم آیه 49 عنکبوت

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۹۷۰ تعداد دانلود : ۸۰۷

فضیلت علم و دانش از منظر اسلام پوشیده نیست؛ به گونه ای که قرآن کریم هدف از بعثت پیامبر گرامی اسلام(ص) را تعلیم کتاب و حکمت معرفی نموده است. در این راستا قرآن کریم از کسانی یاد نموده است که خداوند آنان را به زینت دانش آراسته و از آنها با عنوان اوتوالعلم تعبیر نموده است. در اینکه مصداق اوتوالعلم یا همان صاحبان دانش و معرفت چه کسانی هستند؛ مفسران اقوالی مختلف دارند. صرف نظر از اختلافی که در تفسیر برخی آیات از سوی مفسران دیده شده اقوال در حصر و یا تعمیم مصادیق اوتوالعلم نیز متفاوت است. در این تحقیق ضمن بررسی مفهومی اوتوالعلم در آیه 49 سوره عنکبوت، مصادیق اوتوالعلم و مقوله جری و تطبیق مورد بررسی قرار گرفته و با استناد تحلیلی به روایات، قول به حصر تثیبت شده است.

۸۸.

بازخوانی مفاهیم «زوج» و «زوجیت» در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: پروین بهارزاده

منبع: تحقیقات علوم قرآن و حدیث سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۰)

کلید واژه ها: همسر آدم زوج نفس واحده إمرأه همراه خلقت نخست

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۵۴۱۴ تعداد دانلود : ۱۳۷۲

«زوج» و «زوجیت» از مفاهیم مهم قرآنی اند که فهم دقیق و صحیح آن ها در جهان بینی و نوع نگرش انسان به هستی و درک جایگاه خویش در طرح هوشمندانه خلقت بسیار مؤثر است.شناخت عوامل تأثیرگذار در نظام آفرینش، درک فلسفه ازدواج، داشتن دیدگاهی جنسیتی یا غیرجنسیتی درباره آغاز خلقت (آدم و زوجش) و سنجش میزان ضرورت وجود عنصر جنسیت در سرای واپسین (بهشتیان و دوزخیان) به چگونگی فهم این مفهوم بستگی تام دارد. واژه «زوج» به معنای جفت در مقابل طاق و تک، در وضع اولیه اش، به معنای قرین، همراه و همنشین است.در تعریف لغوی به دو موجودی که در کنار یکدیگر قرار گیرند و بر اساس برنامه ای معین، هدفی مخصوص داشته باشند، زوج گفته می شود.به این معنا«زوجیت» نوعی رابطه میان دو چیز است، به گونه ای که وجود یکی بدون دیگری موجب اختلال در کارکرد اصلی و مورد انتظار است.بررسی موارد کاربرد «زوج» در قرآن، حاکی از این است که این واژه تنها با وجود قرینه لفظی یا مقامی می تواند بر جنسیت مذکر یا مؤنث دلالت کند. این مقاله بر آن است که ضمن استقصای وجوه و مصداق های زوج از قرآن، روابط میان واژه های «زوج»، «إمرأه» و «بعل» را واکاود و سپس مشخصه های «زوجیت» را از منظر قرآن استخراج کند.در پایان، ضرورت وجود عنصر جنسیت در بهشت نخست و نیز در بهشت آخرت کاوش شده است.

۸۹.

بایسته های انسان شناختی دینی پیشرفت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدتقی سهرابی فر

منبع: قبسات سال هجدهم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۷۰

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۲۷ تعداد دانلود : ۵۷۳

۹۰.

نقش وراثت در سرنوشت انسان از منظر قرآن و حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

سایر: حمیدرضا بصیری نویسنده: مریم گوهری

منبع: سراج منیر سال چهارم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۳

کلید واژه ها: قرآن وراثت حدیث سرنوشت دانش ژنتیک

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۰۰۵ تعداد دانلود : ۸۶۰

یکی از عوامل غیرقابل انکار در سرنوشت انسان، قانون وراثت است. خصوصیّات روحی و اخلاقی همچون ویژگی های جسمانی از طریق عوامل وراثتی (ژن ها) از والدین به فرزندان منتقل می شود. برخی قایل به نقش انحصاری وراثت در تعیین سرنوشت انسانمی باشند، ولی از منظر برخی دیگر، قانون وراثت تنها به منزلة یک بستر است و به نحو اقتضا در اعمال فرد اثر دارد نه به نحو علّیّت تامّه. از این رو، تحت تأثیر عوامل محیطی به خصوص شیوه های تربیتی قابل تقویت یا تضعیف است، مضاف بر آنکه ارادة انسان نیز تأثیر بسزایی در سعید یا شقی شدن او دارد. در این تحقیق تلاش شده تا جایگاه وراثت در سرنوشت انسان از دیدگاه دانش ژنتیک، قرآن و روایات بررسی شود و این نتیجه حاصل شده که عامل وراثت حاکم بر سرنوشت انسان نیست و نقش انحصاری در تعیین آن ندارد و در نتیجه، افراد با هر نوع وراثتی قابل تربیت و مکلّف است و یکی از اهداف بعثت انبیاء نیز تقویت سرمایه های موروثی پسندیده و اصلاح زمینه های موروثی ناپسند می باشد.

۹۱.

گفتمان سوره مریم، زن در تعامل با عرف و عفاف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علیرضا محمدرضایی فاطمه اکبری زاده

منبع: فلسفه دین سال دهم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۶)

کلید واژه ها: قرآن عفاف عرف تحلیل گفتمان مریم (س)

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن انسان و جامعه در قرآن انسان در قرآن

تعداد بازدید : ۱۸۵۰ تعداد دانلود : ۷۲۴

گفتمان آیات قرآن کریم با چینش دقیق دال ها، تألیف بی نظیر عبارت ها و درنتیجه، عمق مدلول ها سبب شده مفسران گوناگون بنا به توان علمی و رویکرد عقیدتی خود، تفسیرهای گوناگونی از آیات ارائه دهند که البته فقط خوانش درستی (تفسیری) پذیرفتنی است که مطابق با روح هدایتگر قرآن صورت گیرد. این نوشتار در نظر دارد با روش توصیفی– تحلیلی، به تحلیل گفتمان آیات نخست (16-32) سوره مریم بپردازد که به شخصیت حضرت مریم (س) در تعامل با عرف و عفاف توجه دارد. این مقاله صورت های زبانی و سطوح گوناگون معانی، بافت موقعیتی و سیاق آیات را بررسی می کند و ضمن تأکید بر پیوند تنگاتنگ آیات از لحاظ ساختار متنی می کوشد با بهره از الگوهای تحلیل گفتمان، با استناد به خود آیات و گفتمان مطرح در آنها، به بازکاوی مفاهیم قرآنی بپردازد. این بررسی روشن می سازد سازواره های زبانی این دسته از آیات در عین انسجام ساختاری وموضوعی، براساس فراکارکرد اندیشگانی و بینافردی پایه ریزی شده اند.گفتمان مریم (س) جهت تحقق کنش ایمانی وی در تعامل با عرف و تأکید بر اهمیت حفظ عفاف شکل گرفته است. در گفتمان این بانوی نمونه، عفت و تعامل با عرف محور انسجام بخش عام و سازنده صورت های زبانی و جهت دهنده کنش های گفتاری آیات محسوب می شوند.

۹۲.

امکان فقری؛ جامع ترین معنا در آیة 15 از سورة فاطر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدجواد طالبی چاری

منبع: پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین) سال چهارم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۱۴

کلید واژه ها: امکان فقری قرآن کریم وجود رابطی فقر و غنا فقر إلی الله

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۳۲ تعداد دانلود : ۵۱۳

شناخت انسان و بررسی انواع ارتباط او با خداوند متعال، یکی از راه های اثبات وجود حق و ادراک مراتب توحید است. امیرالمؤمنین علی(ع) در مناجات معروف خود در مسجد کوفه، بیست و سه نوع رابطه را بیان فرموده است؛ از آن جمله «مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الْغَنِیُّ وَ أَنَا الْفَقِیرُ، وَ هَلْ یَرْحَمُ الْفَقِیرَ إِلَّا الْغَنِی» است. قرآن مجید نیز در دو آیه به این نوع ارتباط اشاره نموده است که کامل ترین صورت آن آیة شریفة «یَا أَیُّهَا النَّاسُ أَنتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمِیدُ» ( فاطر/15) است. این مقاله در صدد بررسی نقش رویکرد فلسفی فیلسوفان در تفسیر قرآن و تبیین مفادّ و محتوای آیه و بیان نظرات مفسّرین فریقین در ذیل آن می باشد. این آیة شریفه علاوه بر شناساندن حقیقت وجودی انسان و خداوند، در مقام بیان چگونگی استدلال بر وجود خدا می باشد. در این نوشتار، ضمن بیان دیدگاه هفتگانه مفسّرین که بهترین و جامع ترین معنا و مفهوم آیه را همان مفادّ برهان امکان فقری دانسته اند، به بیان تفاوت آن با امکان ماهوی و نتایج حاصله از آن پرداخته می شود.

۹۳.

ابعاد سه گانه ی نظریه امید اسنایدر وتطبیق آن با دیدگاه قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اعظم پرچم مریم فاتحی زاده زهرا محققیان

منبع: تحقیقات علوم قرآن و حدیث سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۹)

کلید واژه ها: قرآن روان شناسی انگیزه هدف نظریة امید

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۸۶۴ تعداد دانلود : ۷۲۱۳

در دنیای متمدن امروزی، آدمی به ظاهر مرفه به نظر می رسد؛ اما بیش از گذشته، افسرده، ناامید و تنهاست.روان شناسان مثبت نگر معتقدند امید می تواند از افراد در برابر روی دادهای استرس زای زندگی حمایت کند؛ از این روی، در یکی دو دهه اخیر، نقش امید در درمان انواع بیماری ها بررسی شده و در نتیجه این بررسی ها، اسنایدر نظریه ای را به نام نظریه امید بیان کرده است.از سوی دیگر، با توجه به تأثری جهان بینی هر فرد در بهبود و درمان انواع بیماری ها نمی توان از نقش دین در پیدایش امید غافل ماند. در پژوهش حاضر، با استفاده از روش تطبیقی، نخست، ابعاد امید(تفکر هدف، تفکر عامل و تفکر گذرگاه) را در نظریه اسنایدر بیان کرده و سپس آن ها را در مفاهیم قرآنی جستجو کرده ایم و از این طریق، میزان مطابقت و اشتراک مفهومی تلاش های بشری را با دیدگاه های قرآن دریافته ایم؛ در پایان، به این نتیجه رسید ه ایم که قرآن در نگاه ارزشی خود، آدمی را به سمت امید مطلوب سوق داده و از امید های واهی بازداشته است.نتایج پژوهش، بیانگر آن است که علم اساساً نیست ها و هست ها را بیان می کند و شناسایی امید از این طریق، برای بشر، بسیار مفید است؛ علاوه بر این، رجوع به این مید در بیان ارزش ها و بایدها و نبایدهای آن، بشر را به سوی نوع مطلوب امید راه نمایی می کند.

۹۴.

بررسی تطبیقی آیات و روایات تجرد نفس از دیدگاه علامه مجلسی و صدرالمتألهین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدمهدی گرجیان عالمه علامی

منبع: قبسات سال هجدهم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۶۹

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۰۶ تعداد دانلود : ۸۵۰

۹۵.

تکامل انسان در قرآن و یاسین

نویسنده: مصطفی سلیمانی

منبع: بینات پاییز ۱۳۹۲ شماره ۸۰ ویژه ی حقایق و مفاهیم سوره مبارکه یاسین

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن انسان و جامعه در قرآن انسان در قرآن

تعداد بازدید : ۹۵۰ تعداد دانلود : ۴۷۱

۹۶.

تأملی در فلسفه سریان سنت آزمایش از دیدگاه قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جواد سلیمانی

منبع: اندیشه نوین دینی سال نهم بهار ۱۳۹۲ شماره ۳۲

کلید واژه ها: فلسفه تاریخ قانون مندی تاریخ سنت های الهی ابتلا و آزمایش عوامل محرک تاریخ

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۳۳ تعداد دانلود : ۸۶۰

سنت های الهیِ حاکم بر جامعه و تاریخ از عوامل محرک تاریخ به شمارمیآیند که بسیاری از عوامل روبنایی سیر تاریخ تحت حاکمیت آنان قرار دارند؛ یکی از عام ترین این سنت ها«آزمایش» است که آیات فراوانی از قرآن مجید بدان اختصاص یافته است. در این مقاله اهداف خرد و کلان سریان سنت ابتلا در تاریخ از منظر قرآن مجید بررسی شده است. در یک تحلیل عقلی، سنت آزمایش در قرآن دو هدف کلان «تمحیص و نمایاندن چهره مؤمنان واقعی» را تعقیب میکند و سایر اهداف، جزئی و زیرمجموعه این دو هدف محسوب میشوند؛ بدین سان تربیت بهترین انسان صالح، ساختن انسان مسئول و تاریخ ساز، رجوع به سوی خدا، قدرشناسی و بسترسازی هدایت، زیرمجموعه هدف کلان تمحیص قرار میگیرند و آشکار کردن مجاهدان، صابران و خائفان، تحت عنوان نمایاندن چهره مؤمنان واقعی مطرح میگردند.

۹۷.

وحدت یا دوگانگی روح و نفس ناطقه انسانی در عقل و نقل(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: محمدتقی یوسفی

منبع: آیین حکمت سال پنجم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۶

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۱۶ تعداد دانلود : ۶۶۷

۹۸.

بررسی و تبیین مفهوم «انسان متعالی» از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضاعلی نوروزی هاجر کوهی اصفهانی

منبع: پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین) سال چهارم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۱۴

کلید واژه ها: انسان قرآن کریم حی متأله خلیفة الله انسان متعالی احسن المخلوقین

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۷۷۳ تعداد دانلود : ۸۳۱

انسان به عنوان اصلی ترین موجود در جهان آفرینش و به سبب دارا بودن ویژگی های خاصّ خود، همواره به نوعی محور توجّه اندیشمندان مختلف بود و هر گروه با توجّه به بینش های خاصّ خود، شناخت انسان را مورد بحث و بررسی قرار داده است.جامع ترین و در عین حال، مطمئن ترین راه شناخت انسان، رجوع به خالق او و بهره گیری از منابع الهی در این زمینه است. این مقاله با استفاده از این منابع و با روشی تحلیلی توصیفی به بررسی ویژگی های انسان و آفرینش او نموده، سپس به جستجوی تعریف مصطلح «انسان» از منظر قرآن پرداخته است و بر اساس همین تعریف، عوامل سیر انسان و باریابی او به مقام «انسان متعالی» و موانع صعود و تعالی وی را تبیین می نماید. با دقّت در آیات قرآن کریم چنین دریافت می شود که انسان به عنوان «احسن المخلوقین»، موجودی است که از نظر آفرینش با سایر موجودات عالم هستی متفاوت می باشد و با استعانت از علوم و معارف وحیانی و ایمان و اعتقاد صحیح، قادر به باریابی به مقام خلیفةاللّهی می باشد.

۹۹.

انسان و نعمت های خداوند در قرآن و یاسین

نویسنده: سمانه زاهری

منبع: بینات پاییز ۱۳۹۲ شماره ۸۰ ویژه ی حقایق و مفاهیم سوره مبارکه یاسین

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن انسان و جامعه در قرآن انسان در قرآن

تعداد بازدید : ۹۴۶ تعداد دانلود : ۴۴۵

۱۰۰.

المرأة المثالیة فی القرآن الکریم؛ دراسة مقارنة مع الشعر الجاهلی (بررسی تطبیقی تصاویر زن آرمانی (حور عین) در قرآن کریم و شعر جاهلی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: کبری روشنفکر مجید محمدی بایزیدی

منبع: آفاق الحضاره الاسلامیه سال شانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ (۱۴۳۵ ه.ق) شماره ۲ (پیاپی ۳۲)

کلید واژه ها: قرآن کریم شعر جاهلی حور عین زن آرمانی فن غزل

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۵۲ تعداد دانلود : ۶۳۳

وظیفه شعر در ابتدا بیان زیبایی است. بسیاری از اغراض شعری نظیر وصف،مدح و غزل پیوندی ناگسستنی با مفاهیم زیبا دارند. همانطور که حکمت نیز به زیبایی معنوی گرایش دارد. با نگاهی در غزل دوره جاهلی در می یابیم که این فن شعری زیبای های حسی و معنوی نسبت به زنان را به تصویر کشیده است، به طوری که آن را به غزل بی پرده و عفیف تقسیم نموده اند. قران کریم نیز ضمن توصیف زنان به معیارهایی اهتمام ورزیده است که با دیدگاه های شعر جاهلی بسیار متفاوت است.به طوری که به آن معانی والایی بخشیده است که با حیاء و کرامت زن در ارتباط است. این مقاله در نظر دارد بر اساس روش توصیفی - تحلیلی از طریق تطبیق تصاویر زن آرمانی «حور عین» در قرآن کریم و شعر جاهلی به بررسی این ویژگیها بپردازد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که با آن که شباهتهای بسیاری در توصیف حسی بین آن دو وجود دارد، ولی توصیف قرآنی همیشه با آنچه که دلالت بر زیبایی معنوی دارد، همراه است. مساله ای که به ندرت آن را در شعر جاهلی می بینیم. تصاویر قرآن صرفا یکسری تصویرهای حسی محض جهت تشویق مردم برای واردن شدن به بهشت نیستند، بلکه در ورای آنها معانی والایی نهفته است که تداوم زندگی اجتماعی و خانوادگی را در تمام عصرها بخصوص عصر کنونی تضمین می کند.

درخت حوزه‌های تخصصی