سیامک باقری

ایـن مـقـاله رابـطـه بـیـن دانـش هـاى اسـتـراتـژیک و موقعیت جمهورى اسلامى ایران را مورد بـررسـى قرار داده است . فناورى هسته اى ، نانو تکنولوژى ، بیوتکنولوژى ، فناورى ارتـباطات و اطلاعات ، دانش سلول هاى بنیادین و شبیه سازى ، میکرو الکترونیک ، لیزر، ربـوتیک ، هوا فضا و پزشکى مولکولى براساس شاخص ها و ملاک هایى همچون جایگاه آنـهـا در تـوسـعـه و سـایر علوم و نقش آنها در موقعیت نظامى و دفاعى ، مصادیق دانش هاى استراتژیک به شمار آمده اند.جمهورى اسلامى ایران تلاش هاى قابل توجهى در دستیابى دانش هاى فوق داشته و رشد و تـوسـعـه اکـثر دانش هاى موصوف در ایران ، امنیت و قدرت جمهورى اسلامى ایران را در منطقه افزایش داده است .

تلاش برای توجیه حق حاکمیت بر اساس خواست مردم، سابقه ای طولانی به قدمت تاریخ اندیشه سیاسی دارد. آموزه مالکیت مشاع با طرد نظریه الهی مشروعیت و نظریه قرارداد اجتماعی، بر آن است تا حق اعمال اقتدار را از نظر دینی موجه سازد و به عنوان مبنای حاکمیت در عصر غیبت مطرح شود. حال مسئله این است که آیا در عصر حاضر مالکیت مشاع به عنوان نظریه سیاسی می تواند مبنای نظام سیاسی اسلامی باشد؟ فرضیه این است که حکومت مبتنی بر مالکیت شخصی مشاع، برآمده از حکمت عملی نیست و در ساخت این نظریه بر آموزه های وحیانی تکیه نشده و تکیه تماماً بر آموزه های عرفی است. بنابراین ضعف نظریه مالکیت مشاع با توجه به اشکالاتی که تئوری دارد با روش تبیینی و تحلیلی ثابت می شود. ازاین رو با رد نظریه مالکیت مشاع نه تنها حکومت در اسلام نفی نمی شود، بلکه به وجود حکومت و آن هم به لزوم حکومت دینی منتج می شود.

در فرآیند جامعه پذیری سیاسی عوامل مختلفی نقش دارند. امروزه گسترش عمودی و افقی شبکه های اجتماعی مجازی و اینترنت، باعث شد تا این فناوری ارتباطی نوین به عنوان عامل جدید به موازات سایر عوامل در جامعه پذیری جوامع مطرح شود(مسأله). هدف مطالعه ی حاضر، کشف میزان تاثیرگذاری شبکه های اجتماعی مجازی در جامعه پذیری نسبت به شبکه سنتی خانواده است(هدف). سوال اصلی این است که جامعه پذیری سیاسی دانشجویان در جمهوری اسلامی ایران تا چه میزان متأثر از شبکه های اجتماعی در قیاس با شبکه سنتی خانواده می باشد؟(سوال) چارچوب نظری تحقیق بر مبنای الگوی سه سطحی مایکل راش است که شامل سه بعد اساسی آگاهی و معرفت، گرایش و رفتار می باشد. روش پژوهش پیمایشی است. داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده است(روش تحقیق). یافته اجمالی این پژوهش این است که شبکه های اجتماعی مجازی در بر همه مولفه های اصلی جامعه پذیری سیاسی(شناخت نظام سیاسی، شناخت چهره های سیاسی، ارزش های سیاسی، اعتماد سیاسی و مشارکت سیاسی) تأثیر گذار است و نسبت به شبکه سنتی خانواده پیشی گرفته اما هنوز بر همه مؤلفه های مزبور نفوذ و تأثیرگذاری حداکثری پیدا نکرده است(یافته تحقیق). یافته های این پژوهش برای دستگاههای تصمیم گیر و تصمیم ساز در حوزه های ، فضای مجازی و همچنین نهاد ها و موسساتی که دغدغه انتقال و حفظ ارزشهای انقلاب اسلامی را بر عهده دارند مناسب خواهد بود.

در فرآیند جامعه پذیری سیاسی عوامل مختلفی نقش دارند. امروزه گسترش عمودی و افقی شبکه های اجتماعی مجازی و اینترنت، باعث شد تا این فناوری ارتباطی نوین به عنوان عامل جدید به موازات سایر عوامل در جامعه پذیری جوامع مطرح شود(مسأله). از این رو، هدف مطالعه ی حاضر، کشف میزان تاثیرگذاری شبکه نوین در جامعه پذیری نسبت به شبکه سنتی است(هدف). روش دستیابی به این هدف پیمایشی است. جامعه آماری شامل همه دانشجویان کارشناسی رشته های علوم انسانی دانشگاه آزاد تهران مرکزی بوده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر برآورد شده است. داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده است(روش تحقیق). یافته اجمالی این پژوهش این است که شبکه نوین در همه مولفه های اصلی جامعه پذیری سیاسی(شناخت نظام سیاسی، شناخت چهره های سیاسی، ارزش های سیاسی، اعتماد سیاسی و مشارکت سیاسی) در جهت جامعه پذیری غیر رسمی تاثیرگذار است؛ اما شبکه سنتی در جهت جامعه پذیری رسمی تاثیرگذاری بیشتری داشته است (یافته تحقیق). گرچه شبکه های اجتماعی مجازی در برخی از مولفه های جامعه پذیری سیاسی تاثیرگذاری بیشتری دارد، اما شبکه سنتی (خانواده و مدرسه) کارکرد خود را در جامعه پذیری از دست نداده و در برخی از مولفه ها همچون اعتماد سیاسی دارای تاثیرگذاری بیشتری از شبکه های اجتماعی مجازی هستند(نتیجه)