طیبه فروغی فر

همواره یک از مؤلفه های مورد توجه اقتصاددانان برای رشد اقتصادی کشور شناسایی ارتباط بین سرمایه گذاری خارجی و جذابیت بازار داخلی است. بر این اساس شناسایی عوامل مؤثر بر جذابیت سرمایه گذاری و جذابیت بازار این مناطق می تواند اثر مستقیمی بر میزان و حجم تبادلات تجاری کشور داشته باشد. این موضوع علت اصلی پرداختن به این پژوهش و تلاش برای شناخت و ارائه الگوی عوامل اثرگذار بر جذابیت در سرمایه گذاری بازار مناطق آزاد ایران شده است. در این مطالعه کاربردی، با رویکرد آمیخته ترتیبی سعی شده است تا با بررسی ادبیات موضوع مبتنی بر روش نظریه داده بنیاد عوامل جذابیت بازار مناطق آزاد در قالب الگوی اولیه تدوین شود. سپس با ارائه این چارچوب مفهومی به خبرگان و استفاده از مصاحبه های عمقی، نظرات تخصصی آنان در خصوص الگوی عوامل جذب سرمایه گذاری در بازار مناطق آزاد ایران استخراج گردید. در بخش کمی نیز نتایج این بخش به کمک نظرات تخصصی کارشناسان و صاحبان صنایع منطقه آزاد انزلی مورد ارزیابی قرار گرفت تا با تبیین روابط بین ابعاد، الگوی مورد نظر طراحی گردد. در نهایت نیز شاخص های تقاضا، رقابت پذیری، سهولت کسب و کار، جذابیت سرمایه گذاری و تجربه خرید به عنوان مهمترین عوامل موجود در جذابیت بازار مناطق آزاد ایران (منطقه انزلی) تعیین که به کمک آنها راهکارهای بهبود ارائه گردید.

با وجود گسترش شعار جهانی سازی، کشور ها جهت ایمن ماندن از تلاطم بازار جهانی و حفظ ثبات خود در بحران های اقتصادی، تمایل بیشتری به عضویت هم زمان در سازمان ها یا اتحادیه های منطقه ای دارند. در واقع کشورها در حال کسب تجربه در زمینه همگرایی منطقه ای هستند. یکی از این اتحادیه های منطقه ای، اتحادیه اقتصادی اورآسیا می باشد که به عنوان یک مرکز اقتصادی قدرتمند و جذاب در منطقه، شرایط ویژه ای را پیش روی بازرگانان ایرانی قرار می دهد. بررسی فرصت های تجاری ایران پس از تصویب توافقنامه ایجاد مناطق آزاد تجاری با اتحادیه اقتصادی اوراسیا و چگونگی تأثیر آن بر عوامل جذب سرمایه گذاری در این مناطق محور اصلی شکل گیری این پژوهش است. در این مطالعه ضمن بررسی و شناخت عوامل جذابیت بازار مناطق آزاد ایران با محوریت منطقه آزاد انزلی، این عوامل اولویت بندی شده اند. با توجه به این هدف در پژوهش کاربردی حاضر رویکردی کیفی محور مطالعه قرار گرفته است. در واقع به کمک نظرات خبرگان و مبتنی بر روش نظریه داده بنیاد عوامل جذابیت بازار مناطق آزاد شناسایی شده اند. سپس بر اساس این عوامل و منطبق با اولویت بندی ابعاد تشکیل دهنده آن پیشنهادات و راهکارهای مرتبط با جذب سرمایه گذاری در این مناطق ارائه تا زمینه تقویت حضور ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا فراهم گردد.

کسب و کارها زاییده نیاز بشری و خود محرکی برای کشف و آشکارسازی نیازهای جدید است. با نگاهی اجمالی به پیرامون خود، کالاها و خدمات متنوعی را می بینیم که هرکدام به نوعی بخشی از نیاز انسان امروز را تامین کند. هرچقدر در سیر تاریخی به گذشته بنگریم این تنوع و اشکال را محدودتر در می یابیم...