علی اکبر عالمیان

علی اکبر عالمیان

مدرک تحصیلی:  دانشجوی دکتری تاریخ اهل بیت جامعة المصطفی العالمیه
پست الکترونیکی: najva110@gmail.com

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۷ مورد.
۱.

ارزیابی انتقادی انگاره جداسازی دین از سیاست در سیره معصومان(ع) از نگاه روشن فکری دینی (مطالعه موردی: مهندس مهدی بازرگان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سیره معصومان (ع) روشنفکری دینی مهدی بازرگان جدایی دین از سیاست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۲۴
جریان روشنفکری به طور عام و روشنفکری دینی به نحو خاص، اعتقاد چندانی به مسئله ارتباط دین و سیاست ندارد. مهندس مهدی بازرگان به عنوان یکی از روشن فکران برجسته دینی که دارای آثار فراوانی بوده و مورد توجه بخش عظیمی از جریان روشنفکری قرار دارد، نیز در برخی از آثار خود با اشاره به شواهدی از سیره برخی از ائمه(ع)، نتیجه می گیرد که در سیره این بزرگواران نیز دین و سیاست دو مقوله جداگانه بوده اند. در این پژوهش که با بهره از ابزار کتابخانه ای و اسنادی و به روش تحلیل متن با رویکرد انتقادی، نگاشته شده، کوشیده ایم تا براساس منابع تاریخی، این مدعارا در بوته نقد و ارزیابی قرار دهیم. نتیجه این پژوهش اینکه برخلاف موارد و قراینی که بازرگان ذکر کرده، سیره ائمه(ع) نشان می دهد که دین از سیاست و حکومت جدا نبوده است.
۲.

بررسی و تحلیل دیدگاه امام خمینی (ره) درباره نقش سکولاریسم در انحطاط جامعه با تأکید بر چارچوب نظری توماس اسپریگنز(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: امام خمینی (ره) چارچوب نظری توماس اسپریگنز سکولاریسم انحطاط جامعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۱۲۳
«سکولاریسم» را می توان یکی از مهم ترین عوامل انحطاط و عقب ماندگی مسلمانان به شمار آورد. هدف این تحقیق آن است که دیدگاه امام خمینی(ره) را در این زمینه براساس چارچوب نظری توماس اسپریگنز بررسی و تحلیل کند. روش پژوهش توصیفی تحلیلی و نیز «تحلیل محتوا» است که براساس مطالعات کتابخانه ای و مراجعه به مکتوبات و بیانات معظمٌ له تنظیم شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد دیدگاه امام خمینی(ره) براساس چارچوب نظری ذکرشده، اشاره های فراوانی به این مبحث دارد. ایشان وجود انحطاط و عقب ماندگی را در بین مسلمانان مشاهده کرده بود و یکی از عوامل آن را «سکولاریسم» می دانست. راه درمان این معضل از دیدگاه ایشان رسیدن به دو مؤلفه است: تشکیل حکومت؛ ایجاد همبستگی بین دین و سیاست. ایشان همچنین مطلوب ترین جامعه را «جامعه توحیدی» می داند. از دیدگاه ایشان، جامعه توحیدی متعالی ترین جامعه بشری به شمار می رود که در این جامعه می توان به ترقی و پیشرفت و خروج از انحطاط دست یافت.
۳.

موانع پیشرفت جوامع اسلامی از منظر علامه محمدتقی مصباح یزدی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: محمدتقی مصباح یزدی پیشرفت انحطاط جوامع اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۵
مسئله پیشرفت و تعالی جوامع اسلامی، در شمار مهم ترین مسائل جهان اسلام است که اندیشمندان و متفکران مسلمان و غیر مسلمان درباره آن سخن گفته اند. علامه محمدتقی مصباح یزدی نیز به عنوان یک فیلسوف و اسلام شناس، با رویکرد فلسفی و دینی در این باره مطالب فراوانی مطرح کرده است. هدف: در این تحقیق، موانع پیشرفت جوامع اسلامی از منظر ایشان مطالعه شده است. روش: روش پژوهش در این تحقیق، توصیفی- تحلیلی و بر اساس مطالعات کتابخانه ای و مراجعه به مکتوبات و بیانات علامه مصباح تنظیم شده است. یافته ها و نتایج: او موانع پیشرفت جوامع اسلامی را در چهار ساحت فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مورد توجه قرار داده است که مهم ترین آنها عبارتند از: عدم شناخت اسلام، سلطه فرهنگی بیگانگان، ضعف باورهای دینی، سطحی نگری و ظاهرگرایی، خودباختگی و تقلید کورکورانه، در ساحت فرهنگی؛ حاکمیت رهبران ناصالح، سلطه کفار و بیگانگان و تفکر جدایی دین از سیاست، در ساحت سیاسی؛ تعصبات نابجای مذهبی و قومی و نژادی، تفرقه و کشمکشهای اجتماعی و شکل گیری هویتهای جدید بر اساس ارزشهای غیر اسلامی، در ساحت اجتماعی و اسراف و تبذیر، رباخواری و دنیاطلبی و اشرافی گری خواص در ساحت موانع اقتصادی.
۴.

رفتار شناسی سیاسی آیت الله بروجردی در مواجهه با فدائیان اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آیت الله العظمی بروجردی ف‍دائ‍ی‍ان اس‍لام نواب صفوی رفتار شناسی سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۲۰۹
دوران زعامت آیت الله بروجردی، یکی از مهمترین دوره های تاریخ معاصر به شمار می آید. بر همین اساس رفتار شناسی سیاسی این مرجع تقلید در مواجهه با جریانات سیاسی- مذهبی مهم به نظر می رسد. یکی از این جریانات مهم، فدائیان اسلام بود که تأثیرات زیادی درشکل دهی فضای سیاسی و اجتماعی جامعه ایران داشت. هدف مقاله پیش رو، بررسی و تحلیل رفتار سیاسی آیت الله در مواجهه با این جریان است. درمجموع یافته های این مقاله که با روش توصیفی تحلیلی به این مساله پرداخته است، نشان می دهد که دو نگاه عمده درباره مواجهه آیت الله بروجردی با فدائیان اسلام وجود دارد. یک نگاه، وی را مخالف با این جمعیت می داند و نگاه دیگر معتقد به موافق بودن آیت الله نسبت به آنان است. مدعای پژوهش حاضر، جمع بین اقوال است یعنی آیت الله بروجردی با اصل فداییان اسلام مخالفتی نداشت اما در آن دوره با اقدامات آنان به خاطر وجود مصالحی مخالف بود. این مخالفت نه به دلیل سیاسی نبودن آیت الله، بلکه به خاطر عوامل اصلی(تجارب سیاسی گذشته، مصلحت سنجی، صیانت از حوزه بازسازی شده) و عوامل فرعی( برخی از کنش های فدائیان اسلام، تحریک اطرافیان آیت الله بروجردی، تحریک اطرافیان شهید نواب صفوی) بوده است.
۵.

نقش گروه های مرجع در تعالی و انحطاط جامعه از دیدگاه امام خمینی; (مطالعه موردی: حاکمان و عالمان)(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: امام خمینی ره گروه های مرجع تعالی جامعه انحطاط جامعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۹۳
گروه های مرجع به عنوان سرمایه های اجتماعی یک جامعه نقش فراوانی در انحطاط و رشد جوامع دارند. این تحقیق که به روش توصیفی تحلیلی به نگارش در آمده است، در پی تبیین نقش این گروه ها و مشخصاً نقش حاکمان و عالمان در تعالی یا انحطاط جامعه از دیدگاه امام خمینی است. نتیجه این پژوهش این که حاکم صالح که مصداق بارز آن ولی فقیه است، موجب ترقی و اصلاح جامعه شده، طاغوت و استعمارگری را دور و دیکتاتوری و استبداد را نفی می کند. حاکمان ناصالح نیز با ایجاد «قرنطینه سیاسی» (استبداد)، قدرت خلاقیت یک جامعه را از بین برده و موجب عقب ماندگی آن می شوند. عالمان صالح نیز با مسؤولیت پذیری در برابر دین و جامعه (بیداری جامعه)، نقش معتنا بهی در تعالی جامعه دارند؛ همان گونه که عالمان ناصالح؛ چه در حوزه(روحانی نماها وآخوندهای درباری) و چه در دانشگاه(روشن فکران غرب زده و اساتید منحرف) نقش فراوانی در انحطاط جامعه دارند. افزون بر این موارد، امام خمینی1 نقش سکوت نخبگان در انحطاط جامعه را با تمسک به سه روی کرد فقهی، سیاسی و فرهنگی و تمدنی مؤثر می داند.
۶.

بررسی و نقد انقلابی گری در اندیشه و رفتار مهندس مهدی بازرگان

کلید واژه ها: مهندس مهدی بازرگان انقلاب انقلابی گری رفرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۱۱۰
مسئله انقلابی گری از مسائل پرمناقشه در تاریخ انقلاب اسلامی ایران است که برخی از روشنفکران مانند مهندس مهدی بازرگان با دید انتقادی به آن نگریسته اند. این پژوهش که به شیوه تحلیلی و توصیفی نگاشته شده درصدد پاسخ به این پرسش است که نگاه مهندس بازرگان به مقوله انقلاب و مسئله انقلابی گری چگونه بوده و چه نقدهایی بر آن وارد است؟ یافته های تحقیق نشان می دهد که نگاه بازرگان به مبارزات، نگاهی انقلابی نبود. او انقلاب اسلامی را نهایتاً یک اصلاح و رفرم می پنداشت که دایره آن تنها شامل ایران است و نه فراتر. وی در تبیین مفهوم انقلاب اسلامی، دو رویکرد ایجابی و سلبی اتخاذ می کند و این تناقض در سرتاسر دیدگاه های وی به چشم می خورد. رویه انقلابی گری بازرگان نیز بسیار متفاوت با دیگران بود به گونه ای که قائل به سلطنت شاه بود و نه حکومت او. در نقد دیدگاه ها و رفتار او نیز علاوه بر وجود تناقضات گفتاری و رفتاری، می توان به مواردی نظیر: عدم درک درست بازرگان از شرایط انقلابی، خصوصیات رفتاری او و غیره اشاره کرد.
۷.

ارتباط اخلاق با سیاست از دیدگاه اسلام، با تأکید بر سیره سیاسی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم و امیرمؤمنان علی علیه السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اخلاق سیاست اخلاق سیاسی حکومت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم امیرمؤمنان علی علیه السلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۰ تعداد دانلود : ۲۱۴
اخلاقی کردن سیاست به معنای تنظیم روابط سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بر پایه اخلاق و عدالت است. اخلاق سیاسی به دنبال وارد کردن بایدها و نبایدهای اخلاقی در حوزه سیاست است. در این تحقیق با روش تحلیلی توصیفی به ارتباط اخلاق با سیاست از دیدگاه اسلام پرداخته ایم و از این رهگذر به سیره سیاسی پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم و امیرمؤمنان علی علیه السلام نگاهی خواهیم انداخت. هدف از پژوهش، اثبات نگاه متعالی اسلام به اخلاق و نهادینه کردن آن در سیاست است؛ به ویژه اینکه این رویکرد در سیره دو معصومی که حکومت کرده اند، به روشنی مشاهده شده است. با نگاهی به سیره حکومتی و سیاسی این دو بزرگوار می توان به این نتیجه رسید که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم و امیرمؤمنان علیه السلام رویکرد یگانگى اخلاق و سیاست را نهادینه کردند؛ چراکه اساس اندیشه سیاسی اسلام بر پایه اندماج و آمیختگی اخلاق و سیاست و بناکردن قدرت سیاسی بر پایه های استوار اخلاق و انسانیت است. در دوران پانزده ساله حکومت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم و امیرمؤمنان علیه السلام جلوه های گوناگونی از اندماج و آمیختگی اخلاق و سیاست را مشاهده می کنیم.
۸.

بررسی و نقد نگاه مستشرقان به مسئله جانشینی امام یازدهم شیعیان (ع)(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: مستشرقان امام حسن عسکری (ع) مهدویت امامت غیبت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۰ تعداد دانلود : ۱۵۰
دیدگاه مستشرقان به مسئله جانشینی امام یازدهم شیعیان را می توان به سه رویکرد تقسیم کرد. برخی از آنان معتقدند که امام حسن عسکری؟ع؟ فرزندی نداشته است و به همین خاطر معتقدند که ایشان جانشینی ندارد. عمده تکیه این رویکرد بر مدار شبهه عقیم بودن امام یازدهم برمی گردد. رویکرد دوم به جانشینی جعفربن علی معروف به جعفر کذاب اشاره دارد. رویکرد سوم اما به بحثی پردامنه در اندیشه سیاسی شیعه می پردازد که بسیار مورد توجه خاورشناسان واقع شده است. این رویکرد به اصل مسئله مهدویت می پردازد و عمدتاً نگاهی انتقادی و نادرست به آن دارد. این رویکرد، مهدویت به عنوان اصل جانشینی امام یازدهم را دارای ریشه اسطوره ای و سیاسی دانسته و منشعب از سایر ادیان می داند. از حیث روشی، روش پردازش داده ها در این پژوهش، توصیفی _ تحلیلی و نیز تحلیل محتوا است.
۹.

تحلیل تاریخی ریشه های دشمنی امویان با حضرت حمزه (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حمزه (ع) امویان رسول خدا (ص) تحلیل تاریخی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۱۸۳
دشمنی امویان با حضرت حمزه(ع) چه در دوران قبل از حکومت و چه در دوران حکومت آنان، دارای علل و نمودهای گوناگونی بوده است. در دوران قبل از حکومت ایشان، علت عمده این دشمنی رقابت ها و دشمنی های تاریخی بین بنی امیه و بنی هاشم بود و همین مسأله در روابط بین امویان و حمزه(ع) نیز تاثیر گذاشته بود. نمود این مسأله نیز در کینه آنان نسبت به عموی گرامی رسول خدا(ص) نمایان می شد که درنحوه به شهادت رسیدن و شیوه برخورد با پیکر وی نمایان می شود. در دوران حاکمیت نیز علت اصلی دشمنی آنان با حمزه(ع)، نقش موثر ایشان در حمایت از رسول خدا(ص) و دین اسلام، بوده است. جلوه هایی از این دشمنی در تبلیغ بر ضد ایشان با جعل احادیث و برخورد ابوسفیان و فرزندش معاویه در برخورد با قبر حمزه(ع)، دیده می شود. نتیجه این پژوهش این است که امویان به دلیل نقش و جایگاه حمزه(ع)، به او دشمنی می ورزیدند تا به این وسیله مقام محبوب ترین شخص نزد پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) را تخفیف دهند. به همین خاطر هم بود که در کلام اهل بیت(ع)، مباهات به حمزه(ع) دیده می شود. از حیث روشی نیز روش پردازش داده ها در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و نیز تحلیل محتوایی است.
۱۰.

تحلیل علائق شامیان به امویان؛ عوامل و پیامدها(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: شامیان امویان علایق پیامدها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۶ تعداد دانلود : ۴۹۹
بسیاری از اهالی شام به خاندان بنی امیه علاقه داشته اند. این علاقه از دوران معاویه آغاز شده بود. امویان با در پیش گرفتن تدابیری خاص، توانستند نظر شامیان را به سمت خود جلب کنند و آنان را مطیع و مشتاق خود نمایند. بنی امیه بیش از هر چیز مردم شام را در حصار تبلیغاتی قرار دادند که حاصل آن چیزی جز «جهل» نبود. در واقع، عنصر جهل در کنار استفاده از عوامل روانی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، اصلی ترین عامل جذب شامیان به شمار می آمد. برایند این موضوع نیز در اطاعت پذیری مردم شام نمود یافت. تبعیت شامیان از امویان، بازخوردها و پیامدهایی نظیر اطاعت، جانفشانی برای بنی امیه، تلاش برای تثبیت و گسترش حاکمیت امویان، بغض و دشمنی نسبت به خاندان رسالت، و در نهایت حاکم شدن اسلام اموی را به همراه داشت.
۱۱.

سبک مدیریت سلمان فارسی در ابعاد سیاسی، نظامی و فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سلمان فارسی مدیریت اسلامی قدرت سیاسی حکومت مشروعیت خودکنترلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۶ تعداد دانلود : ۵۸۸
سلمان فارسی، صحابی بزرگ رسول خدا صلی الله علیه و آله، دارای سبکی در مدیریت بود که می توان آن را «سبک مدیریت ارزشی اسلامی» نامید. نگاه او به قدرت و مسئولیت، نگاهی متعالی و ارزشی بود و این مقوله را به عنوان زمینه ای برای حاکمیت ارزش های الهی و خدمت به خلق می دانست. سبک مدیریت او در عرصه های سیاسی، نظامی و فرهنگی برگرفته از آموزه های پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و امام علی علیه السلام بود. این نوشتار به روش تحلیلی توصیفی با هدف زمینه سازی برای دستیابی به الگویی مناسب در سبک مدیریت اسلامی، در تلاش است تا نوع مدیریت این صحابی بزرگ رسول خدا صلی الله علیه و آله را شناسایی کند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان