حسین تقی پور

سابقه و هدف: ازآنجایی که قرآن کریم کتاب زندگی است؛ مدلی از زندگی با عنوان «حیات طیّبه» به جامعه بشری معرفی نموده که در آن سلامت و بقای معنوی جامعه انسانی بر اساس اصول اخلاقی تضمین شده است. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی مدل زندگی قرآنی و تبیین مبانی آن از دیدگاه آیت الله جوادی آملی بود. روش کار: پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی-تحلیلی از نوع کتابخانه ای است. داده های پژوهش با جست وجوی واژگان حیات، حیات طیّبه، مراتب حیات، سلامت معنوی و آیت الله جوادی آملی در قرآن و متون دینی جمع آوری و تحلیل شد. مؤلفان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج نشان می دهد که آیت الله جوادی آملی طبق یافته های قرآنی در یک تقسیم بندی زندگی را به سه نوع حیات محسوس طبیعی (حیوانی)، حیات معقول و حیات حقیقی (حیات طیّبه) دسته بندی کرده است. وی حیات حیوانی را جزء حیات انسانی ندانسته و مرتبه اول حیات حقیقی انسان را حیات معقول و مرتبه بالاتر را همان حیات طیّبه قرآنی معرفی کرده است و جهت تحقق این مدل از زندگی، سه راهکار «تزکیه عقل»، «تزکیه روح» و «تضحیه نفس» را با استفاده از قرآن کریم و روایات اسلامی، مطرح ساخته است. نتیجه گیری: به نظر آیت الله جوادی آملی افرادی که خواهان رسیدن به آرامش و سلامت روحی، روانی و حتی جسمانی و همچنین مشتاق زندگی متعادل و رو به تعالی و در صدد دوری از اختلال های روانی مثل اضطراب و افسردگی هستند، باید در مسیر حیات طیّبه قرآنی حرکت نمایند. این حیات قرآنی با تمام مراتب آن ضمن اینکه جنبه پیش گیرانه نسبت به آسیب های روحی و روانی دارد، جنبه درمانگری و شفا بخشی نیز دارد. شاخصه اصلی این حیات پاکی روح و بازگشت به نهاد حقیقی درونی خود (فطرت) است.

قرآن کریم کتابی معرفت بخش و واقع نماست که حسب آیات قرآن ، روایات، و عقل به شرح و تفسیر نیاز دارد. در طول تاریخ مفسران بسیاری براساس روش ها، گرایش ها، و مکاتب مختلف تفسیری به شرح و تفسیر این کتاب آسمانی روی آورده اند. بر همین اساس تفسیر قرآن سیر تکاملی به خود گرفته و تا عصر حاضر که تفاسیر کامل یا برخی از اجزای قرآن به نگارش درآمده است تفسیرنویسی ادامه یافته است. در این میان کتاب تفسیر یازده سوره از قرآن کریم اثر آقای قدرت الله مشایخی از سوی انتشارات سمت برای درس تفسیر ترتیبی گرایش علوم قرآن و حدیث رشتة الهیات به تألیف در آمده است. در این مقاله محاسن و معایب کتاب مذکور از جنبة شکلی و محتوایی نقد و ارزیابی می شود و با توجه به نواقص موجود پیش نهاد می شود پس از اعمال ویرایش علمی به عنوان منبع درس تفسیر ترتیبی در مقطع کارشناسی استفاده شود.

رجمة قرآن اثر آقای «عطاء الله فرهنگ قهرمانی» که جزء ترجمه های «آزاد مقید به متن» است در سال (2007) توسط انتشارات «امانه» در هند چاپ و اخیراً نسخه هایی از آن در ایران توزیع شده است. مبنای این ترجمه به اقرار خود مترجم از ترجمه های آیتی، پاینده و الهی قمشه ای بوده است. مترجم در این ترجمه با نگرش جانب دارانة کلامی، مطابق نگرش اهل سنت در آیات مرتبط با اهل بیت، در حد توان علمی خود سعی نموده معانی آیات را به زبان فارسی سلیس و روان به نگارش درآورد که تا حدودی با زبان روز هماهنگی دارد. واژه گزینی نامناسب در برخی از کلمات و جملات، عدم استفادة مناسب و به جا از پرانتز در اکثر موارد، حذف و اضافه های نابه جا در ترجمة برخی از آیات، وجود اغلاط املایی، ویرایشی، چاپی و مشکلات صفحه بندی، وجود اشکالات دستوری در هر دو زبان مبدأ و مقصد، نبود هماهنگى درونى متن ترجمه و وجود اشتباه در انتقال معانی برخی از آیات از جمله نقدهای وارده بر این ترجمه می باشد.