محمدصابر خاقانی نژاد

این تحقیق کوشیده است تا کارایی رویکرد وظیفه محور بر گسترش مهارت مکالمه را مورد مطالعه قرار دهد. هدف اول تحقیق حاضر، بررسی تاثیر جنسیت بر توانایی مکالمه تحت تاثیر رویکرد وظیفه محور بوده است. به بیان دیگر، این تحقیق کوشیده است تا توفیق زبان آموزان یک جنسیت را نسبت به زبان آموزان جنس مخالف مورد مطالعه قرار دهد. هدف دوم این مطالعه آن بوده است تا تاثیر سطوح مختلف زبان آموزان را بر میزان پیشرفت آنها تحت تاثیر رویکرد وظیفه محور بررسی نماید. بدین منظور محقق دو گروه را به عنوان گروه های کنترل و تجربی به صورت تصادفی مشخص کرد، سپس هر کدام از این گروه ها به دو گروه زن و مرد و سپس هر گروه از زبان آموزان زن و مرد به دو گروه زبان آموزان متوسط و پیشرفته تقسیم شدند. برای زبان آموزان گروه تجربی تکنیک ها و اصول رویکرد وظیفه محور اعمال شد و تمرینات مکالمه مناسبی متناسب با ماهیت گفتگوهای کتاب درسی که توسط محقق طراحی شده بود در طول نیم سال انجام شد، حال آنکه زبان آموزان گروه کنترل از روش های سنتی پیشرفت توانایی مکالمه مانند حفظ و تکرار گفتگوها بهره بردند. به منظور بررسی آماری کارایی رویکرد وظیفه محور و میزان تاثیر جنسیت و سطوح مختلف زبان آموزان بر گسترش توانایی مکالمه آنها، از تکنیک آماری t-test استفاده شد. همین طور برای آنکه بتوان راجع به برهم کنش احتمالی این دو عامل بر میزان پیشرفت زبان آموزان در مهارت مکالمه تحت تاثیر رویکرد وظیفه محور نظر داد، محقق از روش آماری ANOVA دوطرفه (MANOVA) بهره جست. با در نظر گرفتن نتایجی که از اعمال روش های آماری حاصل شد، به نظر می رسد که جنسیت نقش چندانی بر موفقیت زبان آموزان نداشت حال آنکه کارایی رویکرد وظیفه محور به وضوح روشن گشت. همچنین بر اساس نتایج به دست آمده سطوح مختلف زبان آموزان به عنوان عاملی مؤثر بر گسترش مهارت مکالمه معرفی شد به طوری که زبان آموزان پیشرفته از میزان پیشرفت بیشتری نسبت به زبان آموزان متوسط برخوردار بودند

این پژوهش کوشیده است تا روش نوینی را برای آموزش مهارت نوشتار معرفی و بررسی نماید که بر استفاده از اصطلاحات پیش ساخته (formulaic expressions) تاکید دارد. بر خلاف روش های رایج آموزش مهارت نوشتار، این روش علاوه بر آموزش دستور و واژگان زبان به آموزش نوشتار فرآیندی نیز (process writing) اهتمام می ورزد. دو گروه 30 نفره از زبان آموزان در این پژوهش شرکت داشته که یکی بر اساس این روش نوین و دیگری بر پایه آموزش دستور و واژگان به فراگیری مهارت نوشتار پرداخته اند. پس از پایان دوره، از زبان آموزان دو گروه خواسته شد که یک متن استدلالی بنویسند. نتایج که به کمک تعدادی t-test حاصل شدند نشان داد که زبان آموزانی که با روش نوشتار اصطلاحی (formulaic writing) آموزش دیده اند، هم از نظر انتقال معنا و هم از نظر استفاده صحیح از ساختار موفق تر بوده اند. تهیه کنندگان این پژوهش معتقدند که استفاده از روش نوشتار اصطلاحی (formulaic writing) در بهبود مهارت نوشتار به ویژه در دوره های افزایش سطح زبانی و آمادگی برای ادامه تحصیل در خارج از ایران که اهداف ارتباطی بیشتری را شامل می شوند، به صورت غیر قابل انکاری مفید است.

تفاوت های فرهنگی/ زبانی در کنار جنسیت و سطح دانش زبانی در زمره عوامل زیادی هستند که بر کیفیت آموزش و ارزشیابی زبان انگلیسی در ایران موثرند. این مقاله کوششی است که تاثیر عوامل ذکر شده را بر عملکرد زبان آموزان در آزمون کلی نگر زبان انگلیسی بررسی می کند. از این رو، چگونگی تاثیرگذاری این عوامل بر عملکرد 162 شرکت کننده پسر و دختر این پژوهش که از دو نژاد عرب و فارس بوده و در دو سطح متوسط و پیشرفته قرار داشتند در آزمون های cloze و) recall که دو مدل آزمون برای ارزیابی سطح دانش عمومی زبان هستند) مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا شرکت کنندگان به دو گروه عرب و فارس و سپس هر گروه به دو دسته پسر و دختر و سرانجام هر دسته به دو شاخه متوسط و پیشرفته تقسیم شدند. سپس شرکت کنندگان در دو آزمون cloze و recall شرکت کرده و نمرات آنها به وسیله روش های آماری t-test و ANOVA بررسی گردید. نتایج نشان دهنده برتری زبان آموزان فارس بر زبان آموزان عرب، برتری دخترها بر پسرها و برتری زبان آموزان پیشرفته به زبان آموزان متوسط بود. برتری زبان آموزان فارس بر زبان آموزان عرب را می توان به شباهت بیشتر فرهنگی/ زبانی آنها به مسائل فرهنگی/ زبانی زبان انگلیسی (از نظر صرف فعل، مسائل آواشناختی و نحوه ساختار متن) نسبت داد. علاوه بر نتایج فوق همبستگی عملکرد زبان آموزان در هر دو مدل آزمونی، بر پایایی آزمون های مورد استفاده در پژوهش می افزاید.

این تحقیق کوشیده است تا تاثیر آموزش مصوتهای انگلیسی را بر زبان آموزان مبتدی و پیشرفته ایرانی که زبان انگلیسی را به عنوان زبان دوم می آموختند ، بررسی کند. 36 زبان آموز (18 مبتدی و 18 پیشرفته) که همگی دانشجویان دانشگاه مموریال کانادا بودند، برای این مطالعه انتخاب شدند. زبان آموزان پیشرفته حداقل 3 سال و زبان آموزان مبتدی حد اکثر 6 ماه در کشور کانادا اقامت داشتند. تحقیق با برگزاری یک پیش آزمون تشخیص مصوتهای انگلیسی آغاز شد تا میزان آگاهی شرکت کنندگان از مصوتهای انگلیسی مشخص شود. مطابق انتظار زبان آموزان پیشرفته عملکرد بهتری در این زمینه داشتند. پس از برگزاری این آزمون ، شرکت کنندگان هر دو گروه در یک دوره پنج هفته ای آموزش مصوتهای انگلیسی شرکت کرده و مجددا توسط همان آزمون تشخیص مصوتهای انگلیسی که به عنوان پیش آزمون استفاده شده بود، مورد ارزشیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که هر دو گروه شرکت کننده عملکرد بهتری در دومین برگزاری آزمون تشخیص مصوتهای انگلیسی داشتند. همچنین مشخص شد که این دوره فشرده آموزش مصوتهای انگلیسی به زبان آموزان مبتدی به حدی کمک کرده بود که دیگر تفاوت معنی داری بین عملکرد آنها و زبان آموزان پیشرقته در آزمون تشخیص مصوتهای انگلیسی دیده نمی شد. نتایج حاکی از این نیز بود که تاثیر مصوتهای زبان اول را بر فراگیری مصوتهای زبان دوم نمی توان نادیده گرفت.

در دهه های اخیر انتخاب بهترین روش نقد ادبی به گونه ای که به معنی اثر خدشه ای وارد نشود ذهن منتقدان را در سراسر جهان به خود معطوف داشته است. به کارگیری روش هایی که ریشه در زبان شناسی دارند به عنوان یکی از روش های نقد ادبی معاصر به منتقد کمک می کند تا در عین وفاداری به متن، خواننده را از ظرافت های ادبی و زبانی آگاه سازد. این پژوهش کوشیده است تا چگونگی استفاده از روش های معناگرا و ساختارگرا را در ارائه ی تحلیل ادبی صحیح موردمطالعه وارزیابی قرار دهد. باتوجه به اینکه استفاده از این روش ها به نوع خاصی از ادبیات و زبان بستگی ندارد، مثال هایی از چگونگی کارایی این روش ها در بررسی و نقد نمونه هایی از ادبیات فارسی و انگلیسی ارائه شده اند.

تغییر و دگرگونی یکی از ویژگی های اساسی زبان هاست. هر جامعه از نسل های متفاوتی تشکیل شده است که هر کدام دیدگاهی متفاوت راجعبه زندگی دارند و بدیهی است که از ادبیات متفاوتی استفاده کنند. تفاوت میان گویش نسل های متفاوت جامعه ایران چنان زیاد است که گویی آنها به زبان های متفاوت سخن می گویند. پژوهش حاضرکوشیده است تا میزان استفاده از اصطلاح و ضرب المثل در گروه های سنی مختلف جامعه را مورد مطالعه قرار دهد. به همین منظور، با استفاده از روش انتخاب تصادفی، دو گروه ۲۴ نفره از میانسالان و نوجوانان از هر دو جنسیت را به عنوان جامعه آماری برگزیده است تا امکان بررسی عوامل جنسیت و سن (نسل) در میزان و نوع استفاده از ضرب المثل و اصطلاح در گفتار روزانه محقق شود. تمامی شرکت کنندگان به صورت جداگانه مصاحبه شدند و جمله هایشان به دقت ثبت گردید. با شمارش ضرب المثل ها و اصطلاحات در جمله های گروه های سنی میانسال و نوجوان و همچنین آزموده شده های مرد و زن و با توجه به مفهوم تراکم اصطلاحی، یعنی نسبت تعداد ضرب المثل ها یا اصطلاحات یک جمله به تعداد کل کلمات آن جمله است، و با استفاده از روش آماری استنباطی نا پارامتری این نتایج حاصل شد: ۱. میانسالان نسبت به نوجوانان از ضرب المثل ها و اصطلاحات بیشتری استفاده می کنند، شاید به این دلیل که با فرهنگ و ادبیات مأنوس تراند و از ظرافت ها و زیبایی های آن آگاه تر هستند. ٢. نوجوانان نیز در مکالمات روزمره خود از ضرب المثل و اصطلاح استفاده می کنند؛ ولی ضرب المثل ها و اصطلاحات آنان نوعاً از جنس لغاتی هستند که یکشبه از طریق مطبوعات یا رسانه های جمعی و مجازی به لغتنامه جامعه تزریق می شوند. ٣. دیگر آنکه مردان در مجموع از ضرب المثل ها و اصطلاحات بیشتری نسبت به زنان در گفتار روزانه خود بهره می گیرند.

تردیدی نیست که جوامع امروز جوامعی چندسوادی و چندوجهی اند. بنابراین آگاهی مدرسان از وجوه مختلف معنا و به کارگیری آن ها هم در امر آموزش و هم در زمینه ی آزمون سازی می تواند نقش مؤثری را در یادگیری بهتر دانشجویان و بهبود عملکرد آنان ایفا کند. این پژوهش بر آن است تا ارتباط میان میزان استفاده ی اساتید زبان انگلیسی از عناصر مختلف نگاره نویسی در طراحی نمونه سؤالات امتحانی و عملکرد دانشجویان در امتحانات و نیز ارزشیابی آنان از عملکرد اساتید را با استفاده از چهارچوب نظری نگاره نویسی سرافینی و کلاسین (2012) بررسی نماید. در انجام پژوهش حاضر از روش چندمطالعه ای کمی استفاده شد. بدین صورت که ابتدا در مطالعه اول با بهره مندی از روش تحلیل محتوای کمی، تعداد 30 نمونه سؤال امتحانی طراحی و تایپ شده توسط پنج تن از اساتید بخش زبان های خارجی و زبان شناسی دانشگاه شیراز به تفصیل به لحاظ میزان و چگونگی استفاده از عناصر نگاره نویسی ضخامت قلم، رنگ قلم، اندازه ی قلم، شیب قلم/حروف، چهارچوب به کارگرفته شده در ارائه ی اجزای متن، رسمیت قلم و تزیینات نگارشی قلم بررسی شد. سپس، در مطالعه دوم، روش توصیفی- همبستگی برای بررسی ارتباط میان میزان استفاده اساتید از عناصر مختلف نگاره نویسی در طراحی سؤالات امتحانی، عملکرد دانشجویان در امتحانات و ارزشیابی آن ها از عملکرد اساتید، در ارتباط با 30 نمونه سؤال مورد مطالعه، به کار گرفته شد. بر اساس نتایج، اگرچه از اغلب عناصر نگاره نویسی در تمامی نمونه سؤالات استفاده شده بود، بعضی از این عناصر در جایگاه مناسب مورد استفاده قرار نگرفته بودند. علاوه بر آن، به نظر می رسید که چهارچوب های خاص نگارشی پذیرفته شده در حوزه های پژوهشی، مانند ای پی ای، بر نحوه ی نگارش و طراحی سؤالات و درواقع، بر نحوه ی انتخاب عناصر مختلف نگاره نویسی تأثیر گذاشته بود. به طور کلی، نتایج نشان داد که میزان و چگونگی به کارگیری عناصر مختلف نگاره نویسی در سؤالات امتحانی با عملکرد دانشجویان در امتحانات و حتی ارزشیابی آن ها از اساتید خود رابطه معنادار دارد.

پژوهش های زیادی به بررسی درک جملات معلوم و مجهول توسط بزرگسالان سالم، کودکان در حال یادگیری زبان اول و افراد دارای مشکل تکلم پرداخته اند. موضوعی که احتمالاً به پژوهش های بیشتری نیاز دارد بررسی چالش های درک جملات معلوم و انواع مختلف جملات مجهول برای فراگیران زبان های خارجی است. این پژوهش به بررسی و مقایسه درک جملات معلوم و انواع جملات مجهول انگلیسی در بین فراگیران سطح متوسط انگلیسی به عنوان زبان خارجی در ایران پرداخته است. به همین منظور 224 شرکت کننده با روش انتخاب نمونه غیرتصادفی در دسترس از بین دانشجویان مقطع کارشناسی انتخاب و خواسته شد تا جملات را روی صفحه رایانه خوانده و در بازه زمانی محدود به پرسش های چهارگزینه ای پاسخ دهند. پاسخ ها از نظر زمان سپری شده و درصد موفقیت مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن بود که درک جملات معلوم به زمان کمتری نیاز دارد و میزان موفقیت بالاتری نسبت به جملات مجهول دارند. نتایج همچنین نشان داد که انواع مختلف جمله مجهول (افعال با قاعده، بی قاعده، افعال حرکتی، افعال حالتی، افعال دو مفعولی، جملات منفی، و سوالی) درجات متفاوتی از دشواری به فراگیران زبان انگلیسی تحمیل می کنند. جملات مجهول با افعال با قاعده کمترین دشواری را داشتند و به دنبال آن افعال بی قاعده و افعال حرکتی، سپس جملات سوالی و منفی، و جملات با افعال حالتی و در نهایت افعال دو مفعولی دارای بیشترین سطح دشواری بودند. نتایج این پژوهش می تواند برای مدرسان زبان های خارجی و مولفان کتب آموزشی جهت اولویت بخشی و در نظر گرفتن زمان بیشتر برای تدریس و تمرین جملات مجهول دشوارتر مفید باشد.