مریم موسوی

میثم زارع دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز مریم موسوی دانشجوی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی امیرخسرو دهلوی از شاعران قرن هفتم و هشتم است که تحت تاثیر منظومه های پنج گانه نظامی، منظومه هایی سروده است. یکی از این آثار که پنجمین و آخرین منظومه او به شمار می رود، هشت بهشت نام دارد که شاعر تحت تاثیر هفت پیکر نظامی آن را به نگارش درآورده است. در این منظومه، بهرام گور داستان روز چهارشنبه را که داستان شهر خاموشان است، از زبان شاهزاده رومی می شنود. شاعر توانسته است به خوبی این داستان را به تصویر بکشد. این پژوهش با رویکرد زیباشناختی و ساختاری به تحلیل این داستان پرداخته است. برای این منظور مهم ترین عناصر ساختاری شعری این داستان که شامل زبان، موسیقی و تخیل می شود، مورد واکاوی و تحلیل قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان می-دهد که شاعر در بخش زبانی با بکارگیری واژه ها و واج های برگزیده، در بخش موسیقی با آوردن قافیه ها و ردیف های فعلی و در بخش تخیل با بکارگیری تشبیه و استعاره های متناسب باعث هر چه زیباتر شدن این داستان شده است.

امروزه با توجه به اهمّیتی که مطبوعات به طور عام و مطبوعات محلّی به طور خاص بر عهده دارند، بررسی آسیب ها و مشکلاتی که مطبوعات با آن رو برو هستند نیز از اهمّیت خاصّی برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف بررسی نگرش مسئولین و اصحاب نشریات به آسیب های مطبوعات محلّی استان یزد انجام شد. روش این تحقیق، از نوع پیمایشی بود؛ داده ها با ابزار پرسشنامه گردآوری شده است. بر حسب آمار اداره کلّ فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد، 200 نفر در زمینه مطبوعات محلّی استان یزد مشغول فعّالیت اند و با در نظر گرفتن تعداد اندک آن ها، نظرات تمام این افراد سنجیده شد. اعتبار ابزار به صورت محتوایی محرز شده و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. نتایج نشان داد بین سن، جنس و بهره مندی از فناوری اطّلاعات، با نگرش مسئولین و اصحاب نشریات به آسیب های مطبوعات رابطه معناداری وجود نداشت. سردبیران به طور معنادار نگرش مثبت تری نسبت به خبرنگار و سایر سمت ها به مطبوعات داشتند و پاسخگویانی که ترتیب انتشار نشریاتشان روزنامه بود نسبت به دوهفته نامه ها، نگرش منفی تری به آسیب های مطبوعات داشتند. هرچه تحصیلات پاسخگویان بیشتر بود، نگرش به آسیب ها نیز منفی تر، همچنین با افزایش سابقه فعّالیت، نگرش به آسیب های مطبوعات نیز منفی تر؛ با افزایش پایگاه اجتماعی اقتصادی، نگرش به آسیب های مطبوعات نیز منفی تر و با افزایش رضایت شغلی، نگرش به آسیب های مطبوعات نیز مثبت تر می گردید.

کتاب تصویری گونه ای از کتاب کودک است که در آن متن و تصویر اجزای مستقلی هستند که به موازات یکدیگر پیش می روند و کنشگری می کنند تا کلیت کتاب را سامان دهند. در این میان برخی از نظریه پردازان ادبیات کودک، مانند پِری نودلمن، به هویتِ مستقل و ویژه ی تصویر بیش از متن توجه داشت و برای آن در انتقال اطلاعات و پیام و ارتباط متن و تصویر، کارکردهای شش گانه متصور شده اند. این پژوهش که از منظر هدف، کاربردی و از منظر تحلیل داده ها کیفی است، در پی یافتن ویژگی های پیوند متن و تصویر در کتاب تصویری ضحاک اثر فرشید شفیعی (1395) بر اساس پیوندهای شش گانه ی متن و تصویر در نظریه ی نودلمن است. کتاب ضحاک به عنوان یکی از نمونه هایی که تصویر در آن فراتر از متن حرکت می کند و روایت کتاب را شکل می دهد، انتخاب شده تا براساس نظریه ی نودلمن بررسی شود. یافته های این پژوهش دال بر این است که این کتاب نمونه ی موفقی از بازنویسی تصویری شاهنامه است، زیرا تصاویر این کتاب اطلاعاتی فراتر از متن در اختیار مخاطب قرار می دهند؛ از این لحاظ پیام متن را قوت بخشیده و خوانش های جدیدی را متناسب با سلیقه ی مخاطب معاصر ایجاد می کنند. تمام تصاویر کتاب در گونه ی سوم در تقسیم بندی نودلمن قرار می گیرند و پنج تصویر از یازده تصویر کتاب از منظر تقسیم بندی شش گانه نودلمن در مرتبه ی سوم تا ششم قرار می گیرد که به مفهوم به تصویر کشیدن مفاهیمی در تصویر است که متن توان بیان آن را ندارد یا در بیان آن کم توان است. کتاب ضحاک در متن و تصویر دارای نشانه هایی برساخته ی مؤلف یا  قراردادی است و مخاطب را دعوت می کند تا با درهم بافتن این نشانه های تصویری و متنی، مفهوم و روایت کتاب را دریافت کند و داستان کهن ضحاک را در بستر وقایع روز بازخوانی کند.

مخاطرات طبیعی همه ساله رو به افزایش است و نواحی شهری و روستایی به طور فزاینده ای با این مخاطرات روبه رو است. کشور ایران یکی از کشورهای با قابلیت بالای بلاهای طبیعی به شمار می رود که تنوع بلایای طبیعی در آن قابل توجه است. در این بین، زلزله یکی از مهمترین مخاطرات طبیعی است که در نواحی روستایی ایران تلفات و خسارات زیادی به همراه دارد. پژوهش حاضر با هدف برآورد میزان آسیب پذیری روستاهای دهستان پیان در شهرستان ایذه، به بررسی وضعیت سکونتگاه های روستایی آن پرداخته است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی بوده، و داده های مورد نیاز با استفاده از مطالعات اسنادی و همچنین مطالعات میدانی فراهم شده است. جامعه آماری تحقیق روستاهای دهستان پیان در شهرستان ایذه بوده که از این تعداد 6 روستا با موقعیت های متنوع دشتی، کوهپایه ای و کوهستانی به عنوان روستاهای نمونه انتخاب شده است. با توجه به کثرت خانوارهای ساکن در روستاهای مورد مطالعه و همچنین پاندمی کووید ۱۹، از مجموع 1310 خانوار تعداد 150 خانوار نمونه برای پرسشگری تعیین شده است. نتایج تحقیق نشان داد که نخست از کل روستاهای دهستان پیان42 روستا در پهنه ی کم خطر آسیب پذیری از زلزله قرار دارد و 20 روستا در پهنه ی باخطر متوسط و 33 روستا در پهنه ی با خطر بالای برآورد و آسیب پذیری واحدهای مسکونی در برابر زلزله قرار دارند. به علاوه در بین شاخص های مورد بررسی در روستاهای هدف تحقیق، شاخص رعایت معیارهای فنی در ساخت سگونتگاه های روستایی و شاخص نوع مصالح به کار گرفته شده در واحد مسکونی به ترتیب بیشترین میزان آسیب پذیری در روستاهای نمونه را داشته است. در نهایت نیز روستاهای دهنو با 81 خانوار و روستای تاکوتر با 75 خانوار از آسیب پذیری بیشتری نسبت به دیگر روستاهای مورد مطالعه در مقابل زلزله برخوردار بوده است.