زهره خوش نشین لنگرودی

تجزیه و تحلیل محتوا، وسیله و ابزار پژوهش علمی است که باتوجه به ویژگیها و اهداف آن، در رسانه‌های مختلف، به شکلهای گوناگون کارایی دارد همچنین از این فن در علوم مختلف به اشکال مختلفی و به منظور تامین اهداف گوناگون استفاده شده است، مثلا در روانشناسی، برای بررسی و تاثیر شیوه نگارش اسناد تاریخی بر خوانندگان(بیل،1944)، سنجیدن و آزمون ویژگیهای شخصیتی افراد (چادویک و دیگران، 1984) و بررسی ارزشهای مذهبی افراد باتوجه به نقاشی آنان(اتکینسونو دیگران،1969)، ودر علوم رسانه‌ای برای شناسایی روشهای بهتر طرح پیام، مقایسه سطح پوشش خبری رسانه و در مبارزات انتخاباتی (سیگمن و پولاک، 1990«م»)، از این فن استفاده شده است. «تحلیل محتوا فنی پژوهشی است که هدفش اندازه‌گیری موضوعهایی(از قبیل خشونت، تصاویر منفی از زن، و یا هرچیز دیگری) است،که یا از درون رسانه‌ای هنری و تصویری و... انتخاب کرده‌ایم و یا می‌تواند به بررسی محتوای پدیده‌ای بپردازد که صرفا جزء رسانه‌های ارتباط جمعی نیست، برای نمونه تحلیل محتوای نامه های شخصی، گفتگوهای تلفنی و سخنرانیهای کلاس درس».

فرهنگ، بارمفهومی وسیعی دارد و بنابر تعاریف معمول، کلیه عادات، اخلاق، ملکات و باورها و ابزارهایی که در آنها موثرند، در مقوله فرهنگ جای می‌گیرند و تعریف می‌شوند. زبان، ادبیات و هنر با تمام ابعادآن، آداب و رسوم، تعلقات و همچنین باورها و اندیشه های سیاسی و دینی در مقوله فرهنگ می‌گنجد.ابزارهایی چون مطبوعات، کتاب، صداوسیما، فیلم، تئاتر، شعر و موسیقی و...نیز همگی به دلیل تاثیرگذاری عمیق در مقوله‌های فرهنگی که به آنها اشاره شد،ازنظر سازمان و وظایف، جزو قلمرو فرهنگ محسوب می‌شوند.