امیر کریمی

فصلنامه پویش در آموزش علوم انسانی، یکی از مهم ترین مجلات دانشگاه فرهنگیان می باشد که مقالاتی را در حوزه ی تعلیم و آموزش علوم انسانی و توسعه آن، چاپ و منتشر می کند. هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل محتوا و استنادهای مقاله های فصلنامه پویش در آموزش علوم انسانی است. روش تحقیق، تحلیل محتوایی و استنادی که با استفاده از نرم افزارهای اکسل و SPSS صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان داد که در 10 شماره این فصلنامه از شماره 16 تا شماره 25، تعداد 77 مقاله منتشرشده است که 48 عنوان مقاله به صورت گروهی و مابقی به صورت انفرادی تألیف شدند، تعداد تمامی استنادات 2256 و به طور میانگین برای هر مقاله 30/29 استناد بود. خوداستنادی نویسندگان 10 درصد و به طور میانگین 45/10 استناد خارجی، 1/1 استناد از سایت، 6/12 استناد از کتاب، 93/14 استناد از مقاله و 74/0 استناد از پایان نامه های ارشد و دکتری داشتند. 65 درصد از نویسندگان مقالات مرد و 35 درصد زن بودند. همچنین 9/42 درصد از نویسندگان دارای رتبه ی استادیاری بودند. مقالات با 1135 استناد و کتاب ها با 972 استناد بالاتر از سایر منابع قرارگرفته اند. روش های کیفی با 64 درصد کاربرد بیشتری داشتند و موضوعات برنامه درسی و فلسفه با 9/16 درصد نیز بیشترین طیف مقالات را به خود اختصاص داده بو. درنتیجه توجه بیشتر به اسنادات درونی، ارائه ی مقالات گروهی و بین رشته ای، افزایش کیفیت نشریه و توجه به حوزه های مغفول مانده ی آموزش علوم انسانی چون؛ تربیت بدنی، اقتصاد، تاریخ، حقوق و سایر رشته ها می تواند به ارتقای کیفیت نشریه منجر گردد.

با توجه به ضرورت پژوهش های علم سنجی، هدف از پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل مقالات مربوط به کارورزی معلمان می باشد. روش تحقیق، توصیفی-کاربردی است و حوزه پژوهش شامل تمامی مقالات کارورزی معلمان است که از سال 1998 تا 2022 در پایگاه استنادی ساینس دایرکت نمایه شده اند، با کمک کلیدواژه کارورزی (مدرسه، معلم، دانش آموز، آموزش، تدریس و...) 3899 مقاله، شناسایی شد که بعد از پالایه کردن آن ها، 1306 مورد با کمک نرم افزار اکسل و وی.او.اس.ویوور برای تحلیل و نمایش داده ها بررسی شد. یافته های پژوهش بیانگر آن است که تعداد مقالات روند صعودی داشته و سال 2021 بیشترین سهم را در تعداد مقالات دارا بود. از 8 خوشه شناسایی شده، موضوعات: کووید 19، مهارت های قرن 21، قابلیت اطمینان، کارورزی مجازی، خودکارآمدی و حفظ توانایی معلمان، دارای نوآوری بوده اند. تربیت معلم، آموزش عالی و آموزش نیز پرتاثیرترین مقولات این حوزه بودند. درنتیجه، لزوم تحقیقات بیشتر در این حوزه و بخصوص در موضوعات جدید کارورزی معلمان، می تواند پیشبردی در تحقق اهداف تربیتی کارورزی باشد.

هدف:با توجهبه ضرورتپژوهش های علم سنجی در رشد و توسعه تمامی علوم، هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل مقالات مربوط به این حوزهمی باشد. روش شناسی: روش تحقیقاز نوع توصیفی-کاربردی بوده و حوزه پژوهش شامل تمامی مقالات علم سنجیاست که از سال 1998 تا 2022 در پایگاه استنادی ساینس دایرکت نمایه شدند. بعد از پالایهمقالات3390 مورد از آن ها با کمک نرم افزار اکسل و وی.او.اس.ویوور برای تحلیل و نمایش داده ها مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها:یافته هایپژوهش بیانگر آن است که تعداد مقالات از سال 1998 روند صعودی داشته و سال 2021 بیشترین سهم را در تعداد مقالات دارا بود. همچنین مقالات پژوهشی با تعداد 2200 مقاله، مجله انفورمتریکسبا تعداد 482 مقاله و در حوزه پژوهشی نیز علوم اجتماعیبا 750 مقالهدر رتبه اول قرار داشتند. همچنین 10 خوشه شناسایی شد که موضوعاتکووید 19، سایت پیس، نقشه علمی، پایداری، وی.او.اس.ویوور، هوش مصنوعی،یادگیری ماشینی دارای نوع آوری بوده و همچنین: ضریب تأثیر، علم و فنّاوری،کتاب سنجی، همکاری، ارزیابی پژوهشی مقولات پیشین این حوزه بودند. نتیجه گیری:حوزه هایی چون؛بهینه سازی، علم و فنّاوری، نمایه استنادی علم، جامعه شناسی علم، نظرسنجی، استخراج و ارزیابی فناوری، تکامل موضوع، مدل سازی موضوع، نقشه برداریکتاب سنجی، دیجیتالی شدن؛ فنّاوری در حال ظهور و همکاریبین المللی کمتر موردتوجه قرار گرفتند.