محمدحسن بازوبندی

در این مقاله ضمن معرفی ملاک های ده گانه تالیف سازنده گرایانه، نظر دبیران مجرب و صاحب نظر شهر تهران در قالب پرسش نامه محقق ساخته جمع آوری و با استفاده از آزمون خی دو، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.. روش پژوهش، پیمایشی است که با طراحی پرسش نامه ای با 15 سوال، میزان پیروی کتاب مذکور از ده معیار مورد اشاره که متضمن پوشش دادن به عناصر اصلی یک برنامه درسی مانند اهداف، محتوا، روش های یاددهی-یادگیری و سازماندهی علمی، روشی و شکلی بر اساس معیار های سازنده گرایی است را مورد بررسی قرار می دهد. جامعه آماری پژوهش،20 نفر از دبیران با تجربه و صاحب نظر مناطق 19 گانه شهر تهران، بوده اند. بر اساس نتایج این پژوهش، مولفان کتاب زیست شناسی در 4 مؤلفه: "طراحی دقیق و رشد دهنده، توجه به سطوح عملکردی بالاتر، ارزشیابی درخدمت یادگیری و راهی بسوی یادگیری های جدید" عملکرد موفقی داشته اند. و در معیارهایی چون "توجه به پیش دانسته های فراگیران، توجه به شیوه های فعال یادگیری، توجه به یادگیری گروهی و اجتماعی، اهمیت رویکردهای تلفیقی، کاربست آموخته ها در محیط جدید و توجه به تکالیف خارج از کلاس" عملکرد مطلوبی نداشته اند. و در مجموع کتاب درسی مورد پژوهش با معیارهای تألیف کتاب های درسی بر اساس معیارهای یاددهی-یادگیری مطابقت کمی دارد.

هدف: هدف پژوهش حاضر، مقایسه صلاحیت های حرفه ای و شخصیتی معلمان فارغ التحصیل از دانشگاه فرهنگیان با سایر دانشگاه ها است. روش: این پژوهش از نوع کاربردی و روش آن به صورت علی-مقایسه ای بوده است. حجم نمونه 296 نفر از مدیران مدارس استان تهران در سال تحصیلی 1401-1400 بوده است که سابقه همکاری با هر دو گروه از معلمان را داشته و به 26 سوال از دو بعد صلاحیت حرفه ای و ویژگی های شخصیتی که با مقیاس پنج درجه ای لیکرت تنظیم شده است پاسخ داده اند. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه به تایید متخصصان رسیده و پایایی آن ها به روش آلفای کرونباخ به ترتیب 92/0 و 90/0 به دست آمده است. روش آماری در این پژوهش آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (t مستقل) بوده است. یافته ها: یافته های این پژوهش حکایت از آن دارد که در هر 2 بعد، برتری فارغ التحصیلان دانشگاه فرهنگیان محسوس بوده است. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت دوره ابتدایی از نظر شکل گیری شخصیت دانش آموزان، در این دوره و دوره متوسطه اول از دانش آموختگان دانشگاه فرهنگیان و تا بهبود کامل شرایط آموزش تخصصی در دانشگاه فرهنگیان، از فارغ التحصیلان سایر دانشگاه ها در این مقطع استفاده شود.

هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتبار یابی الگوی کوچینگ و اثربخشی آن بر ادراک معلمان نسبت به ترس از تدریس است. این پژوهش شامل دو بخش کیفی و کمّی است. در بخش کیفی، طبق اصل اشباع نظری با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند (N=32) و جهت اعتباریابی پرسشنامه 360 نمونه استفاده شد. جهت جمع آوری داده ها در بخش کیفی از روش سندکاوی و مصاحبه ، و در بخش کمّی که بر روی 44 نفر اجرا گردید، از مقیاس ادراک معلمان نسبت به ترس از تدریس، استفاده شد. روش این پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی (کیفی و کمّی) است. در بخش کیفی به روش تحلیل محتوا با رویکرد نظام مند سه مرحله ای، کد گذاری باز، کد گذاری محوری و کد گذاری انتخابی توسط نرم افزار MAXQDA و با رویکرد تحلیل مضمون صورت گرفت. در بخش کمّی این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه و مرحله پیگیری بود. جهت تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمون کوواریانس بین گروهی) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد معلمان از اینکه اجرا تدریس خود را در معرض همکاران خود قرار دهند تا این انتقال تجربه باعث ارتقاء تدریس آنها شود، احساس ترس وخطر دارند. بنابراین این روش باعث شد، معلمان برون دادها و نتایج تدریس خود را با رهبران آموزشی تجزیه و تحلیل کنند و بدین وسیله به تدریس شخصی سازی شده خود، بر اساس محتوا و فرهنگ دست یابند.  

هدف از این پژوهش، بهبود عملکرد دانشجو معلمان رشته آموزش شیمی، در دوره کارورزی در آموزش مبحث «سلول الکتروشیمیایی» با استفاده از روش آموزش معکوس است. جهت نظارت بر عملکرد دانشجومعلمان از نظارت بالینی معلم-محور که در این پژوهش برای شرایط آموزش برخط توسط پژوهشگران این پژوهش متناسب سازی شده، استفاده گردید. این پژوهش از نوع نیمه تجربی است و جامعه آماری آن 100 نفر از دانش آموز پسر دبیرستان پانزده خرداد شهر تهران است. این دبیرستان یکی از آموزشگاههایی است که دوره کارورزی در آن برگزار می شود. نمونه آماری پژوهش، بر اساس فرمول کوکران، 60 نفر از دانش آموزان آن دبیرستان هستند که بصورت هدفمند و از طریق برگزاری پیش آزمون، که از نظر پایایی با استفاده از روش کودر ریچاردسون با پایایی 82/0 مورد ارزیابی قرار گرفت، انتخاب شدند و در دو گروه 30 نفره کنترل و آزمایشی تفسیم بندی شدند. براساس یافته های این پژوهش، روش آموزش معکوس در مبحث "سلول الکتروشیمی"، می تواند به عنوان روشی موثر در آموزش برخط در نظر گرفته شود. از طرفی نتایج نظارت بالینی معلم محور متناسب سازی شده در آموزش بر خط نشان می دهد، ارتباط کلامی و توجه به فرد فرد دانش آموزان، حتی در حد نام بردن آنها در کلاس برخط تاثیر بسزای در یادگیری دانش آموزان دارد.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای بخش زمین شناسی کتاب های علوم تجربی پایه های هفتم، هشتم و نهم چاپ 1401 از دیدگاه فعال یا غیر فعال بودن با استفاده از روش تحلیل محتوای ویلیام رومی انجام شد. این تحقیق کاربردی با روش توصیفی و به شکل عینی و کمی صورت گرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل محتوای متن، تصاویر و سوالات بخش زمین شناسی کتاب های علوم تجربی متوسطه اول است. همچنین برای رسیدن به نتایج دقیق و قابل اعتماد در این تحقیق، از نمونه گیری استفاده نگردید و کل محتوای کتاب بررسی شد. نتایج نشان داد که ضریب درگیری با متن در مجموع هشت فصل زمین شناسی کتب علوم تجربی متوسطه اول 0.2837، ضریب درگیری با تصاویر 0.4031 و ضریب درگیری با سوالات 4.3 است؛ که نشان دهنده غیر فعال بودن محتوا متنی کتاب درسی است و همچنین بیانگر فعال بودن محتوای هر دو بخش تصاویر و سوالات می باشد.

این پژوهش از نوع بنیادی است که به مطالعه تطبیقی دایکهای گروهی(فوجی) در پهنه های زمین ساختی ایران مرکزی و ارومیه–دختر پرداخته است. دایکهای فوجی، یکی از پدیده های ژئومورفولوژیکی هستند، که تحت تاثیر جابجایی ورقه های سنگ کره، در مناطقی با تنش های کششی تشکیل می شوند. از اینرو، این دایکهای گروهی، در مطالعه و تفسیر محیطهای تکتونیک گذشته زمین و آنالیز تنش-های گذشته زمین، کاربردهای فراوانی دارند. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دایکهای فوجی ایران زمین است. که به دلیل کثرت و فراوانی، دایکهای دو پهنه زمین ساختاری ارومیه – دختر و ایران مرکزی انتخاب گردید. دایکهای فوجی شمال ساوه از پهنه ارومیه–دختر و دایکهای مناطق دلبر و زریگان از پهنه زمین ساختاری ایران مرکزی انتخاب شده اند، که از نظر ویژگیهای عمومی مانند ترکیب سنگ شناسی، سن استقرار، مدل ژئودینامیک تشکیل و مقایسه آنها با مدلهای ژئودینامیکی تیپیک، مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند. بر اساس یافته های این پژوهش، سن استقرار دایکهای مذکور از دوره کامبرین تا الیگومیوسن و ترکیب سنگ شناسی آنها بطور عمده شامل سنگهای آندزیتی، بازالتی، گابرو، گابرودیوریتی و آلکالی گابرو است. سازوکار تشکیل دایکهای هر سه منطقه، در ارتباط با فرورانش و صعود ماگما در شکستگی های ایجاد شده در اثر فرورانش می باشد. با توجه به طبقه بندی ارنست، دایکهای فوجی شمال ساوه جزو دایکهای نوع IV و دایکهای فوجی مناطق دلبر و زریگان جزو دایکهای نوع Vطبقه بندی می شوند. و با توجه به طبقه بندی هوو، دایکهای هر سه منطقه از الگوی خطی تبعیت می کنند. پیشنهاد می گردد که در پژوهش های بعدی سایر دایکهای فوجی ایران، که نسبتا فراوان و هنوز ناشناخته هستند، شناسایی و معرفی گردند و مدلهای ژئودینامیکی آنها مورد مطالعه تطبیقی با دایکهای مورد مطالعه در این پژوهش قرار گیرد.

هدف از انجام این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش معکوس بر یادگیری پایدار در آموزش بخش زمین شناسی درس علوم تجربی دانش آموزان دختر پایه هشتم است. روش پژوهش حاضر، از لحاظ هدف، کاربردی است و از لحاظ میزان نظارت و درجه کنترل متغیرها، در زمره پژوهش های میدانی است. روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با دو گروه آزمایش و کنترل است. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان پایه هشتم مدارس دخترانه منطقه خزل استان همدان در شهرستان نهاوند، تشکیل می دهند. روش نمونه گیری، مبتنی بر هدف بوده و 30 نفر از جامعه آماری انتخاب و به صورت غیرتصادفی در دو گروه همگن 15 نفری آزمایش و کنترل به صورت مساوی گمارده شده اند. ابزار پژوهش، پرسشنامه یادگیری پایدار زکی خانی و همکاران(1399) بود. ابتدا دانش آموزان گروه آزمایش و کنترل، پرسشنامه ها را تکمیل و سپس در طی شش جلسه در کلاس های آموزشی حضور پیدا کردند. یافته های پژوهش، حکایت از آن دارد که آموزش به روش یادگیری معکوس، بر یادگیری پایدار (استمرار یادگیری، تقویت حل مسئله، ایجاد تفکر خلاق و معناداری یادگیری) تأثیر معناداری دارد و منجر به افزایش در هرچهار مقیاس فوق می گردد. این یافته ها، به فرایند فعال شدن دانش آموزان در فرایند یاددهی-یادگیری و افزایش دانش آموزمحوری در کلاس درس -که در ماهیت این روش قرار دارد-، نسبت داده می شود. با توجه به نتایج پژوهش، به مسئولان توصیه می شود که در جلسات ضمن خدمت معلمان علوم تجربی، مراحل روش معکوس را آموزش و سایر روش ها را مورد بازنگری قرار دهند.

هدف پژوهش حاضر، طراحی و اعتباربابی الگوی شخصیتی مختص معلمان، بر مبنای نظریه فرم دار راجرز بود. روش این پژوهش از نوع آمیخته متوالی است که شامل دو بخش کیفی به شیوه تحلیل مضمون و کمّی به روش زمینه یابی است. جامعه موردمطالعه در بخش کیفی، شامل اساتید دانشگاه طبق ملاک های ورود و خروج و در بخش کمّی، کلیه دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان تهران در سال 1401می باشد. حجم نمونه در بخش کیفی، طبق اصل اشباع نظری با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند (N:27) و در بخش کمّی طبق فرمول کوکران، گروه هدف ۳60 نفر از دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان با روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شد. جهت جمع آوری یافته ها ی پژوهش در بخش کیفی، از روش سندکاوی و مصاحبه های نیمه ساختاریافته و در بخش کمّی، از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها در بخش کیفی، با شیوه کدگذاری باز، محوری و انتخابی توسط نرم افزار MAXqd و با رویکرد تحلیل مضمون صورت گرفت. در بخش کمّی، از تحلیل عاملی تأییدی با استفاده از نرم افزار AMOS استفاده شد. نتایج نشان داد که الگوی شخصیتی مختص معلمان، شامل سه بعد (هم خوانی، هم دلی و توجه مثبت غیرمشروط) می باشد، در نتیجه متغیرها و راهبردهای الگو بر مبنای نظریه راجرز، مشخص شد که الگوی ارائه شده، از برازش قابل قبول برخوردار بوده و ساختار عاملی مفروض مورد تأیید قرار گرفت.