مهری بهار

در جامعه متکثر قومی افغانستان، رسانه های جمعی این کشور بازنمایی های گوناگونی از این تکثر ارائه می دهند، که در میان آنها شبکه تلویزیونی ملی افغانستان به دلیل ملی بودن جایگاه خاصی دارد. در این مقاله برای فهم نحو ه ی بازنمایی هویت ملی و قومی، اخبار تلویزیون ملی با روش تحلیل گفتمان تحلیل شده است. ابتدا اخبار این شبکه مورد مشاهده  قرارگرفته و سپس مهم ترین سرویس خبری آن انتخاب(سرویس هشت شب) و تحلیل شده است. نتیجه این پژوهش نشان می دهد که تلویزیون ملی افغانستان، بازنمایی هویت ملی و قومی در این کشور را بر مبنای سیاست «یکسان سازی» مطابق با سیاست ملت سازی دولت فعلی انجام می دهد. این شبکه در راستای همین سیاست، مؤلفه های هویتی یک گروه قومی خاص را به عنوان مولفه های هویت ملی قابل قبول برای همه، بازنمایی می کند، یک گروه قومی خاص را بسیار زیاد و دیگر گروه های قومی را بسیار کم بازنمایی می کند.

عاملیت نه به صورت صرف در دست آدمیان بلکه به صورت شبکه ای بین آدمیان و غیر آدمیان ظهور پیدا می کند.  فلسفه ی تکنولوژی و به تبع فلسفه ی رسانه ها در این تحقیق مورد توجه قرار گرفته است؛ تمرکز این مقاله بر ر وی عاملیت پلتفرم اینستاگرام است.  این که چگونه این پلتفرم دارای کنش مندی می شود که هویّت جهانی را به وجود می آورد.  چهار میانجی گر تکنیکی برونو لاتور شامل: ("ترجمه"، "ترکیب"، "نهان سازی بازگشت پذیر" و "واگذاری دستورالعمل ها") است؛ که می توانند ابزاری باشند برای فهم ماهیّت و هستی شناسی پلتفرم اینستاگرام  و با این چهار میانجی گر، توصیف، تحلیل و تبیینی از آن ارائه داد.  اساس و ماهیّت پلتفرم اینستاگرام، "انسان" و به صورت خاص، "فردگرایی" است.  که نزدیکترین پارادایم فکری به آن لیبرالیسم است.  در نتیجه ی این تحقیق با توجه به شاخص هایی که از اینستاگرام، از طریق میانجی گری تکنیکی لاتور به دست می آید؛ "هویّت جهانی" در بستر پلتفرم اینستاگرام محقق می شود. 

بازنمایی زنان در رسانه ها، یکی از مسائل مهم اجتماعی و فرهنگی به ویژه در رسانه ملی صداوسیما است. آگهی-های بازرگانی در این رسانه به عنوان ژانر تلویزیونی، علاوه بر پیامی درباره کالا و خدمات، گفتمان ثانویه ای را درباره جامعه، فرهنگ و نقش های جنسیتی برمی سازد. هدف اصلی این مقاله بررسی قرائت ها و خوانش های زنان از آگهی های بازرگانی تلویزیون پیرامون بازنمایی نقش های جنسیتی از منظر مطالعات فرهنگی است. برای دست-یابی به این هدف، از روش کیفی مصاحبه گروهی متمرکز، استفاده شده و سپس برداشت های مصاحبه شوندگان تحلیل گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد که آگهی های بازرگانی توجهی به تحولات فرهنگی- اجتماعی و تغییر نقش های جنسیتی در جامعه در جنبه های مختلف نداشته، بلکه بیانگر بازنمایی از وضعیت گروه حداقلی از زنان می باشد. در حال حاضر، گروه های مختلف زنان وارد گفتمان های مختلف شده اند و به تدریج وارد گفتمان های دیگر نیز خواهند شد. در صورت ادامه این روند از سوی گروه های مختلف زنان و عدم بازنمایی یا سوءبازنمایی از آنها در رسانه، مخاطبانی که خوانشی معارض با برنامه ها دارند، به بازاندیش ترین گروه ها تبدیل خواهند شد.

در این مقاله، سیالیت در تقسیم بندی ژانر موسیقی کلاسیک ایرانی را مرتبط با معنای خلاقیت به مثابه «فرایندی فرهنگی» مطالعه کردیم. از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با پنج نفر از موسیقی دانان در ژانر موسیقی دستگاهی، چگونگی رابطه برساخت خلاقیت در «فرهنگ تولید» صنعت موسیقی ایران را با تقسیم بندی ژانر کلاسیک ایرانی تحلیل کردیم. طبق نتایج، مضامین اصلی عبارتند از «خلاقیت شهرت-محور» که موسیقی شبه دستگاهی، ترکیبی و سفارشی-سازمانی را ایجاد می کند، «خلاقیت ناب» که ژانر هنری را می آفریند و «خلاقیت فرهنگ ساز» که ژانر اصیل دستگاهی و هنر اجتماعی را خلق می کند. در هر ژانری، کدهای اخلاقی و آیینی و جایگاه مخاطب و سود متفاوت است. کدهای اخلاقی و آیینی در مضمون فرهنگ ساز، مرتبط با پیش شرط های اخلاقی مانند تواضع و آداب آیینی ساز زدن است. رابطه با مخاطب، عمودی و در راستای ارتقای سلیقه شنیداری اوست و سود مالی در آن آینده نگرانه است. در خلاقیت ناب، کدهای اخلاقی و آیینی برجسته نیستند، مخاطب غایب است و خود واقعی خالق در این ژانر حضور دارد. ژانر شهرت- محور، با تصور مخاطب شروع می شود، احساس از خودبیگانگی هنرمند در این ژانر وجود دارد، نتیجه گرایی سریع مالی در آن دنبال می شود و کدهای اخلاقی و آیینی مبتنی بر خودنمایی تکنیکی است.

این مقاله میزان تغییرات صورت گرفته در حوزه دینی و مراسم و رفتار دینی را در دوره جدید و با تاکید بر نقش و اثرگذاری تکنولوژی چون اتومبیل مورد تحلیل قرار می دهد. افراد جامعه ایرانی تجربه خاص دینی به لحاظ ذهنی و عینی در سطح مناسک و مراسم دینی دارند که حاصل اموخته ها و رفتار انها می باشد. تغییرات ایجاد شده در این تجربه طی یک دوره تاریخی بیشتر نشان داده می شود. در اینکه تغییرات چه ماهیتی دارند و چگونه صورت می گیرند, توافق نظری وجود ندارد. یکی از راههای دست یابی به معنای نسبتا نزدیک به یکدیگر, تمرکز بر نقش تکنولوزی بر رفتار و مناسک دینی است. بدین لحاظ می توان مدعی شد بخشی ار تغییرات در اثر نفوذ تکنولوژی بر جامعه دینی و به خصوص مراسم فهمیده می شود. به نظر می رسد زندگی دینی و مراسم مذهبی بیش از گذشته در معرض نفوذ تکنولوزی و عوامل متفاوت ان قرار گرفته است. مطالعه رابطه بین تکنولوژی و مراسم مذهبی از منظر مطالعات فرهنگی نیز مهم است . سوال ان است که چگونه مراسم دینی با ورود تکنولوژی دچار تغییرات و دگرگونی های متعددی شده است؟ این سوال به سوالهای دیگری قابل تقسیم است. ایا تکنولوژی مدرن می تواند با نمادهای مذهبی گذشته مراسم همذات پنداری نماید و قادر باشد به عنوان یک محصول .مدرن جانشین یک محصول فرهنگی و دینی قرار بگیرد؟ آیا تکنولوژی (با استفاده از علائم و نمادهای دینی در قالب شعارها و تصاویر) می تواند در خدمت دین قرار گرفته و شیی چون ماشین جایگزین دیگر ابژه های دیگر شود؟ به نظر می رسد یک ابزار تکنولوژیکی مثل اتومبیل در عین حال که کارکرد اقتصادی دارد می تواند به گونه ای موقتی با توجه به زمینه ها و ظرفیتهای متفاوت ان، کارکرد دینی نیز بیابد. به عبارتی توجه به وجه نمادین و تولید معنای جدید به لحاظ قرار گرفتن در فضای دینی می تواند برخی از محصولات و کالاهای عادی را به سوژه های نمادین تبدیل سازد. در بیان رابطه بین تکنولوژی و تغییرات دینی، ضمن اهمیت دادن به مشاهده مشارکتی، از عکس برداری و نشانه شناسی تصویری استفاده شده است. با فراهم نمودن تصاویر متعدد و تحلیل نشانه شناسی از شیی مادی مثل اتومبیل و استفاده از آن به عنوان نماد و نشانه دینی به تحلیل پرداخته شده است. در این راستا شعارهای دینی (و احتمالا تبلیغاتی) بر روی اتومبیل به عنوان ابژه ای مادی که ظرفیت جانشینی نماد مذهبی در مراسم را دارا می باشد، مورد توجه بوده است. جمع آوری داده ها و مشاهدات انجام شده در سطح شهر تهران, مصرف نمادین از اتومبیل و انبوه مصداقهای آن در مراسم دینی نشان می دهند که اگرچه اتومبیل ساخته طراحان، تولیدکنندگان و دست اندرکاران تکنولوزی مدرن می باشد، اما به سبب کارکرد های متفاوتی که در حین مراسم دینی پیدا می کند می تواند موجب تقویت یک تجربه دینی جدید و ایجاد حس زیباشناختی در مراسم نیز شود.

  پژوهش حاضر در پی آن است تا ظرفیت نوین و فن آورانه بلاک چین و NFT در فعالیت های خیریه ها را مورد کنکاش و تحلیل کیفی قرار دهد و با اتکا بر رویکردی خاص به تحلیل مزایا و معایب احتمالی این نوآوری بپردازد. روش پژوهش مبتنی بر تجربیات بدست آمده توسط استارت آپ ایرانی اینتروسپکشن است که شامل ادغام روش تحلیل محتوا و مصاحبه ها می باشد. در این روش، مصاحبه ها به عنوان داده های دست دوم جمع آوری شده اند اما جزئیات تک تک مصاحبه ها ذکر نشده و تنها نتایج و تحلیل آنها گنجانده شده است. بعد از جمع آوری و تحلیل دادها در میدان کسب و کارهای تکنولوژیک ، این نتیجه حاصل شد که استفاده از ظرفیت شبکه بلاک چین و مشتقات آن نقش به سزایی در شفاف سازی، نوآوری و تهییج بازارهای هنری به نفع خیریه ها دارد. علاوه بر این، ظرفیت های جهانی و فرامنطقه ای ویژه ای را نیز برای خیریه ها و سازمانهای مردم نهاد محلی فراهم می آورد که پیش از آن بسیار محدود بودند. با قیاس کسب و کارهای شخصی و حقوقی فعال در استارت آپ های هنری-تکنولوژی و تحلیل رسانه ها، متون و مصاحبه های افراد کلیدی این حوزه و مطالعه موردی یک کلکسیون ان اف تی ایرانی، ظرفیت این صنعت فرهنگی بر شمرده شد. به طور مشخص، ساز و کار نوینی همچون شبکه غیرمتمرکز و خودمختار می تواند با دور زدن محدودیتهای اعمال شده توسط تحریم های بانکی، ظرفیت قابل توجهی را در اختیار انجمن هایی بگذارد که به واسطه محدودیتهای اعمال شده بین المللی، فعالیت شان مختل و یا کمرنگ تر شده است.