آندرانیک هویان

" روابط فرهنگی ایرانیان و ارمنیان از بیست و هشت سده پیش آغاز می‌گردد و ریشه‌های عمیق فرهنگی، ایرانیان و ارمنیان را به هم پیوند می‌دهد. سرزمین ارمنستان، ادامه‌ فلات ایران زمین است. هر دو قوم از نخستین خاستگاه اقوام آریایی به حرکت در آمدند و در سرزمین‌های کنونی ساکن شدند. زبان ارمنی پیوندی ناگسستنی با زبان فارسی دارد. نام‌های کهن ارمنی، نام‌های اصیل هخامنشی و اشکانی است. ایرانیان و ارمنیان در روزگار هخامنشیان و اشکانیان دین واحدی داشتند. هر دو قوم جشن‌های مشترکی دارند که سابقه‌ای دو هزار و هفتصد ساله دارد، و هم اکنون ارمنیان، این جشن‌ها را در قالب مسیحیت برگزار می‌کنند، هیچ قوم و ملتی به اندازه‌ ارمنیان به ایرانیان نزدیک نمی‌باشند و در حقیقت تشکیل یک خانواده را می‌دهند. در این مقاله گوشه‌هایی از روابط و اشتراکات فرهنگی ایرانیان و ارمنیان بازگو می‌شود. "

جشن تیرگان از کهن ترین جشن های ایران زمین است. ایرانیان از دوره ماد آن را با شکوه تمام در سراسر ایران زمین برگزار می کردند. پس از فتنه افغان، به دلایل نامغلوم جشن تیرگان به فراموشی سپرده شد و فقط زرتشتیان، ارمنیان، برخی از روستاییان روستاهای خراسان و در گیلان و مازندران به نام تیرماه سیزشو آن را برگزار می کنند. یکی از جشن تیرگان و سابقه تاریخی آن آگاه نیستند. برای آشنایی بیش تر و احیای این جشن کهن ایران زمین، این مقاله نگاشته شد.