رحمت میرزایی

این مقاله به دنبال پاسخگویی به این سوال است که فرایند بازسازی مسکن پس از زلزله آبان ماه 1396 در شهر سرپل ذهاب چگونه بوده و با چه چالش هایی مواجه بوده است؟ روش پژوهش حاضر، کیفی بوده و برای تحلیل اطلاعات و مصاحبه ها از تحلیل تماتیک بهره گرفته شد. بر اساس روش نمونه گیری هدفمند و نیز معیار اشباع نظری، با ۳۵ نفر از مردم زلزله زده و ۱۵ نفر از افراد دارای تخصص، مصاحبه عمیق و نیمه ساختار یافته به عمل آمد. یافته های این مطالعه نشان داد که فقدان دولت محلی کارآمد، استفاده از منابع عمومی برای منافع شخصی، تاخیر و کندی روند بازسازی، وعده های بی پشتوانه و عملی نشده، بوروکراسی اداری حاکم بر صدور مجوز ها، باور به حرام بودن وام بانکی، فقر و نابرابری جنسیتی، فقدان تجربه و آمادگی متولیان امور بازسازی، عدم مشارکت مردم، فقدان آمادگی بازسازی کنندگان، بی توجهی به کیفیت مسکن، عدم تناسب میزان وام با هزینه های ساخت وساز، فقدان تاب آوری، چالش های کلان اقتصادی کشور، از اصلی ترین چالش های بازسازی پس از زلزله آبان ماه ۱۳۹۶ در شهر سرپل ذهاب بودند که حاصل آن بازسازی فیزیکی ناقص بود. بر اساس یافته های تحقیق، داشتن برنامه ای همه جانبه برای حوزه بازسازی که علاوه بر بازسازی فیزیکی سایر حوزه های اجتماعی از قبیل، توجه به نیاز ها و توانائی های گروه های آسیب پذیر، توجه به مسائل فرهنگی و کیفیت محیط شهری را نیز شامل شود، از ضروریات می باشد.

لذا هدف این مطالعه بررسی مسائل اجتماعی به وجود آمده در جریان بازگشت به زندگی پس از زلزله آبان ماه ۱۳۹۶ در شهر سرپل ذهاب می باشد. پژوهش از نوع کیفی و از روش تحلیل مضمون برای انجام عملیات تحقیق استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه را زلزله زدگان آسیب دیده شهری و کارشناسان اجتماعی امدادگر در زلزله سرپل ذهاب تشکیل داده است. نمونه گیری به روش نظری بود و با بهره مندی از راهکارهای هدفمند و گلوله برفی انجام شده است. بر این اساس۴۸ مصاحبه با زلزله زدگان آسیب دیده و کارشناسان اجتماعی صورت گرفت. داده ها با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه ساختارمند گردآوری و با راهبرد نظامند استراوس و کوربین تحلیل زمینه محور شدند. این مطالعه کیفی دو مقوله اصلی آسیب پذیری اجتماعی با زیرمقولات، (مشکلات اجتماعی پیشینی، ضعف حساسیت نسبت به گروههای آسیب پذیر، غفلت از بازتوانی اجتماعی، آسیب پذیری ناشی از هدر رفتن اموال و دارایی ها، هجوم افراد غیر بومی) و فراموشی ورهاشدگی با زیر مقولات (مسکن ناقص و ناتمام، عدم تناسب بازسازی مسکن با فرهنگ محلی و اولویت نداشتن اشتغال زایی را مورد بررسی قرار داد که منجر به تاخیر در بازگشت به زندگی عادی شده است. بر اساس نتایج مطالعه مسائل اجتماعی پنهان است و در لایه های زندگی اجتماعی پس از زلزله بروز پیدا می کند و در برنامه های پس از زلزله کمتر مورد توجه قرار می گیرد؛ لذا سیاستگذاران و برنامه ریزان اجتماعی باید برنامه جامعی را تدوین کنند که این موارد پنهان را در نظر گرفته و روند بازگشت به زندگی عادی پس از زلزله را تسهیل کند.

زمینه و هدف: خشونت خانوادگی شایع ترین شکل خشونت علیه زنان با بیشترین عوارض اجتماعی، روانی و اقتصادی است. خشونت شوهران مسئله ای است که حیات خانواده و جامعه را تهدید می کند؛ لذا هدف تحقیق حاضر، بررسی وضعیت خشونت خانگی در زنان مراجعه کننده به مراکز قضایی شهر پاوه، شناخت نقش پلیس در پیشگیری از بروز این پدیده و شناخت موانع پیشرو در ممانعت از بروز این مشکل می باشد. روش شناسی: این مطالعه به صورت مقطعی، توصیفی، تحلیلی و بر اساس تحلیل داده های ثانویه است که اطلاعات آن به صورت گذشته نگر جمع آوری شده است. جمعیت نمونه مورد مطالعه این پژوهش شامل 82 نفر (زن) است که به دلیل خشونت به مراجع قضایی شهر پاوه شکایت کرده و در آنجا پرونده تشکیل داده اند، هم چنین جهت نقش پلیس در پیشگیری از بروز این پدیده اجتماعی با 20 نفر از نیروهای پلیس واقع در کلانتری های شهر پاوه مصاحبه باز صورت گرفت. یافته ها و نتایج: نتایج نشان می دهد که بالاترین میزان خشونت در بین زنان 25 تا 28 سال می باشد؛ بنابراین با افزایش سن، میزان خشونت کاهش پیدا می کند. یافته ها نشان می دهد که بیشترین خشونت از نوع خشونت های روانی است و بالاترین میزان خشونت مربوط به زنان دارای تحصیلات دبیرستان و دیپلم و کمترین میزان مربوط به زنان بی سواد است. نتایج نشان می دهد که پلیس های مصاحبه شده معتقد بودند که اقدامات پلیس با رویکرد جامع نگر، نقش مؤثری در پیشگیری از وقوع و بروز همسر آزاری دارد و جهت تحقق این امر، استخدام پلیس زن، گزینش صحیح، آموزش کافی، تخصصی کردن پلیس و به کارگیری واحدهای مددکار پلیس و پزشکان پلیس را در جامعه مورد نظر ضروری می دانستند تا بتوان زنان آسیب پذیر را به جامعه بازگردانده و دوباره در آنها تعادل ایجاد کرد.

خشونتخانوادگیشایعترینشکلخشونتعلیهزنانبابیش ترینعوارضاجتماعی،روانیو اقتصادیاست. خشونت شوهران مسئله ای است که حیات خانواده و جامعه را تهدید می کند. این گونه خشونت ها در همه کشورها گزارش شده و موضوع اصلی کنفرانس حقوق بشر وین در سال 1997 بود که در آن ابعاد گوناگون خشونت و راهکارهای عملی کاهش آن بیان شد. پس هدفتحقیق حاضر، بررسی وضعیت خشونت خانگی (روانی، جنسی، فیزیکی و مالی) در زنان مراجعه کننده به مراکز قضایی شهر پاوه می باشد. این مطالعه به صورت مقطعی، توصیفی، تحلیلی و بر اساس تحیل داده های ثانویه است که اطلاعات آن به صورت گذشته نگر جمع آوری شده است. جمعیت نمونه مورد مطالعه این پژوهش شامل 82 نفر (زن) است که در فاصله زمانی فروردین 1389 تا پایان اسفند 1389 به دلیل خشونت به مراجع قضایی (دادگستری) شهر پاوه شکایت کرده و در آنجا پرونده تشکیل داده اند. یافته های تحقیق حاکی از بالاترین میزان خشونت در بین زنان سنین 25 تا 28 می باشد که به تناسب، سن که بالا می رود میزان خشونت کاهش پیدا می کند. یافته های این تحقیق نشان می دهد که 8/65 درصد زنان مورد خشونت قرار گرفته دارای تحصیلات دبیرستان و دیپلم بوده اند که بالاترین میزان را در جدول به خود اختصاص داده اند. کمترین میزان خشونت هم در بین زنانی است که بی سواد هستند. بر اساس این پژوهش زنان در هر سنی ممکن است مورد خشونت قرار گیرند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بیشترین میزان خشونت از نوع خشونت هایکلامی–روانی استوخشونت هایجسمی درردهبعدیقراردارند و موردی از خشونت جنسی و مالی مشاهده نشد؛ که یکی از علل نبود خشونت جنسی در پرونده ها، عدم گزارش آن به مراکز قانونی است زیرا مسئله آبرو و حیثیت زنان در جامعه ما از اهمیت ویژه برخوردار است. همچنین نتایج نشان می دهد که 3/68 علت خشونت نامشخص است. اما در موارد بعدی بیشترین علت خشونت به دخالت خانواده بر می گردد.

این مقاله به بررسی صندوق قرض الحسنه احسان (طایفه ندری)شهرستان جوانرود به عنوان الگویی از یک سازمان حمایت اجتماعی غیر رسمی مردمی می پردازدتا ماهیت رفتارهای حم ایتی و ی اریگرانه گ روهی و نیز عوامل و انگیزه های تشکیل این صندوق و کارکردهای آن مشخص شوند.این پژوهش یک مطالعه توصیفی است و اطلاعات برپایه اسناد موجود و مصاحبه با 28 نفرازاعضای فعال صندوق در فاصله ماه های فروردین تا تیر ماه سال 1386 گردآوری و تحلیل شده است.نتایج مطالعه نشان می دهد که متغیرهای آگاهی واطمینان از مشکلات مردم و شرایط فقر و نیازمندی جامعه، اعتقاد به مؤثر بودن کمکها (وام) در رفع مشکلات اعضا، همبستگی و اتحاد، خویشاوندبودن و احساسات و عواطف بیشترین تأثیر را در تشکیل این سازمان غیررسمی دارند .