محمد مهرآیین

زنجیره تامین در خصوص کالاهای با عمر کوتاه و فاسد شدنی به خصوص محصولات کشاورزی همواره یکی از با اهمیت ترین و چالش برانگیزترین مباحث مدیریتی در زمان های مختلف بوده است. زیرا، در تمامی مراحل فرایند تولید محصولات کشاورزی ممکن است عوامل غیر ایمن و غیر بهداشتی، سلامت محصولات کشاورزی را در معرض مخاطره قرار دهد. علاوه بر این، یکی از مسائل کلیدی زنجیره تامین کشاورزی حجم بالای هدر رفت محصولات در طول زنجیره تامین است. در ایران به عنوان یک کشور در حال توسعه سالانه حدود 30 درصد کل محصولات کشاورزی هدر می رود. حجم بالای ضایعات محصولات کشاورزی به ویژه در رابطه با محصول گندم به عنوان یک محصول سیاسی و راهبردی اهمیت بیشتری پیدا می کند. نتایج برخی از مطالعات نشان می دهد میزان زیادی از هدر رفت گندم، در کشورهای در حال توسعه به دلیل استفاده گسترده از شیوه های سنتی در بخش ذخیره سازی این محصول است. به نظر می رسد، بکارگیری فناوری های نوظهوری نظیر اینترنت اشیاء می تواند راه حل مناسبی برای این مساله باشد. با این وجود، شواهد نشان می دهد در زمینه بکارگیری اینترنت اشیاء در زنجیره تامین به ویژه در بخش لجستیک، کمبودهایی وجود دارد و پژوهشگران می بایست از طریق مدل سازی و بهینه سازی، شکاف های نظری موجود در این زمینه را پوشش دهند. از این رو، پژوهش حاضر در صدد است با استفاده از رویکرد علم طراحی اقدام پژوهانه این مساله مهم پژوهشی را برای اولین بار در ایران مورد تاکید قرار دهد. مهمترین یافته های این پژوهش، شامل مدل مفهومی داده، مدل منطقی پایگاه داده و مدل فیزیکی داده بکارگیری اینترنت اشیاء در بخش ذخیره سازی زنجیره تامین گندم می شود که با مشارکت خبرگان صنعتی و متخصصین مهندسی نرم افزار طراحی و اعتبارسنجی شده است. مدل های طراحی شده در این پژوهش می تواند برای پیاده سازی فناوری اینترنت اشیاء در مراکز ذخیره سازی گندم مفید باشد و به بخشی از مسائل مرتبط با این حوزه پاسخ دهد. یافته های این پژوهش می تواند راهنمای مناسبی برای مسئولان و تصمیم گیرندگان جهت توسعه و بکارگیری اینترنت اشیاء در بخش ذخیره سازی گندم باشد.

اندازه گیری میزان بلوغ هم راستایی عملیاتی یا به عبارت دیگر بلوغ هم راستایی فرآیندهای کسب و کار و سیستم های اطلاعاتی به عنوان راهکاری برای ارزیابی میزان موفقیت پیاده سازی هم راستایی عملیاتی حائز اهمیت بوده است. این در حالیست که پژوهش های انجام شده در حوزه هم راستایی، عمدتاً به دنبال سنجش بلوغ هم راستایی در سطح استراتژیک بوده اند. لذا، نتایج حاصل از این مطالعات با توجه به تفاوت های هم راستایی استراتژیک و عملیاتی، کارآیی چندانی برای سنجش بلوغ همراستایی در سطح عملیاتی نداشته اند. از این رو، پژوهش حاضر چارچوبی برای سنجش میزان بلوغ هم راستایی عملیاتی ارائه داده است. بدین منظور، پس از تعیین ابعاد ده گانه هم راستایی عملیاتی و تأیید آن ها به کمک تحلیل عاملی تأییدی از شبکه های عصبی برای بررسی میزان اهمیت هر یک از این ابعاد استفاده شده است. در ادامه، بر اساس موقعیت هر یک از این ابعاد در ماتریس تحلیل اهمیت- عملکرد و بررسی میزان شکاف میان وضعیت موجود و مطلوب هر یک از آن ها از طریق آزمون مقایسه میانگین زوجی، سطح بلوغ هم راستایی عملیاتی برای هر یک از ابعاد مشخص شده است. مطابق با نتایج پژوهش، هم راستایی فرآیندهای غیربنیادین تجاری با سیستم های اطلاعات مدیریت در سطح بهینه شده، هم راستایی فرآیندهای بنیادین تجاری با سیستم های اطلاعاتی مدیریت در سطح بهبود یافته و مدیریت شده و هم راستایی فرآیندهای مدیریتی با سیستم های اطلاعاتی دانش محور، هم راستایی فرآیندهای بنیادین تجاری با سیستم های اطلاعاتی استراتژیک و همراستایی فرآیندهای غیربنیادین تجاری با سیستم های اطلاعاتی دانش محور در سطح استقرار و تمرکز مشخص شده اند. همچنین، هم راستایی فرآیندهای مدیریتی با سیستم های اطلاعاتی استراتژیک، همراستایی فرآیندهای بنیادین تجاری با سیستم های اطلاعاتی دانش محور و هم راستایی فرآیندهای بنیادین تجاری با سیستم های اطلاعاتی عملیاتی در سطح تعهد و هم راستایی فرآیندهای پشتیبانی با سیستم های اطلاعاتی عملیاتی و هم راستایی فرآیندهای پشتیبانی با سیستم های اطلاعاتی دانش محور در سطح ابتدایی و تک نگری تعیین شده اند.

پزشکی در هند دارای پیشنه دیرنه می باشد ،چناچه در عصر ساسانی و اسلامی کتب پزشکی هند یکی از منابع علمی آن دوران را شامل می گشت .پزشکی هند در عصر کورکانی وارد مرحله جدید از رشد و بازآفرینی قرار گرفت که عامل آن مهاجرت پزشکان ایرانی به هند و اشتغال آنها در دربار گورکانیان هند بود.علت این مهاجرت ها ،سیاست های سخت گیرانه مذهبی پادشاهان صفوی و اوضاع مساعد هند بواسطه سیاست تساهل مذهبی مغولان هند بود.مغولان بعد از استیلا ء کامل بر هند در عصر اکبر شاه در یافتند ادامه حکومت بر هند که از لحاظ جغرافیای تاریخی و مذهبی تعدد اقوام و مذاهب گوناگون را شامل می شود به سادگی میسر نخواهد بود و تنها به کمک سیاست مذهبی تسامح و مدارا می توان بر جامعه کثرت گرایی هند حاکم بود.حمایت های دربار مغولان و پاداش های سخاتمندانه شان عاملی مهیج برای جذب نجکان ایرانی بود.این نوشتار به تاثیر سیاست مذهبی گورکانیان در جذب جامعه پزشکی ایران در عصر صفوی می پردازد که فرظیه اصلی آن تاثیر سیاست های مذهبی گورکانیان برای مهاجرت پزشکان ایرانی چه بوده است ؟در پاسخ می توان گورکانیان در هنگامه ای منادی آزادی مذهب بودند که جامعه نخبکان ایرانی در برابر سیاست های متعصب دولت صفوی در رنج فشار بود و بدین دلیل هندوستان پنگاهی برای جذب این گروه نخبه از جامعه ایرانی شد .

در سال های اخیر، با توسعه سریع و افزایش محبوبیت رسانه های اجتماعی، شاهد رشد گسترده ای در حجم و تنوع اخبار جعلی بوده ایم. این پدیده اثرات عمیقی بر روی افراد و جامعه دارد. راستی آزمایی روشی است که به طوری گسترده برای مقابله با اثرات منفی انتشار اخبار جعلی استفاده می شود. اما این روش هنگام تحلیل حجم عظیم اطلاعات کارآمد نیست. بنابراین از مدل های پیشرفته یادگیری ماشین و رویکردهای مبتنی بر ویژگی برای شناسایی خودکار اخبار جعلی استفاده می شود. در همان حال، تعداد زیاد مدل ها و ناهمگونی ویژگی های مورد استفاده در ادبیات، اغلب محدودیت هایی برای محققانی که سعی در بهبود عملکرد مدل دارند، ایجاد می کند. به همین دلیل، در مطالعه حاضر با روش مرور نظام مند، چارچوبی جامع از ویژگی هایی که در تشخیص اخبار جعلی استفاده می شوند، ارائه شده است. به منظور انجام این مرور نظام مند با استفاده از راهنمای ارائه شده توسط «اوکولی» و «اسچابرام»، کلیه مطالعات انجام گرفته در حوزه اخبار جعلی با استفاده از کلیدواژه های مرتبط، از پایگاه داده های ScienceDirect، Springer، Emerald، IEEE، ACM، Wiley، Sage، JSTOR، Taylor و WOS استخراج شد و سرانجام، تعداد 72 مقاله مرتبط مورد بررسی قرار گرفت. در نتیجه تحلیل مقالات مرتبط، ویژگی ها در دو طبقه اصلی محتوای خبر و زمینه خبر قرار گرفتند. محتوای خبر شامل ویژگی های زبانی و معنایی، ویژگی های بصری و ویژگی های مبتنی بر سبک هستند. زمینه خبر نیز شامل ویژگی های مبتنی بر کاربر، پست و شبکه است. نتایج به دست آمده نشان داد که پرکاربردترین ویژگی ها در تشخیص اخبار جعلی ویژگی های مبتنی بر پروفایل کاربر، ویژگی های سبک آماری، الگوی نوشتاری و خوانایی هستند. با توجه به تنوع بالای ویژگی های موجود پیشنهاد می شود ارزیابی گسترده ای از ویژگی ها، مدل ها و همچنین عملکرد آنها در مجموعه داده های متعدد انجام شود و از این طریق عملکرد مدل ها و مجموعه ویژگی های مختلف مقایسه شود تا بهترین ترکیب ویژگی در شرایط مختلف مشخص گردد.

تحولات نوین اقتصادی منجر به تغییر بنیادین فضای کسب و کار در بعد میزان رقابت بنگاه های نوظهور و نیل آن به سوی ناپایداری و شکست شده است. به همین علت و در پاسخ به این محیط ناپایدار، کسب و کار های نوآفرین بر اساس ایده های دانش محور توسعه یافته و با کشف یک مدل کاری تکرار شونده و مقیاس پذیر به دنبال پوشش شکاف های موجود در بازار هستند. به واسطه همین ماهیت دانش محور، این شرکت ها بطور آگاهانه یا ناآگاهانه بخشی از فرایند های مدیرت دانش را اجرا می کنند و در اولین گام لازم است که بتوانند سرمایه دانشی مجموعه خود را شناسایی و سازماندهی کنند. به همین منظور، این مطالعه با هدف کشف مدلی برای ممیزی دانش در شرکت های نوآفرین ایرانی انجام گردید. این مطالعه به لحاظ هدف توسعه ای، رویکرد آن اکتشافی، فلسفه آن تفسیرگرایی و استراتژی مورد استفاده آن تحلیل محتوای کیفی بود. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق را خبرگان حوزه مدیریت دانش و فعالین شرکت های نوآفرین ایرانی تشکیل دادند. این افراد بر شرایط کاری این شرکت ها اشراف داشته و در طی مصاحبه نیمه ساختار یافته نظرات خود پیرامون موضوع پژوهش را بیان نمودند. سپس فرآیند مصاحبه آغاز و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. افراد نمونه با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردیدند و در نهایت پس از انجام 10 مصاحبه داده ها به اشباع رسید. پس از انجام مصاحبه، نتایج پیاده سازی شده و با استفاده از روش تحلیل محتوای توصیفی با استفاده از نرم افزارmaxqda مورد تحلیل قرار گرفت. پس از انجام تحلیل محتوا، 41 بعد مختلف استخراج شد و پس از بررسی با مبانی نظری، نام های مناسب برای ابعاد استخراج شده، انتخاب گردید. پس از آن پژوهشگر با تکیه بر دانسته های پیشین و الگوگیری از فرایند های اصلی ممیزی دانش موجود در مدل های مشابه، اقدام به دسته بندی ابعاد مستخرج در 9 فرایند اصلی ممیزی دانش نموده و با ایجاد یک ترتیب منطقی از آن ها، مدل فرایندی ممیزی دانش برای شرکت های نوآفرین ایرانی را ابداع نمود.

 تحول نوآورانه فناوری های تحول آفرین در بخش غیردولتی، انتظارات شهروندان را نسبت به توانایی سازمان های دولتی در ارائه خدمات دیجیتالی تغییر داده است. تحول دیجیتال به عنوان پدیده مهمی در تحقیقات سیستم های اطلاعات راهبردی ظهور پیدا کرده است. طی سالهای اخیر پژوهش پیرامون تحول دیجیتال و کاربردهای آن در زمینه های مختلف گسترش یافته و منجر به خلق دانش متنوع و پراکنده ای در این حوزه شده است. ای ن مطالعه با هدف بررسی پژوهش های حوزه تحول دیجیتال در سازمان های دولتی و عمومی، شناسایی پژوهش های کلیدی، شناخت زیرحوزه ه ا و رون د تحقیق اتی آن صورت گرفته است. تحقیق حاضر با استفاده از روش کتاب سنجی، به تحلیل وضعیت تحول دیجیتال در مدیریت دولتی و عمومی پرداخته است. داده های این پژوهش در بازه زمانی 2000 الی 2023 از 479  مقاله پایگاه های وب آف ساینس و اسکوپوس براساس کلمات کلیدی احصاء شده از پژوهش های متعدد این حوزه جمع آوری گردیده و بررسی کتابشناختی و شبکه هم رخدادی کلید واژه ها انجام گرفته است. همچنین با ایجاد شبکه های ارتباطی پوشش ی و متوسط عم ر واژه ها، روند پژوهشی این حوزه مشخص گردید. در نهایت تحقیقات تحول دیجیتال در بخش دولتی و عمومی در 7 خوشه دسته بندی و مقالات هسته این حوزه شناسایی شد. یافت ه ه ای پژوهش حاضر نشان می دهد که در سالهای اخیر، موضوعاتی مانند دولت هوشمند، داده های پیوندی باز، هم آفرینی، کووید19، آمادگی دیجیتال، مشارکت دیجیتال  و خدمات دیجیتال، موض وعات جدیدی هستند که در حوزه تحول دیجیتال بخش دولتی به بحث گذاشته شده اند و در کانون توجه پژوهشگران بوده است.

فناوری های جدید در زمیته صنعت 4.0 به شرکت ها اجازه می دهد تا فرآیندهای تجاری خود را بهبود بخشند و محصولات و خدمات را از طریق دانش جدیدی تولید شده سفارشی کنند. ایجاد و اشتراک دانش جدید هم به استفاده بهینه از فناوری های جدید صنعت 4.0 و هم به تعاملات در طول زنجیره ارزش بستگی دارد. با این حال، دستیابی به مزایای کسب و کار به شدت به منابع انسانی و به مهارت ها و شایستگی های دیجیتالی آنها بستگی دارد. از این منظر، شرکتهایی که به پارادایم صنعت 4.0 نزدیک می شوند، باید چنین فناوری های جدیدی را به عنوان ابزار جدیدی در نظر بگیرند که ایجاد و اشتراک دانش جدید را امکان پذیر می سازد. بنابراین، آنها باید به مهارت ها و شایستگی های دیجیتالی مورد نیاز برای مدیریت این دگرگونی فن آوری توجه کنند و ارتقای شایستگی های داخلی را تقویت کنند. هدف تحقیق حاضر ترکیب نتایج و یافته های بدست آمده از مطالعات کیفی است. بنابراین بینش جدیدی از یافته های مطالعات قبلی ارائه می گردد. در این پژوهش از یک رویکرد فراترکیبی برای بررسی مطالعات موردی کیفی استفاده شد که در آن رابطه بین مدیریت دانش و صنعت 4.0 و قابلیت های آنها در سازمان بررسی می شود. نتایج نشان می دهد که قابلیت های مدیریت دانش در حوزه صنعت 4.0 در دو بعد بررسی می شود: مدل های کسب و کار و نوآوری سازمانی. این تحقیق همچنین بیانگر آن است که جهت رفع چالش های سازمانی می بایست استراتژی های مدیریت دانش و سطح بلوغ فناوری های صنعت 4.0 در سازمان ها درک شود.