حسن تیمورزاده

اعتیاد به اینترنت به استفاده افراطی و بیش از حد از اینترنت گفته می شود و می تواند سایر فعالیت های اجتماعی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. بر این اساس، شناسایی عواملی که سبب کاهش وابستگی شود و از آسیب های اعتیاد به اینترنت بکاهد، ضروری است. پژوهش فوق با هدف شناسایی اثر خودتنظیمی تحصیلی از طریق میانجی گری درگیری تحصیلی بر اعتیاد به اینترنت برای کمک به کنترل و طراحی مداخلات مؤثر بر پیشگیری از آن، انجام شد. پژوهش حاضر توصیفی- همبستگی مبتنی بر روش مدل یابی معادلات ساختاری بود. به منظور دستیابی به این هدف از بین تمامی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان خراسان شمالی که در سال تحصیلی 99-1398 تحصیل می کردند، 300 نفر از دانشجویان به روش نمونه گیری تصادفی منظم انتخاب شدند و به پرسشنامه های اعتیاد اینترنت یانگ (1998)، خودتنظیمی تحصیلی ما گنو (2010) و درگیری تحصیلی ریو (2013) پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد خودتنظیمی تحصیلی و درگیری تحصیلی بر اعتیاد به اینترنت تأثیر منفی و معنادار دارند؛ و درگیری تحصیلی در رابطه بین خودتنظیمی تحصیلی و اعتیاد به اینترنت نقش میانجی دارد و با توجه به شاخص های برازش، مدل از برازش خوبی برخوردار بود. دانشگاه ها می توانند با توجه خاص به آموزش راهبردهای خودتنظیمی تحصیلی و به طبع آن افزایش درگیری تحصیلی دانشجویان را فراهم کنند تا از این طریق مشکل اعتیاد به اینترنت دانشجویان را مدیریت کنند.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی اثر پیش بینی کنندگی خودتنظیمی تحصیلی بر اعتیاد به اینترنت جهت کمک به طراحی مداخلات موثر پیش گیری کننده از آن، از طریق میانجی گری تاب آوری تحصیلی انجام شد. روش پژوهش توصیفی- همبستگی مبتنی بر روش مدل یابی معادلات ساختاری بود. تعداد 300 نفر از دانشجویان دانشجویان دانشگاه فرهنگیان خراسان شمالی که در سال تحصیلی 99-1398 مشغول به تحصیل بودند، به صورت نمونه گیری تصادفی منظم انتخاب شدند و به پرسشنامه های اعتیاد اینترنت یانگ (1998)، خود تنظیمی تحصیلی ماگنو (2010) و تاب آوری تحصیلی ساموئلز (2004) پاسخ دادند. روایی صوری و محتوایی پرسش نامه ها مورد تایید اساتید قرار گرفت و پایایی به کمک روش ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب مقادیر ( 91/0، 91/0 و 79/0 ) به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی، تحلیل رگرسیون و معادلات ساختاری استفاده شد. ارزیابی مدل فرضی پژوهش با استفاده از شاخص های برازندگی (GFI=.92, PCFI=.74, CFI=.91, RMSEA=.075) نشان داد که مدل از برازش خوبی برخوردار است و تاب آوری تحصیلی در رابطه بین خودتنظیمی تحصیلی و اعتیاد به اینترنت نقش میانجی دارد. هم چنین خودتنظیمی تحصیلی و تاب آوری تحصیلی با اعتیاد به اینترنت به ترتیب با ضرایب (38/0- و 25/0 -) رابطه منفی و معنادار دارد.

زمینه: اعتیاد به اینترنت نوعی اختلال است که به استفاده بیش از حد از اینترنت گفته می شود و می تواند سایر فعالیت های اجتماعی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. بر این اساس شناسایی عواملی که وابستگی را کاهش داده و از آسیب های اعتیاد به اینترنت بکاهد، ضروری است. هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی اثر پیش بینی کنندگی سرمایه روانشناختی بر اعتیاد به اینترنت، جهت کمک به طراحی مداخلات پیشگیری کننده از آن، از طریق میانجی گری درگیری تحصیلی انجام شد. روش: این پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی و معادلات ساختاری بود. از 1200 نفر جامعه آماری دانشجویان دانشگاه فرهنگیان خراسان شمالی که در سال تحصیلی 99-1398 مشغول به تحصیل بودند، تعداد 300 نفر به صورت نمونه گیری تصادفی منظم انتخاب شدند و به پرسشنامه های اعتیاد اینترنت یانگ (1998)، سرمایه روانشناختی لوتانز (2007) و درگیری تحصیلی ریو (2013) پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری معادلات ساختاری استفاده شد و تحلیل ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS-24 و AMOS-23 انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که سرمایه روانشناختی و درگیری تحصیلی بر اعتیاد به اینترنت تأثیر منفی و معنادار دارند. و درگیری تحصیلی در رابطه بین سرمایه روانشناختی و اعتیاد به اینترنت نقش میانجی دارد. با توجه به شاخص های برازش مدل ( GFI=.92, PCFI=.74, CFI=.91, RMSEA=.075, X2/d.f=2.564 ) مدل پیشنهادی از برازش خوبی برخوردار است. نتیجه گیری: با توجه به ارتباط منفی سرمایه روانشناختی و درگیری تحصیلی با اعتیاد به اینترنت؛ مدیران و سیاستگذاران دانشگاه می توانند از طریق فراهم نمودن شرایط رشد شاخص های سرمایه روانشناختی و افزایش درگیری تحصیلی، اعتیاد به اینترنت دانشجویان را کنترل نمایند.